9 EYLÜL - Uluslarası Basın Merkezi Stüdyosu'ndaki programda konuşan CHP'li Türeli, 20 yıllık iktidarın ekonominin yapısal sorunlarını çözmediği gibi tam tersine ağırlaştıran kararlarla olumsuzluklara sürüklediğini belirtti. Türeli, halkın bu iktidarı seçimde sonlandıracağına inancını da dile getirdi. CHP Sözcüsü Faik Öztrak Başkanlığı’ndaki “Ekonomi Masası” iki gün boyunca İzmir’de toplantı ve görüşmeler yapacak. 20’nin üzerinde milletvekilinin görev yaptığı Ekonomi Masası kentlerde buluşmalarını raporluyor, yol haritası çıkarıyor.  CHP’nin 24. Dönem Milletvekili olan Devlet Planlama Teşkilatı’ndan yetişme Rahmi Aşkın Türeli, ekonominin bugün ön plana çıkan ağır sorunları bulunan durumundan kurtulmasının ülkenin geleceği açısından önemine değindi.

VATANDAŞIN NABZINI TUTTUK
Türeli şöyle konuştu: “Bugünkü Türkiye’nin en ağır sorunu ekonomidir. Bizler ziyaretlerimizde halen ne yapıldığını ve neler yapılabileceğini anlatıyoruz. Birincil elden onların sorunlarını dinliyoruz. Çözüm önerilerimizi aktarıyoruz. Gittiğimiz kentlerde bazı sorunlar ülke genelinde yaşananlar olabildiği gibi bazı sorunlar o bölgenin ekonomisinden sosyal yapısından kaynaklanabiliyor. Bunları tespit ediyoruz. Bunları raporlayıp Genel Başkanımıza aktartıyoruz. Son derece verimli toplantılar yaptık ve vatandaşın nabzını tuttuk.”

Toplantıların bugüne kadar olan bölümlerinde gidilen kentlerin CHP’nin kısmen daha düşük oy aldığı yerler olduğunu belirten Türeli, şöyle devam etti: “Toplantılara Orta Anadolu’dan başladık. Karadeniz, Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile iç Ege’de ziyaretlerimiz oldu. Kurumsal buluşmalar ve halk görüşmeleri ile dertleri dinledik. Aynı zamanda ekonomideki kadrolarımızın kimler olduğunu, çözüm önerilerimizi görmek istediklerini gözlemledik.”


 

AĞIR SORUNLAR YAŞANIYOR
CHP Ekonomi Masası Üyesi Rahmi Aşkın Türeli, ekonomide alınan yanlış kararların sonuçlarının ağır biçimde yaşandığını dikkat çekti. Pandemide halkın Türkiye’nin neredeyle hiç destek almadan aşmaya çalıştığını vurgulayan Türeli şunlara değindi: “20 yıllık iktidar var karşımızda. 20 yılda ekonominin yapısal sorunlarının çözülmediğini tam tersine ağırlaştığını görüyoruz. Tasarrufların yetersizliği ve dolayısıyla cari açık sorunumuz önemli. Bugün Türkiye’de üretim ve ihracat ara malı ağırlıklı. Cari açık sorunu artarak devam ediyor. Üretmek için dışarıdan hammadde ithal etmeniz gerekli. Yüzde 75-80 oranında dışa bağımlılık var. Yine vergi yapısı son derece çarpık. Yüzde 70’i dolaylı vergi dediğimiz mal ve hizmetlerden alınan ÖTV, KDV gibi vergiler öne çıkıyor. Gelir ve servet unsurlarından alınan vergi yüzde 30. Oysa bu oranın yüzde 50 yüzde 50 olması gerekir. Dolaylı vergiler gelir dağılımını da bozuyor. İşgücü piyasasında sorunlar devam ediyor. Bunlarla Türkiye’nin rekabet etmesi mümkün değil. Bu yapıların değişmesine ihtiyaç vardı değişmedi.”
 

ESNAF KAN AĞLIYOR
Yaptıkları ziyaretlerde esnaf ve çiftçinin bugüne dek yaşamadıkları oranda zorluklarını gözlemlediklerini belirten Türeli, “Ekonomi Masası olarak ziyaretlerimizde bunu gördük. Esnaf kan ağlıyor, çiftçi perişan. Bir dokun bin ah işit sözü vardır. Çiftçi aynen öyleydi. Birçok işyerinin kapandığını gördük. Birçok işyeri çalışanlarını çıkarmak zorunda kaldı. Bunu anlattılar. Biraz daha büyük firmalar ise esnaf ve KOBİ düzeyinde ‘bizim kıyıda biraz paramız vardı, bunu işlerimizi büyütmek için harcayacaktık ama yapamadık ve bu kaynağı kullanarak ayakta kaldık’ dediler” şeklinde konuştu. Daha sonra Merkez Bankası’ndan gelen faiz indirimleri ile Türkiye’de dengelerin alt üst edildiğine vurgu yapan Türeli, dünyanın hiçbir ülkesinde uygulanmayan bir teorinin durumu ağırlaştırdığını anlattı. Türeli, “O dönemde Merkez Bankası’nın politika faizi yüzde 19 idi. Enflasyon da yüzde 19’du. Dolar kuru da 8 lira 30 kuruştu. 4 ay üst üste yüzde 19’dan yüzde 14’e indirdiler. Yüzde 19 olan enflasyon yüzde 80’e çıktı. 8 lira 30 kuruş olan dolar kuru da önce 18.33’e çıktı, müdahale ettiler, şimdi yine 18’leri geçti. Cumhurbaşkanı’nın bir teorisi var faiz sebep enflasyon sonuç diye. Böyle bir teori gerçek. Normalde enflasyonist eğilimlerde faiz oranlarını örneğin yüzde 22-23’e çekseydiniz enflasyon yüzde 25 olurdu. Dolar kuru da 10 liralar düzeyinde kalırdı’’ dedi.

