Yangınlar büyüyor bütçe küçülüyor

Haber/Fadime Özmen Türkiye'de 2021 yılının Ocak ile Ağustos ayları arasında 177 bin 476 hektar ormanlık alan kül oldu. Yangınlarla yaklaşık 250 bin futbol sahası, tüm İstanbul’un yaklaşık 5’te 1’i büyüklüğünde bir alan yok oldu. Birçok bölgede büyük hasara neden olan orman yangınlarının günlerce söndürülememesi eleştirilere neden oldu. Yaz aylarının yaşandığı bu günlerde Türkiye, yeni sezonun ilk büyük orman yangını haberini 21 Haziran 2022 akşamı Marmaris’ten aldı. Sonrasında da farklı yerlerde orman yangınları çıktı.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü'nün faaliyet ve performans raporlarına göre, yangınla mücadeleye yönelik ayrılan kaynağın, merkezi bütçedeki payı her yıl biraz daha küçülmeye devam ediyor. 2021 yılında OGM’ye ayrılan bütçe 4 milyar 205 milyon 954 bin TL iken merkezi yönetim bütçesi içindeki payı ise sadece yüzde 0.31. Orman yangınlarının artış gösterdiği son dönemde devletin geçen 10 yılda OGM’ye ayırdığı bütçeye bakıldığında artış görülse de kurumun toplam bütçe içindeki payı ciddi oranda düştü. Türkiye, AB ülkelerine kıyasla orman yangınları ile mücadele için en düşük bütçeye sahip ülkeler arasında yer almakta.

YETKİ KİMDE? Daha önce, Muğla ve Marmaris çevresinde etkili olan orman yangınları hakkında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Bizler CHP belediyesi demedik. Bakanlarımızla buraya indik. Atılması gereken adımları attık" dedi. Bu açıklamanın ardından yetkili kurum Bakanlık mı belediyeler mi sorusu gündeme geldi. 6831 Sayılı Orman Kanunu'nun 69. maddesine göre orman yangınlarını önlemek ve söndürmek maksadıyla her türlü görev Orman teşkilatının kontrolünde bulunuyor. Belediye İtfaiye Yönetmeliği'nin 6. maddesinde ise belediyelere ait itfaiye görevlileri talep edilmesi halinde orman yangınlarının söndürülmesi çalışmalarına destek gönderiyor.

Türkiye Ormancılar Derneği Marmara Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Galip Uzun, ormanlardaki yangınlardan Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sorumlu olduğunu belirterek şunları söyledi: “Ormanları koruyup kollama, orman yangınlarını önleme ve söndürme görevin ve yetkisi Tarım ve Orman Bakanlığı’nın elindedir. Anayasa'nın 126’ncı maddesine göre ormanlarla ilgili tüm yetki merkezi idarededir. Ormanların korunmasında ve orman yangınlarının söndürülmesinde belediyelere görev ve yetki verilmemiştir. Ancak Tarım ve Orman Bakanlığı ekiplerinin muavenet olarak davet ettikleri takdirde veya durumdan vazife çıkararak AFAD üzerinden reaksiyon göstererek yangına müdahalede destek sağlar. Burada birinci sorumlu tamamen OGM’dir.”

TAŞERONA VERİLDİ Yangınla mücadelede en önemli faktörün erken müdahale ve erken haber alma olduğunu ifade eden Uzun, son yıllarda düşen işçi sayılarına ek olarak taşeron sisteminin olduğuna dikkat çekerek, “Orman yangınlarına ilk müdahale çok önemlidir ve burada orman işçilerine düşen sorumluluk büyük. Son yıllarda ne yazık ki hem işçi sayılarında düşüş yaşandı hem de taşeron sisteme geçilerek fiziksel olarak daha ağır hareket eden işçiler alındı. Geçen yıl çıkan Manavgat yangınlarda işçi sayısının az olmasının etkisini hepimiz gördük. 4-5 kişilik olması gerek arasözlerde bir ya da iki işçi vardı. Bu yüzden müdahalede etkisiz kalındı. Buna ek olarak alınan geçici personelin eğitim kalitesi ve disiplini çok yetersiz ve çoğu zaman yangın döneminden önce tamamlanmadığı için personel sahada eksik kalıyor” dedi.

Uzun, Türkiye'deki orman yangınlarının insan kaynaklı olduğuna dikkati çekerek, "Türkiye'de orman yangınlarının çıkış sebebinin yüzde 90'ı insan kaynaklı, yüzde 10'u doğal sebepler. Bu yüzde 90'lık oranın içerisinde yüzde 6'sı kasıtlı yangın çıkarma, yüzde 84'ü ihmal veya dikkatsizlik" diye konuştu. İhmal ve dikkatsizlikte, tarla artıklarının ateşle temizlenmesi, anız yakılması, söndürülmemiş sigara izmariti ve piknik ateşinin başta geldiğini anlatan Uzun, orman yangınlarında farkındalığın çok önemli olduğunu belirtti.

