Fizik ve astronomi öğretmeni Fatih Tan'ın bundan 32 yıl önce öğretmenlik mesleğini bırakıp kurduğu Orion Fuarcılık, aradan geçen onlarca yılda yüzlerce fuar düzenledi. İhtisas fuarlarının henüz yeterince bilinmediği bir dönemde bir hayalin peşinden giden ve Türkiye'yi tarım fuarlarıyla tanıştıran Fatih Tan, artık bayrağı ikinci kuşağa devretmeye hazırlanıyor. Fatih ve Nazlı Tan'ın büyük özveriyle bugünlere getirdiği Agroexpo fuarı Türkiye'nin en büyük, Avrupa'nın ise dördüncü büyük tarım fuarı olma özelliği taşıyor.Fatih ve Nazlı Tan'ın açtığı yoldan ilerleyen ve babalarından aldıkları bayrağı daha da ileriye taşımak için çalışan Burak ve Irmak Tan, tarım fuarlarına yepyeni bir boyut kazandırmaya başladılar. Çocukluğu, hatta bebekliği babasının düzenlediği fuarlarında geçen Irmak Tan bugün şirketin uluslararası ilişkilerini yönetiyor. Irmak Tan, geçtiğimiz yıl ilkini düzenledikleri Çok Uluslu Tarım İş Forumu Zirvesi'nin ikincisini gerçekleştirmek için yoğun mesai harcıyor. Orion ile yaşıt, Orion'un prensesi Irmak Tan ile yaşam öyküsünü, Agroexpo'yu ve hedeflerini konuştuk.
Kısaca Irmak Tan'ı tanıyabilir miyiz?
1986 yılında İzmir'de doğdum. Ailemin tek kız çocuğuyum. Eğitim hayatımın tamamı İzmir'de geçti. İzmir Ekonomi Üniversitesi'nde Uluslararası Ticaret ve Finansman okudum. 2009 yılında mezun oldum. Aynı yıl aile şirketimiz olan Orion Fuarcılık'ta çalışmaya başladım. Şuan hem Yönetim Kurulu Üyesiyim hem de Protokol ve Uluslararası İlişkiler Direktörlüğü görevini yürütüyorum.
Çocukluğunuzda Orion'da çalışmayı hayal ediyor muydunuz?
Çocukluğumda Orion'da çalışmayı hayal ediyordum. Ama ergenlik dönemlerinde kendi ayaklarımın üzerinde durmam gerektiğini düşünmeye başlamıştım. Kendi tırnaklarımla bir yerlere geleceğim, baba mesleğini yapmayacağım, gerekirse ileride yaparım diyordum. Kendimi kendime kanıtlama çabası içerisindeydim. Mezuniyetim yaklaşırken iş başvuruları yapmaya başladım. Başvurularıma olumlu dönüşler oluyordu. 3 mülakata gittim. Üçü de uluslararası satış ile alakalıydı. 2'sinden kabul görünce iş bulmak kolaymış diye düşündüm. Bu kadar kolay iş bulunca, bari yaz tatilimi yapayım, iş hayatına girince tatil yapamam, yaz sonunda yeniden başvuru yaparım diye düşündüm. Gençliğin verdiği tecrübesizlik işte. Yaz bitince yeniden iş başvuruları yapmaya başladım ama kimse dönüş yapmadı. Yaz başı herkese bir rehavet çöker istifalar olurmuş. O nedenle daha çok talep olurmuş. Yaz sonu işe alımlar yavaşlarmış. 4-5 ay işsizim diye ağlayıp sızlandım. Babam bana 'hala teklifim geçerli, hem uluslararası ilişkilere güvenilir biri lazım, sen de bunun eğitimini aldın, bu iş tam sana göre' dedi. İş aramalarım sonuçsuz kalınca babamın teklifini kabul ettim. Orion'da çalışmaya başladıktan birkaç ay sonra başvurularıma dönüş olmaya başladı. Ama artık işe başlamıştım ve başladığım işi en iyi şekilde yapmak isterim. Aslında Orion'da çalışmak istiyordum ama önce kendimi kendime kanıtlama derdim vardı.
Çocukluğunuzda fuarlarda babanıza yardım eder miydiniz?
