Cristopher Columbus, Venezuella coğrafyasını keşfettiğinde bu bölgenin nazik yerli halkı nedeni ile burasını Nezaket Toprakları olarak isimlendirmişti.

19 yüzyıla kadar dinsel birliğini de oluşturabilen ülke, 1821 yılında Simon Bolivar sayesinde bağımsızlığına kavuştu ve Jose Antonio Paez, ilk devlet başkanı olarak tarihe geçti. (1830)

Bugünlerde büyük bir toplumsal kargaşa ve ekonomik kriz haberleri ile gündeme gelen 32 milyon nüfuslu Venezuella için, her şeyin nedeni olarak Hollanda Hastalığı’ndan bahsetmek mümkün. Hollanda’da 1960 yılında, muazzam doğal gaz rezervleri ortaya çıkınca, ekonomisi, ani ortaya çıkan müthiş bir zenginlik ile karşı karşıya kalmış, ortaya çıkan aşırı sıcak para ulusal para birimi

Florin’in üzerinde yüksek değerlendirme yaratmış, ucuzlayan ithalat ve azalan ihracat, üretimi

azaltmış, ardından da ekonomik kriz arzı endam etmiştir.

Aynı olayı, 1970’lerde Kuzey Denizinde petrol kaynakları keşfeden Norveç'de yaşamıştır.

Daha sonraları Max Corden ile Peter Neary ve Stiglitz’in teorisini kuracağı gibi, reel kurun değerlenmesiyle ülkeler rekabet avantajını kaybetmişler, ihracatları azalmış ve en sonunda da ithalatla rekabet edememişler, akabinde de yatırım olmadığından, işsizlik dolayısıyla yoksulluk başgöstermiştir.

Venezuella’nın GSYH'sının yarısını petrol ihracatı oluşturmakta. Total dış ticaret gelirlerinin yüzde 90'dan fazlasını da yine petrolden kazanmakta. Toplam petrol rezervi Suudi Arabistan’dan bile fazla.

Tam 300 milyar dolar.

Halen Kuveyt günde 2.7 milyon, İran 3.8 milyon, Suudi Arabistan ise 10 milyon varil petrol üretirken Venezuella 3.5 milyon tonlara yaklaşabiliyor.

Venezuella, 1970 ve 80’lerde Peres ve 90’larda Caldera dönemlerinde petrol gelirlerinin sarhoşluğunda kamu giderlerini katlayarak arttırdı.

Chavez iktidarının son zamanlarına rastgelen 2000’li yılların başında ve Maduro döneminde artık deniz bitmişti.

Çünkü 2008’lerde 150 dolara yaklaşan petrol fiyatları günümüzde 60 doları bulmuyor.

Şu an ülkede asgari ücret olan 2.5 milyon Bolivar ile ancak iki fincan kahve içmek mümkün. Geçen Ağustos’ta paradan 5 sıfır silindi. Enflasyonda oran yüzde seksenbeşbin. Ülke bir hiperenflasyon yaşıyor.

Bir dolar 248 bin Bolivar.

Ekonomik krizin gıda sıkıntısı, şiddet ve yağmalamalarla toplumsal kargaşaya evrildiği Venezuella’da Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido’nun,Maduro hükümetini tanımadıklarını ve kendisini geçici devlet başkanı ilan ettiğini belirtmesi ile yeni bir dönem başlıyor.

Son yıllarda ülkelerimiz arasında ortaya çıkan yakınlık sonucu gelişmeleri daha yakından izlediğimiz Venezuella’da olaylar kısa sürede durulacak gibi görünmüyor.

Ekonomik kriz ve sosyal kargaşalar, toplum ruh sağlığını radikal etkiler, bu durum sosyal psikiatrinin çalıştığı konulardandır.

Depresyon, alkol ve madde bağımlılığı, anksiyete bozuklukları hemen akla gelen tepkilerdendir.

1929 yılında yaşanan büyük buhrandan bu yana sosyoekonomik dalgalanmaların toplumsal psikodinamik yansımaları hep incelenegelmiştir.

Tekrar Venezuella’ya döndüğümüzde, nüfusunun yüzde 10’u yurtdışına göçmüş durumda. Dünya petrol rezervinin yüzde 24.8’ini topraklarında barındıran bir Latin Amerika ülkesine, dış güçlerin manuplatif olmaması beklenemez ama ülkenin doğal yeraltı rezerv kaynaklarının oluşturduğu zenginliğin vatandaşlarının yararına olacak şekilde en ideal sosyoekonomik dinamiklerin sağlanılması da kendi politikacılarına düşüyor.

Son 15 yılda 1 trilyon doları petroldan kazanan ülkenin bu kaynağı nasıl kullandığının analizi, bugünkü içine düştüğü krizin nedenidir.