Sayıları tam olarak bilinmese de Türkiye'nin üçüncü büyük kenti İzmir'de, binlerce sahipsiz hayvan sokaklarda yaşam savaşı veriyor. Her gün onlarca sahipli hayvan ise sokaklara veya barınaklara terk ediliyor. İzmir'de Büyükşehir Belediyesi'nin Veteriner İşleri ekibi de, Şube Müdürü ve sekiz veteriner hekimin yanı sıra, beş veteriner teknikeri, bir sağlık teknikeri, yedi şoför, iki santral görevlisi, 10 büro personeli, bir temizlik elemanı, barınakların da temizliğinden sorumlu 20 hayvan bakıcısı ve iki zabıta memuru ile hizmet veriyor. Sadece İzmir'in merkezine değil, 30 ilçeye yetişmeye çalışan ekibin başındaki isim Hande Özyoğurtçu. İzmir Büyükşehir Belediyesi Veteriner İşleri Müdürü Hande Özyoğurtçu ile yoğun mesai arasında kentin “hayvan” gündemini konuştuk.
30 ilçeye hizmet vermeye çalışıyorsunuz. Nasıl bir yoğunluk söz konusu?
Merkez polikliniğimizde günün ilk saatleri Acil Müdahale Ekibimiz tarafından ilk müdahaleleri yapılanlar ve yatar hastaların konsultasyonu ile başlar. Sokak hayvanlarının, izlenecek tedavi prosedürüne göre ilgili birimlerimize sevkleri gerçekleşir. Merkez polikliniğimizde ayakta tedavi ve kedi kısırlaştırma operasyonları rutin olarak devam ederken, yumuşak doku operasyonları başta olmak üzere birçok tedavi ve postoperatif bakım yapılmaktadır. Seyrek Bakımevi'nde osteosentez operasyonlar, Işıkkent Bakımevimizde ise köpek kısırlaştırma operasyonları yapılmakta.
Gündüzleri yoğun bir mesainiz var; ama bir de hava karardıktan sonra koşuşturmaca başlıyor. Bize bir gecenizin nasıl geçtiğini anlatır mısınız?
İzmir'de ilk defa Büyükşehir Belediyesi tarafından, sokak hayvanlarının acil müdahale gereksinimlerinin giderilmesi için, bir adet sokak hayvanları acil müdahale aracı göreve başlamıştır. Bu araç; İzmir eski merkez ilçe bütününde tek olması bakımından acil vakalara ilk müdahale yapılması amacıyla faaliyetini sürdürmekte. Akşamları en çok trafik kazalarına müdahale etmekteyiz. Birimimiz kurulduğu 2014 yılından beri, 15 binin üzerinde sokak hayvanına müdahale ettik. Ekibimiz; ilçe belediyelerinin hizmet vermediği saatler olan 17.30 ile 08.30 saatleri arasında hizmet vermekte olup, acil müdahale ekibimizde yer alan Veteriner Sağlık Teknikeri, yaralı hayvanların ilk müdahalesini yaparak, temel yaşamsal fonksiyonlarının devamı için gereken destek tedavilerini uygular. 293 39 80 numaralı Acil Müdahale hattımız bir gece boyunca hiç susmaz. Bu sebeple arayan vatandaşların meşgul tonu duymaktan sıkılıp vazgeçmemelerini ve gereksiz vakalar ile gerçekten bu hizmete ihtiyaç duyan hayvanların hakkını engellememelerini rica ediyoruz. Mesela; çiftleşen iki köpek, annelerinin yanlarından uzaklaştırdığı yavru kediler ya da 3 aydır topallayan bir köpek gibi aciliyeti olmayan durumlarda bile acil hattımız aranabiliyor.
Uzun yıllar evde yaşadıktan sonra terk edilen çok sayıda hayvan, maalesef sokakta yaşam savaşı veriyor. Bu konuda çalışmalarınız var mı?