Sınavlarımın olmadığı dönemlerde ben de fuarlarda yardım ederdim. O zamanlar şirkette çalışmadığım için işin stresli kısımlarını yaşamıyordum. Palyaço olmuşluğum bile var. Katılımcı firmalarla, ziyaretçilerle sohbet ederdim. Hatta 90'lı yıllarda Ulaştırma Bakanı Ali Naili Erdem fuara gelmişti. Beni çok sevmiş. Babama bir mektup yazmış, mektupta 'kızınızın güler yüzünü ve samimiyetini hiç unutmayacağım' demiş. Babam hala saklar o mektubu. Bu da çok güzel bir anı olarak hafızalarımıza yer etti.
Kendinize kendinizi kanıtladınız mı?
Tarım sektöründe de fuarcılık sektöründe de çok fazla kadın yok. Yaşıtlarıma bakacak olursak çok yol katettiğimi düşünüyorum. Sektörümde de iş dünyasında da bir çok kadını temsil edebilecek bir seviyedeyim. O nedenle kendime kendimi kanıtladığımı hissediyorum. O manevi tatminim var artık.
Erkek yoğun bir sektörde çalışıyorsunuz. Bu sizi zorluyor mu?
Tarım sektöründe kadın olarak bulunmak çok zor aslında. O nedenle hem mesleki hem toplumsal etik değerleri koruyarak çalışmak çok önemli. Herşeyin bir çizgisi var. Ben o çizgiyi ne aşıyorum ne de aşılmasına izin veriyorum. İş hayatında kadın da olsanız erkek de olsanız etik değerleri koruyarak çalıştığınız müddetçe her zaman başarıya ulaşırsınız.
İş dışında nelere zaman ayırıyorsunuz?
İş dışında daha çok EGİAD'da aktifim. EGİAD benim ikinci ailem. Dostlarım, kardeşlerim, büyüklerim ile tam bir aile gibiyiz. EGİAD'ta projeler üretmeye çalışıyorum. Yakında başkanlık seçimi yapılacak. Yeni yönetim için iki değerli isim aday oldu. Ayrıca TOBB İzmir İl Kadın Girişimciler Kurulu'nda ve İzmir Tarım Grubu'nda yer alıyorum. Ama ağırlıklı olarak EGİAD'a zaman ayırıyorum. İşim zaten oldukça yoğun biraz da kendime zaman kalsın istiyorum.
Bu kadar yoğunluk arasında özel hayatınıza zaman kalıyor mu?
Artık yavaş yavaş kendime zaman ayırmaya başladım. Geçen sene çok iş koliktim. Mesela yurtdışına görüşmeye gittiğimde daha İzmir'e dönmeden uçak biletimi değiştirtip başka ülkeye görüşmeye giderdim. Bir ay evimi göremediğim oldu. Ama bu özverili çalışmanın meyvelerini aldık.
7/24 çalışır mısınız?
Fuara yakın zamanlarda evet. Akşam evde bile gece 11-12'de yurtdışı ile görüşmeler yapıyorum. Yazışmalarımın metinlerini evde geç saatlerde yazıyorum. Ofis ortamın dışında daha rahat çalışıyorum bazen.
Spora veya kültür sanat ile aranız nasıl?
Spor hem var hem yok. Uzun zamandır spor yapamıyorum. Ama kültürel faaliyetlere katılmaya çalışıyorum. Senfoni orkestrasının konserlerine gitmeye çalışıyorum. Dans etmeyi çok seviyorum ama pek vakit ayıramıyorum. Eskiden çok dans ederdim. Eğitim almadım ama dansa yatkınlığım var. Dans kursuna gitmedim ama ağabeyim giderdi ondan gördüklerimle ben de öğrenirdim.Biraz da Orion'dan konuşalım. Orion ne zaman ve nasıl kuruldu?
