İzmir’in tam kalbinde yer alan Smyrna Antik Kenti, yıllardır süren kazı çalışmalarının ardından her geçen gün geçmişin yeni bir bölümünü açığa çıkarıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin tarihsel dokusunu ayağa kaldırmak amacıyla antik kente yönelik desteğini artırarak 2025-2027 döneminde kazılara 34,5 milyon lira aktaracağını duyurdu.
Bu kapsamlı program, yalnızca bir kazı destek projesi olmanın ötesine geçerek İzmir’in kadim mirasını gelecek kuşaklara taşımayı hedefliyor. Kent merkezinde yer alan kalıntılar; tiyatro, agora, hamam ve çeşitli kamusal yapılarıyla Smyrna’nın binlerce yıllık tarihini ortaya koymayı sürdürüyor.
Tugay’dan kazı ekibine destek ziyareti
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, Smyrna Antik Kenti’nde sürdürülen çalışmaları yerinde incelemek üzere Prof. Dr. Akın Ersoy başkanlığındaki kazı ekibini ziyaret etti. 20 bin kişilik kapasitesiyle Efes Antik Tiyatrosu ile yarışabilecek büyüklükteki Smyrna Tiyatrosu’nu açığa çıkarmak için yürütülen titiz çalışmalar hakkında bilgi alan Tugay, ekibe desteğini yineledi.
Tugay’ın ziyaretine Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcıları Prof. Dr. Pınar Okyay ve Dr. Hakan Uzun’un yanı sıra Kent Tarihi, Tanıtım ve Turizm Dairesi Başkanı Hasibe Velibeyoğlu ve bürokratlar eşlik etti. Ziyaret sırasında Prof. Dr. Akın Ersoy, kazıların ilerleyişi ve alanda planlanan etkinliklere ilişkin sunum yaptı.
“Yanınızdayız, hiç merak etmeyin”
Kazı alanında çalışan arkeologlarla bir araya gelen Dr. Cemil Tugay, kürekle yapılan çalışmalara da kısa süreli katılarak sahadaki emekçilere moral verdi. Tugay, “Ellerinize sağlık. Ben yeniden geleceğim. Yanınızdayız, hiç merak etmeyin” sözleriyle kazı ekibine destek mesajı verdi.
Bölgedeki taşıt yollarının düzenlenmesi gerektiğine dikkat çeken Tugay, tiyatronun gelecek yıllarda İzmir’in kültürel yaşamı için önemli bir odak noktası haline geleceğini söyledi.
Roma döneminden günümüze uzanan bir miras
Kazı çalışmalarında odak noktası olan Smyrna Tiyatrosu, Kadifekale’nin kuzey yamacında İzmir Körfezi’ne hâkim bir konumda yer alıyor. Antik kaynaklara göre tiyatronun tarihi M.Ö. 1. yüzyıla kadar uzanıyor. Yapı, üç kademeli oturma düzeni ve 152 metreyi aşan çapıyla, antik çağın en büyük tiyatrolarından biri kabul ediliyor.
Tiyatronun yaklaşık 20 bin kişi kapasiteli olduğu biliniyor. Bu özelliğiyle yalnızca İzmir turizmi için değil, dünya kültür mirası açısından da dikkat çekici bir yapıya işaret ediyor. Kazıların tamamlanmasıyla tiyatronun konserlerden tiyatro gösterilerine kadar pek çok kültürel etkinliğe ev sahipliği yapması hedefleniyor.
Agora’daki hamam-gymnasium kompleksi de ortaya çıkıyor
Smyrna Agorası’nın hemen yanında yer alan Roma dönemi hamamının gymnasium bölümü de projede öne çıkan yapılardan biri. Antik Smyrna’nın sosyal yaşamına ışık tutan bu büyük kompleks, gençlerin eğitim gördüğü, spor yaptığı ve sosyalleştiği bir merkez olarak biliniyor.
Kent Tarihi, Tanıtım ve Turizm Dairesi Başkanı Hasibe Velibeyoğlu ile aynı birimin Tarihsel Çevre ve Kültür Varlıkları Şube Müdürü Hilmi Gökhan Kutlu, alanda hazırlanan planları Başkan Tugay’a aktararak yapılacak çevre düzenlemeleri ve restorasyon süreçleri hakkında ayrıntılı bilgi verdi.
Arkeolojik destek programı İzmir’e ivme kazandırıyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2012’de Türkiye’de ilk kez başlattığı Arkeolojik Kazılar Maddi Destek Programı, bugün kent genelinde 16 kazı alanına düzenli finansman sağlıyor. Bu program sayesinde bilimsel kazılar hız kazanırken, antik kentlerin daha kısa sürede ayağa kaldırılması mümkün hale geliyor.
Smyrna Tiyatrosu kazıları da programın en kapsamlı projeleri arasında yer alıyor. 2025-2027 yılları arasında sağlanacak 34,5 milyon liralık destekle tiyatronun görünür hale gelmesi, çevre düzenlemeleri ve ziyaretçi alanlarının tamamlanması hedefleniyor.
Smyrna Tiyatrosu ve çevresi Arkeoloji ve Tarih Parkı olacak
Kazı ekibi, yalnızca tiyatroyu değil çevresindeki bütün dokuyu da geleceğe hazırlıyor. Kadifekale ile tiyatro arasında kalan bölge, İzmir’in tarihsel kimliğini güçlü bir şekilde yansıtacak bir Arkeoloji ve Tarih Parkı olarak planlanıyor.
Bu parkta yürüyüş güzergâhları, bilgilendirme alanları, ziyaretçi merkezleri ve düzenli kültürel etkinliklerle kentin geçmişi ziyaretçilere daha anlaşılır bir şekilde aktarılacak. Böylece Smyrna, yalnızca bir kazı alanı değil, İzmir’in kültürel belleğini oluşturan canlı bir tarih vadisine dönüşecek.
