TÜİK, ağustos ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 2,04, yıllık bazda yüzde 32,95 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı ağustos ayı enflasyon verileri, piyasaların uzun süredir merakla beklediği tabloyu ortaya koydu. 12 aylık ortalamalar baz alındığında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 39,62 artış kaydetti. Bu oran, aynı zamanda eylülde uygulanacak kira artış oranı için de belirleyici oldu. Buna göre, ev ve iş yerlerinde kira zamları yüzde 39,62 düzeyinde yapılabilecek.
Aylık bazda ise TÜFE yüzde 2,04 yükselirken, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2,48 artış gösterdi. Geçen yılın aralık ayına göre TÜFE yüzde 21,5, Yİ-ÜFE ise yüzde 20,62 oldu. Böylece yıllık enflasyon yüzde 32,95 seviyesine gerileyerek son 45 ayın en düşük noktasına indi.
Son 45 ayın en düşük enflasyonu
Enflasyonda gerilemenin en dikkat çekici yönü, Kasım 2021’den bu yana en düşük yıllık seviyenin görülmesi oldu. O dönemde yıllık TÜFE yüzde 21,31 olarak kayıtlara geçmişti. Ağustos itibarıyla açıklanan yüzde 32,95’lik oran, baz etkisinin de desteğiyle son dört yıla yaklaşan süreçte en düşük veri oldu.
Ekonomistler bu gelişmeyi, fiyatlardaki artış hızının yavaşlaması olarak değerlendirirken, bazı uzmanlar gıda ve enerji fiyatlarındaki oynaklığın hâlen risk oluşturduğunu vurguluyor.
Sanayi kollarındaki fiyat değişimleri
Yİ-ÜFE verilerine bakıldığında, sanayinin dört ana sektöründe yıllık bazda dikkate değer artışlar yaşandı. Madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 27,62, imalat yüzde 24,73, elektrik ve gaz üretimi yüzde 26,68, su temini ise yüzde 55,35 oranında yükseldi.
Aylık değişimlerde ise elektrik ve gaz üretimi yüzde 10,09 ile öne çıktı. Madencilikte yüzde 1,97, imalatta yüzde 1,78, su temininde ise yüzde 0,82 artış kaydedildi. Bu tablo, özellikle enerji sektöründeki dalgalanmanın üretici fiyatlarını yukarı çektiğini gösterdi.
Ana sanayi gruplarında tablo
Ana sanayi grupları bazında yıllık artışlar incelendiğinde, ara mallarında yüzde 22,02, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 30,22, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 28,94, enerji grubunda yüzde 24,76 ve sermaye mallarında yüzde 26,61’lik artış gözlendi.
Aylık değişimlerde ise enerjide yüzde 6,39 gibi dikkat çekici bir yükseliş yaşandı. Dayanıksız tüketim mallarında yüzde 3,21, ara malında yüzde 1,34, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 1,26 ve sermaye mallarında yüzde 1,11 oranında artış görüldü.
Hane bütçesinde öne çıkan kalemler
Ana harcama grupları üzerinden bakıldığında ağustosta en yüksek artış yüzde 6,04 ile alkollü içecekler ve tütünde gerçekleşti. Giyim ve ayakkabı grubunda ise yüzde 0,71 oranında düşüş kaydedildi.
Aynı dönemde en yüksek ağırlığa sahip üç grup olan gıda ve alkolsüz içecekler, ulaştırma ve konut kalemleri de artışa öncülük etti. Gıda fiyatları yüzde 3,02, ulaştırma yüzde 1,55, konut ise yüzde 2,66 yükseldi. Bu grupların enflasyona katkısı sırasıyla 0,72, 0,24 ve 0,46 puan oldu.
Yıllık bazda eğitim giderleri zirvede
Ağustosta yıllık değişimlere bakıldığında en az artış yüzde 9,49 ile giyim ve ayakkabıda görüldü. Ancak eğitim harcamaları yüzde 60,91 ile zirveye oturdu. Eğitimdeki bu artış, yeni eğitim-öğretim yılı öncesinde velilerin bütçesini doğrudan etkileyen bir unsur olarak öne çıktı.
En yüksek ağırlığa sahip gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık artış yüzde 33,28, ulaştırmada yüzde 24,86, konutta ise yüzde 53,27 oldu. Bu kalemlerin enflasyona yıllık katkısı da sırasıyla 7,97, 4,1 ve 8,12 puan olarak hesaplandı.