Işıkkent Köpek Bakımevimizde haftanın 7 günü sahipleri tarafından terk edilen köpekleri kabul ediyoruz. 5199 sayılı yasa gereği sahipli hayvanların sokağa terk edilmesi yasaklanmıştır. Bu konuda bilgilendirme yapıyoruz. Bakımevimize bırakılan köpekleri kısırlaştırıp, işaretleyip yeni yuva bulmaları için çaba göstermekteyiz. 2015 yılında: 886, 2016 yılında 940, 2017 yılında 906, 2018'in ilk üç ayında ise 177 adet köpek sahiplendirildi.
HİÇBİR EKSİKLERİ YOK
Türkiye genelinde hayvanseverlerin en çok şikayet ettikleri konuların başında barınakların durumu geliyor. Büyükşehir'e ait barınaklarla ilgili siz neler söylersiniz?
Büyükşehir belediyemize ait 500 kapasiteli Işıkkent ve Seyrek'te bin 200 kapasiteli 2 adet Geçici Köpek Bakımevi bulunmakla birlikte, Gökdere mevkiinde 1 adet proje aşamasında olan Bakımevimiz de hizmete girecek. Işıkkent Geçici Köpek Bakımevimizde ilçe belediyelerce getirilen sokak köpeklerinin kısırlaştırma, aşılama ve işaretlenme çalışmaları ile sahipleri tarafından terk edilen ve sokakta yaşaması mümkün olmayan sakat ve yaşlı köpeklerin rehabilitasyonları ve bakımları sağlanıyor. Ayrıca sorumluluğumuz altındaki köpekler yeniden sahiplendirilmekte. Biz bakımevlerimizde misafir ettiğimiz köpeklerin (yatar hasta, karantina ve anneli yavrular bölümleri hariç) toplu gruplar halinde bakılmalarını tercih etmekteyiz ve bu grupları oluştururken köpeklerin fiziksel ve sosyal yapılarını göz önünde bulunduruyoruz. Beslenme ve tıbbi müdahale konusunda hiçbir eksikleri bulunmamakta. Bakımevlerimizi ziyaret eden hayvanseverler su yalağının içinde serinleyip kendini ıslatmış bir köpek gördüğünde veya 3 bacaklı engelli bir yetişkin köpeği küçük bir köpek grubunun içinde gördüğünde ya da uyuz tedavisi bitmiş ancak tüyleri tam olarak çıkmamış bir yavru ile karşılaştığında bizlere kızmakta, üzülmekteler. Bakımevlerinde yaz aylarına girerken köpeklerin zayıflaması, tüy dökmeleri, kendilerini ıslatmaları engelli köpeklerin boylarına göre değil uyum sağlayabildikleri bölüme yerleştirilmeleri, uzun süreli tedavi gerektiren hastaların iyileşme periyodunu karantina dışında geçirmeleri, doğal davranış şekilleri ve doğru tercihlerdir.
İki vaka hep hafızalarda
Hande Özyoğurtçu ve ekibi için iki vakanın yeri ayrı. Özyoğurtçu, “Aklımızda kalan pek çok vaka var ama bizi en çok etkileyen ve sonucunun bizi çok mutlu ettiği iki vaka var. Biri yeni dökülen asfalta bulanıp tahta bir palet üzerine yapışan Bornova'dan aldığımız bir köpek, diğeri de İzban Çiğli Egekent durağından aldığımız tren çarpması sonucu kafa travması geçiren köpek. Her ikisi de uzun süren tedaviler sonucu sağlıklarına kavuşup, sonra da yeni yuvalarına sahiplendirildiler” dedi.
Tüm hayvanlar kayıt altında olmalı
Hayvan nüfusu arttıkça verilen hizmetler de yetersiz kalabiliyor. Bu nedenle kışırlaştırmanın önemi büyük. İBB Veteriner İşleri Müdürü Hande Özyoğurtçu şunları söyledi: “Kısırlaştırma sayılarımız son 3 yıl ve 2018'in ilk 3 aylık döneminde 12 bin 347 adettir. Kısırlaştırma tabii ki popülasyon kontrolünde en önemli metot olsa da evlerden sokağa terk edilmelerin önüne geçmek ve sahipli hayvanlar başta olmak üzere, tüm hayvanların kayıt altına alınmasının sağlanması gerekmektedir.”
