İzmir'de yaşayanlar ve kenti ziyaret edenler için günün başlangıcı anlamına gelen, çıtır sesi ve mis gibi kokusuyla bir ritüel olan gevrek, artık cepleri daha fazla yakacak. Kentin simgesi haline gelen bu eşsiz lezzet, ekonomik koşulların ağır baskısına daha fazla dayanamadı. Geçtiğimiz Ocak ayında yapılan son zammın ardından 15 TL'den satılan gevrek için yeni bir fiyat ayarlaması kaçınılmaz oldu. İzmirli fırıncı esnafı, 3 Eylül 2025 Çarşamba gününden itibaren geçerli olmak üzere gevrek fiyatını 20 TL olarak belirledi. Yaklaşık sekiz aylık bir aranın ardından gelen yüzde 33,33'lük bu zam, sabah kahvaltısını bir gevrek ve peynirle geçiştiren öğrencinin de, işe giderken aceleyle atıştıran çalışanın da bütçesini yeniden gözden geçirmesine neden olacak.
Esnaf Odası: "Maliyetler çıkmaza sürükledi"
Zammın ardından gözlerin çevrildiği esnaf odası, kararın ardındaki gerekçeleri detaylı bir açıklamayla kamuoyuna duyurdu. Yapılan açıklamada, zammın keyfi bir tercih değil, fırıncı esnafının varoluş mücadelesi için atılmış zorunlu bir adım olduğu vurgulandı. Açıklamanın merkezinde, üretimin dört ana temel taşı olan un, susam, enerji ve işçilik maliyetlerindeki durdurulamayan artış yer aldı. Son dönemde un fiyatlarındaki dalgalanmalar, genellikle ithalata dayalı olan ve döviz kurundan doğrudan etkilenen susam maliyetleri, elektrik ve doğalgaz gibi enerji giderlerindeki fahiş artışlar ve asgari ücretle birlikte yükselen işçilik giderlerinin, fırıncı esnafını adeta bir çıkmaza sürüklediği belirtildi. Oda yetkilileri, "Maliyet artışları artık esnafı çıkmaza sürüklüyor. Bu zam esnafın ayakta kalabilmesi için mecburi oldu," diyerek, aksi takdirde birçok fırıncının kepenk kapatma riskiyle karşı karşıya kalacağını ima etti.
Bir kentin simgesi, ekonomik baskı altında
İzmir için gevrek, sadece sabahları yenen bir unlu mamul değildir; o, kentin kimliğinin, kültürünün ve sosyal yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır. Kordon'da deniz havasıyla, vapurda martılarla paylaşılan, dost sohbetlerine eşlik eden gevrek, kentin ruhunu yansıtan bir simgedir. Esnaf odası da bu kültürel önemin farkında olduğunu, yaptığı açıklamada "Gevrek, İzmir için sadece bir yiyecek değil, kültürün parçası. Bu nedenle zam taraftarı hiç olmadık," sözleriyle dile getirdi. Ancak bu kültürel simge, ekonomik gerçeklerin ağır baskısı altında eziliyor. Fırıncıların artık "zararına satış" yapma noktasına geldiğini ve bu durumun onları üretimden koparma tehlikesi yarattığını belirten oda, bu zammın aynı zamanda gevrek kültürünün İzmir'de yaşamaya devam etmesi için bir gereklilik olduğunu savundu. Açıklamada, "Gevreğin İzmir’de sürdürülebilirliğinin devamı için üreticinin ayakta kalması şart," denilerek, üretici olmadan bu kültürel mirasın da yaşatılamayacağının altı çizildi. Bu durum, ekonomik istikrarsızlığın sadece cüzdanları değil, aynı zamanda toplumun kültürel kodlarını ve alışkanlıklarını da nasıl derinden etkilediğini gösteren çarpıcı bir örnek teşkil ediyor.
