Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), ilkini 1991 yılı için hazırladığı Yıllık İnsan Hakları Raporu’nu kamuoyuna duyurdu. TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin hazırladığı raporun önsözünde, 2020 yılı için “18 Temmuz 2018 tarihinde kâğıt üstünde kaldırılan olağanüstü hâlin fiiliyatta yapılan düzenlemelerle kalıcı hâle getirildiği tespitimizin hâlen geçerli olduğu bir yıl oldu” ifadeleri kullanıldı.
SALGIN HAK İHLALLERİ İÇİN FIRSAT OLARAK KULLANILDI
Raporda “İktidarın ekonomiden toplum sağlığına kadar ülkenin tüm meselelerini güvenlik sorunu hâline getiren, toplumu kutuplaştıran, ülke içinde ve dışında şiddeti esas alan, bilhassa da Kürt sorununun ve uluslararası sorunların çözümünde çatışma ve savaşı tek yöntem hâline getiren politikaları, yaşanan hak ihlallerinin temelinde yatan en önemli faktördür” değerlendirmesi yapıldı. Aynı anlayışın Covid-19 salgınını da merkezileştirme ve militarizm için bir fırsat olarak gördüğü belirtildi.
2427 KİŞİ İŞ CİNAYETLERİNDE HAYATINI KAYBETTİ
Rapor, bu merkezileşme ve militarizm eğiliminin 2020 yılına yaşam hakkı ihlalleri olarak yansıdığına dikkat çekti. Rapora göre, 2020 yılında yaşam hakkı ihlal edilen en az 3291 kişi hayatını kaybetti. Yaşam hakkı ihlallerinde en başı, işçi cinayetleri çekti ve geçtiğimiz yıl 68’i çocuk en az 2427 kişi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Türkiye’de mülteci, sığınmacı ya da göçmen statüsünde en az 101 kişinin iş cinayetlerinde öldü.
37’Sİ SİVİL 492 KİŞİ ÖLDÜ
Rapora göre, iş cinayetlerini, operasyonlar ve saldırılar sonucu yaşanan ölümler izledi. Bu kapsamda 2020 yılında 37’si sivil toplam en az 492 kişi ölürken, en 189 kişide yaralandı. Ölümlerin 237’si Türkiye sınırlarında gerçekleşirken, 174 kişi Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi, 81 kişi de Suriye sınırları içerisinde hayatını kaybetti.
KADIN CİNAYETLERİ
Raporda ayrıca kadın cinayetleri de yaşam hakkı ihlallerine dikkat çekildi: 2020 yılında en az 284 kadın, erkekler tarafından öldürüldü.
‘DUR İHTARI’ YİNE CAN ALDI
Rapora göre, yargısız infaz, dur ihtarı, rastgele ateş açma, cinsel saldırı sonucu intihara sürükleme ve polis baskınları sonucu 3’ü çocuk en az 15 kişi yaşamını yitirdi, 13 kişi ise yaralandı.
23 ŞÜPHELİ ASKER ÖLÜMÜ
Rapora göre geçtiğimiz yıl en az 23 kişi askerlik hizmetini yaparken şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti. En az 27 asker ise şüpheli bir şekilde yaralandı.
Raporda ırkçı saldırılarla ilgili bilgi de yer aldı. 2020 yılında 3’ü çocuk en az 7 kişi ırkçı saldırılar sonucu öldü. Yıl içinde tespit edilebilen toplam 13 ırkçı saldırının 8’i mültecileri hedef aldı. Giresun, Yozgat, Sakarya ve Afyon’da Kürt işçilere yönelik ırkçı saldırılar gerçekleştirildi.
AÇLIK GREVİ VE ÖLÜM ORUÇLARINDA 4 KİŞİ ÖLDÜ
İkisi Grup Yorum üyesi, dört kişinin adil yargılanma talebiyle başlattıkları açlık grevi ve ölüm orucu sonucu hayatını kaybetmeleri de raporda yer aldı. Raporda, Covid-19 salgınında yaşanan kayıplara dair veriler de yer aldı. Resmi verilere göre 2020 yılında 20 bin 881 kişinin Covid-19 salgını nedeniyle yitirdiği hatırlatıldı ve bunlardan en az 322’sinin sağlık emekçisi olduğu kaydedildi.