İktidar gidecek
Halkın büyük bir geçim mücadelesi verdiğini belirten Türeli iktidarın sonlanacağına ve gelen iktidarın kaynakları iyi kullanarak sorunları çözeceğini belirtti. Türeli şöyle konuştu: “Bu sistem, dengesi ve denetimi olmayan bir sistem. Her şeye Cumhurbaşkanı karar veriyor. Kurumsal tahribatlar var. Devlet Planlama Teşkilatı benim de yetiştiğim kurumdu. Merkez Bankası’nın bağımsızlığı yok. Ekonomik Sosyal Konsey vardı. En son Şubat 2009’da toplanmış. Türkiye’nin ihtiyacı olan her şeyi bir kişinin bildiği bir sistem değil, ortak aklı öne çıkaracak bir sistem. Bu krizden nasıl çıkaracağımızı anlatıyoruz. Siyasal alanda ne yapacağız, dış politikada ne yapacağız, ekonomi, sosyal hayat, eğitim, sağlık, enerjiye ilişkin ne düşünüyoruz, bunları paylaşıyoruz. Sahada da büyük bir değişim görüyoruz. Benim gördüğüm çok açık ve net söylüyorum. Mevcut iktidar önümüzdeki seçimde gidecek. Çünkü vatandaşın yapılanları nasıl değerlendirdiğini görüyoruz. Bir de 20 yıllık iktidar, değişmesi gerekiyor. 20 yıldır tek başına bir iktidar var. Böyle bir iktidarın Türkiye’ye söyleyebilecek sözü yok. Ben bir anlamda AKP’den bir kopuş görüyorum, CHP’nin de oy oranlarında yükseliş görüyorum.”


PANDEMİDE HALK YALNIZ KALDI
Türkiye’de pandemide bütçeden yapılan desteklerin çok düşük olduğunu belirten Türeli, şu bilgiyi verdi: “2018’den beri yeni hükümet sistemine geçilmesiyle ekonomideki performans kaybı arttı. Ve pandemi dönemini Türkiye bütçeden ciddi destek olmadan yaşayan yegane ülkelerden birisi oldu. Pandeminin yarısına geldiğimizde (661 milyar liralık bir destek ödemesi yaptık) dediler bunun 524 milyar lirası vergi ve sosyal sigortalar primlerinin ertelenmesi, kredilerin yeniden yapılandırılması ve de yeni kredi verilmesi oldu. Bir anlamda hane halkına, esnafa çiftçiye verilen para hiç yok. Bütçeden verilen para sadece 9 milyar Türk Lirası… Bunun yarısı esnafa yarısı hane halkına verildi. Bu da destek verdik dedikleri rakamın sadece yüzde 1.4’ü oranında. Ayrıca bir kısım kısa çalışma ödenekleri var. Onları da işsizlik fonundan ve sosyal yardımlaşma fonundan verdiler. Halbuki bu fonların nasıl kullanılacağı bellidir.”

KUR KORUMALI FACİASI
CHP Ekonomi Masası Üyesi, 24. Dönem İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, kur korumalı mevduat sisteminin yarattığı ağır sonuçlar olduğunu da söyledi. Bu yıl sonuna kadar 300 milyar liralık bir yükün kur korumalı mevduatta yaşanacağını açıklayan Türeli, “Bakın bu sene tarımsal destekleme için Türkiye’nin bütün çiftçisine hayvancılığına toplam 29 milyar lira harcayacaktı. Buna ilave edilen bütçe ile 37 milyar lira destek verildi. Kur korumalı sisteme giden parayla tarımı ihya edersiniz, dışarıdan ithal ettiğimiz ürünleri almazsınız. Bu kaynakla ülkedeki tüm üniversite öğrencilerinin yurt ve kredi sorununu çözersiniz. Bu parayla silikon vadisini kurar ileri teknoloji üretim yapabilirsiniz” dedi.

Merkez Bankası faizinin bir kez daha düşürülmesini eleştiren Türeli, daha ciddi sorunların yaşanabileceği uyarısında bulundu. Türeli halkın tüm yaşananları iyi gözlemlediğine de işaret etti şöyle konuştu: “Biz halkımıza şunu söylüyoruz. Ekonominin sorunları yapısal. Bunun kötü yönetimden kaynaklandığını belirtiyoruz. Cumhurbaşkanı’nın ekonomiye uymayan tezini Merkez Bankası’nın uygulamasından kaynaklandığını belirtiyoruz. Ve vatandaşlar bunu biliyor. Enflasyonun yükseldiği bir yerde faizi niye düşürürsünüz. Merkez Bankası’nın görevi ulusal paralarının değerini korumaktır. Merkez Bankası görevi bırakmış para gittikçe aşağı doğru gidiyor. Enflasyon, kur yükselmeye devam ediyor. Anormal fiyat artışları da sürüyor.’’