BELEDİYELER HAZIR MI?

2022 yılında DİSK’in hazırladığı rapora göre, Türkiye’de itfaiyelerin toplam araç sayısı 4 bin 119 adettir. Bunların büyük çoğunluğu (yüzde 68) büyükşehir itfaiyelerindedir. İtfaiye göstergelerinden biri olan bir milyon kişi başına düşen araç sayısı verisi Türkiye için 55 iken, büyükşehir itfaiyelerinde 47 araçtır. 1 milyon kişi başına düşen araç sayısı bakımından Türkiye’nin yeri 25 ülkeye ait veri listesinin yirminci sırasında yer almakta. Buna göre Türkiye, Macaristan, Slovakya ve Polonya’nın gerisinde. Türkiye’de bin 167 itfaiye istasyonu bulunmakta ve bunların 888’i büyükşehirlerde. 1 milyon kişi başına düşen istasyon sayısı göstergesine göre Türkiye’nin dünyadaki yeri, 26 ülkenin bulunduğu listede yirmi ikinci sırada yer almakta. Türkiye genelinde toplamda 19 bin 587 itfaiye personeli bulunmakta. Dünya Yangın İstatistikleri 2015 Raporuyla karşılaştırıldığında Türkiye en alt sıralarda yer almakta. Aynı rapora göre dünyada itfaiyeci sayısı en yüksek ülke Amerika Birleşik Devletleri’dir (346 bin), onu Rusya (280 bin) ve Japonya (160 bin) takip etmekte. Mutlak personel sayısı bakımından Türkiye yaklaşık 20 bin personeliyle orta sıralarda yer almaktadır.

ENVANTER YETERLİ

9 Eylül Gazetesi’ne bilgi veren Muğla Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı, “Bütün ormanların gözetimi devlete aittir. Orman yangınlarını önlemek maksadıyla, orman yangını öncesinde ve yangın esnasında orman idaresi ile diğer kamu kurum ve kuruluşları arasındaki koordinasyonu, mahallin en büyük mülki idare amiri sağlar. Kamu kurum ve kuruluşları, mahallin en büyük mülki idare amirinin verdiği talimatları yerine getirmek ve her türlü desteği sağlamakla yükümlüdür” dedi. Muğla’da meydana gelen son yangınlarda personel ve araç sayısının eksikliği nedeniyle yangının geç söndürülmesi ile ilgili gelen eleştirilere yanıt veren Muğla Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Büyükşehirlerde araç sayıları, nüfusun geneli ve ilin coğrafi yapısına göre il bütünlüğü dikkate alınarak belirlenir. Her 150 bin nüfus için 1 adet itfaiye söndürme aracı, her 400 bin nüfus için ise 1 adet merdivenli araç, 1 adet çok maksatlı kurtarma aracı, her 500 bin nüfus için ise 1 adet kurtarma aracı, 1 adet çift kabinli pikap, 1 adet hizmet aracımız bulunmakta. Nüfus yoğunluğuna göre 45 aracımız yeterlidir. Ama bizim araç sayımız envanterimiz de 155 adet araç bulunmaktadır yani 3 katıdır. Bunların yanında ulaşımı uzak, kırsal mahalle muhtarlıklarımıza 3 ton su kapasiteli 151 adet yangına ilk müdahale tankeri dağıtımı yapılmıştır. Personel sayımız 490 kişidir. Muğla Büyükşehir Belediyesi olarak orman yangınlarına talep olması halinde yangınlara müdahale etmekte ve su takviyesi yapmaktadır” denildi.

Yangınlar büyüyor bütçe küçülüyor

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü'nün (OGM) faaliyet ve performans raporlarına göre, yangınla mücadeleye yönelik ayrılan kaynağın merkezi bütçedeki payı her yıl biraz daha küçülüyor.

Eğitim hayaline enflasyon engeli

Müfredatın dışında bir hayat var: Eğitimde yeni yol haritası

İzmir’de Deprem Bitti, Eğitim Enkazı Kaldı: Bir Binada Beş Okul

İzmir’in Çöp Sorununa Taşkesik Önerisi

Açlığın gölgesinde eğitim!

Öğrenci yurtları korkutuyor

Su savaşları kapımıza dayandı

Yapboza dönen eğitim sistemi

Yapay zekâ destekli eğitim geleceği şekillendiriyor

Kronik hastalar ilaç farklarına yetişemiyor!