Babam Fatih Tan fizik ve astronomi öğretmeni. Orion ismi de oradan geliyor. Fatih Bey bir yıl Batman'da öğretmenlik yaptıktan sonra başka bir iş yapmaya karar veriyor. Bir pazarlama şirketi kurup kapı kapı makine pazarlıyor. Daha sonra reklam şirketi kurup İzmir’deki çoğu firmanın tabela ve broşürlerini yapıyor. 1-4 Şubat 1990 yılında Türkiye'nin ilk ayakkabı fuarını gerçekleştiriyor. Destek göremediği için biraz demoralize oluyor. Adnan Kahveci bakan iken bir vesile ile tanışıyorlar. Babamdan 10 bin adreslik bir tarım kataloğu yapmasını istiyor. Henüz bilgisayarlar çok yeni, internet yok bile. Biraz tereddüt ediyor ama sonra çalışmaya başlıyor. 2 yıl çalıştıktan sonra Türkiye'nin ilk tarım kataloğunu hazırlıyor 1989 yıllarında. Bir gün Ege Üniversitesi Tarım Makineleri bölüm başkanı Prof. Dr. Numan Zengin babamı davet ediyor. Siz Türkiye'nin ilk ayakkabı fuarını yaptınız, ilk tarım kataloğunu çıkardınız, bunları yan yana getirirsek bir tarım fuarı çıkar, sizden bir tarım fuarı düzenlemenizi istiyoruz diyor. Babam, nasıl yaparım diye düşünürken, Numan bey kendilerinin destek olacaklarını, yer tahsis edeceklerini söylüyor. Ve Söke'de Türkiye'nin ilk tarım fuarını düzenliyor. İlk fuar çok başarılı geçmiyor. Fuarın son günü bir firma yetkilisi fuar alanını bir ucundan diğer ucundaki babama sesleniyor; “biz burada kasketli insan görmek istiyoruz.” Bu kırılma noktası oluyor. Babam işine dört elle sarılıyor ve tarım fuarını bugünlere getiriyor. Şuan Türkiye'nin en büyük, Avrupa’nın dördüncü büyük tarım fuarını düzenliyoruz.
Nerelerde fuar düzenlediniz?
Söke'de senelerce yaptık. Çorlu'da 18 sene yaptık. Merzifon, Tire, Bursa, Gönen gibi birçok yerde düzenledik. Geçmişte bir yılda 5-6 fuar düzenlediğimiz oluyordu. Şuan Denizli ve İzmir'de devam ediyoruz.
Orion bir aile şirketi. Aile Anayasanız var mı?
Yazılı olmasa da bir anayasamız var. Ama tam uygulayamıyoruz. Kurumsallaşmaya çalışıyoruz. Ama istediğiniz kadar aile anayasası yazın aile şirketlerinde tam kurumsallaşamıyorsunuz. Mümkün değil. Bir Koç, Sabancı düzeyinde olmanız lazım.
Fuarcılık konusuda uzman bir firmasınız. Başka fuarlar düzenlemeyi düşünüyor musunuz?
Çok teklif geliyor; şu şehirde yapın, şu fuarı düzenleyin diye. Ama biz kendi işimize odaklanıyoruz. Orion, ihtisaslaşmış bir fuar şirketi. Her sektörde fuar yapmıyoruz. Bu yıl bir iki farklı sektör düşündük ama ekonomideki darlamadan dolayı enerjimizi başka alanlara bölmeyelim dedik. Belki önümüzdeki yıllarda… Neden olmasın.
Arıcılığın olduğu tek fuar
Bu yıl “dış ticaret” temasıyla düzenlenecek olan AgroExpo 2019, 130 bini kapalı olmak üzere 337 bin metrekare alanda düzenlenecek. 950 firmanın katılacağı fuara yaklaşık 350 bin ziyaretçi gelmesi bekleniyor. AgroExpo 2019'da 70 ülkeden katılımcı olacak. Türkiye genelinden fuara gelmek isteyenlere destek olan Orion Fuarcılık, 1000’i aşkın otobüs için katkı sağlayacak. Bitkisel üretim, hayvancılık, tarım makinaları, traktörler, iş makinaları, tohumculuk, gübre, canlı hayvan, sulama sistemleri, fide, yem ve yem katkı, yedek parça, süt ve et teknolojileri ve arıcılık sektörlerinin yer aldığı AgroExpo 2019, arıcılık sektörünün yer aldığı tek tarım fuarı olmasıyla da dikkat çekiyor.
20 ülkenin bakanı gelecek
2018 Şubat ayında İzmir'de düzenlediğimiz fuarda Tarım Bakanlığı Türkiye'de ilk defa Tarım İş Forum'u düzenledi. 11 ülkeden bakan ve üst düzey bürokrat geldi. 7-10 Şubat 2019 tarihinde 14.sünü gerçekleştireceğimiz Türkiye'nin en büyük ve Avrupa'nın dördüncü en büyük uluslararası tarım ve hayvancılık fuarı Agroexpo'da Tarım ve Orman Bakanlığımız ev sahipliğinde “2. Çok Uluslu Tarım İş Forumu” ve bunun yanı sıra 20 ülkenin tarım bakanlarının bir araya geleceği “Bakanlar Zirvesi” gerçekleştirilecek.
Orion nedir?
Orion, Gökyüzünde hem güney hem de kuzey yarıküresinde bulunan ve bu sayede tüm dünyadan görülebilen, oldukça parlak yıldızlardan oluşan dolayısıyla da kolay bulunabilen takım yıldızı.
