Hafta ve genel tatil uygulaması sosyal ve dini sebeplerle bütün ülkelerde kabul edilmiştir. Ülkemizde de dinlenme hakkı Anayasanın 50'nci maddesi uyarınca çalışanların anayasal hakkıdır.
Nitekim 4857 sayılı İş Yasası’nın 46'ncı maddesinde “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63'üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir,” der.
63'üncü maddesinde ise “Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır,” hükümülerine yer verilmiştir.
Ayrıca Hafta Tatili Yasası’nın 1'inci maddesi gereğince nüfusu 10 bin ya da daha fazla olan yerlerdeki işyerlerinde çalışan işçilere haftada bir gün ücretli tatil verilmesi gerekmektedir.
Yine İş Yasası’nın 47'nci maddesinde “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir,” denilmektedir.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Yasa’nın 1’inci maddesine göre 1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayramdır. Türkiye'nin içinde ve dışında Devlet adına yalnız bugün tören yapılır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00'ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder.
Aynı yasanın 2'nci maddesine göre 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 30 Ağustos günleri ile arife günleri dâhil 3.5 gün ramazan ve 4.5 gün kurban bayramı genel tatil günleridir.
5953 sayılı Basın İş Yasası’nın 19'uncu maddesine göre “Her altı günlük fiili çalışmayı müteakip gazeteciye bir günlük ücretli dinlenme izni verilmesi mecburidir. Gazetecinin vazifesi devamlı gece çalışmasının gerektirdiği hallerde hafta tatili iki gündür.”
Yine anılan yasanın Ek Madde 1 maddesine göre ulusal bayram, genel tatiller ve hafta tatilinde çalışılması halinde bu çalışma fazla çalışma sayılır. Pazar gününden başka bir gün hafta tatili yapan gazeteci pazar günü fazla mesai yapmış sayılmaz. Her bir fazla çalışma saati için verilecek ücret, normal çalışma saati ücretinin yüzde 50 fazlasıdır. Ayrıca, günlük normal çalışma süresine ek olarak yapılacak fazla çalışmaların saat 24'den sonraya rastlayan saatlerinde ücret bir misli (yüzde 100) fazlasıyla ödenir. Sürekli gece çalışan gazetecinin hafta tatili 2 gündür.
Bu hükümlere göre bir işçinin ücretli hafta tatiline hak kazanabilmesi için haftanın altı günü toplam 45 saat çalışması gerekmektedir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçilere o günün ücreti iki gündelik olarak verilirken gazeteciye o günün ücreti 2.5 gündelik olarak ödenir.
Bunun yanında hekim raporu ile bir haftaya kadar verilen hastalık izinleri hafta tatili hakkının kazanılmasında göz önüne alınır. Uzun süreli raporlu olma durumunda sosyal güvenlik kurumunca geçici iş göremezlik ödeneceği verildiğinden işçi sadece ilk hafta için hafta tatili ücretine hak kazanır.
4857 sayılı İş Yasası’nın 46'ncı maddesi gereğince haftanın 7 günü çalışan işçilere hafta tatil ücreti, biri çalışmadan alması gereken ücret, diğeri haftalık 45 saatin üzerinde çalışarak fazla çalışma yaptığı için yüzde 50 zamlı ücret olmak üzere 2.5 gündelik olarak ödenir.
Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışıldığının kanıt yükü işçiye, hafta da bir gün izin verildiği ya da hafta ve genel tatillerin ücretinin ödendiğinin kanıt yükü işverene aittir.
Çalışılan hafta ve genel tatil ücretlerinin tahakkuk ettirildiği ücret bordrolarını itirazsız olarak imzalayan ya da o ayın ücretini banka hesabından çekince koymadan alan işçinin daha fazla hafta ve genel tatilde çalıştığını ve bu nedenle ücretinin eksik ödendiğini yazılı delille kanıtlaması gerekir.
Bu bağlamda söylemek gerekirse, Pazar gününe rastlayan dini ve resmi tatil günlerinde çalışan işçilere, o hafta içinde ücretli hafta tatili kullandırılmazsa o günün ücreti de tıpkı çalışılmış hafta tatili ücreti gibi ödenir. Hafta içi hafta tatili kullandığı zaman ise bu günlerin ücreti 2 gündelik üzerinden ödenir.
Anayasanın 50'nci maddesiyle düzenlenen dinlenme hakkı gereğince iş ya da toplu iş sözleşmelerine ücretli hafta tatili, bayram tatili ve yıllık ücretli izinleri zorlaştıracak ya da kaldıracak hükümler konulamaz. Konulması halinde de bunlar geçersiz olur.