Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde birinci ay geride kalırken, tüm dünyanın gözü kulağı bugün İstanbul’da başlayan müzakerelere çevrildi. Rus ve Ukraynalı heyetlerin görüşmeleri 10.30’da Dolmabahçe’de başladı. Yaklaşık 4,5 saat süren görüşmelerin ardından Rus ve Ukrayna heyetinden ilk açıklamalar geldi.

Ukrayna heyetinden yapılan ilk açıklamada, ‘Güvenlik garantisi üzerinde henüz anlaşma sağlayamadık.’ ifadeleri kullanıldı. Yeni sistemde, İsrail, Polonya, Kanada ve Türkiye’nin Ukrayna’nın güvenlik garantörleri arasında olacağı belirtilirken, ‘Ukrayna, Türkiye’yi ana güvenlik garantörlerinden biri olarak görmektedir’ denildi.

‘GARANTÖR ÜLKELER DE GÖRÜŞMELERE KATILSIN’

Ukrayna heyeti, 2-3 hafta sonra yapılacak bir sonraki müzakerelerde garantör ülkelerin de yer almasını istediklerini açıkladı.

Ukraynalı müzakereci, Rusya ile anlaşma konusunda Ukrayna’da bir referanduma ihtiyaç duyulacağını belirtti. ‘Kırım ve benzer durumdaki bölgeler ayrıca değerlendirmelidir.” dedi.

Ukrayna tarafından yapılan açıklamada, Rusya ile nihai bir anlaşmanın yürürlüğe girmesi için Ukrayna’da ‘tam barış ortamı’ olması gerektiği vurgulandı. Ukrayna heyeti, Rus heyete taleplerini ilettiklerini ve resmi yanıt beklediklerini de açıkladı.

RUSYA’DAN İLK AÇIKLAMA

Aynı anda Rus heyetinden de ilk açıklama geldi. Rus heyetinden yapılan açıklamada, görüşmeler ‘yapıcı’ olarak nitelendirildi. Rus müzakereci Vladimir Medinsky, Ukrayna’nın taleplerini Putin’e ileteceklerini belirtti. Medinsky, Putin ve Zelenskiy’in bir araya gelme ihtimali ile ilgili olarak, “Putin ve Zelenskiy görüşmesi ancak Dışişleri Bakanlığı düzeyinde yapılan bir anlaşmanın ardından gerçekleşebilir” dedi.

UKRAYNA DEVLET TELEVİZYONU DUYURDU

Ukrayna devlet televizyonu, Ukrayna ile Rusya arasındaki müzakerelerin el sıkışmadan başladığını duyurdu. Devlet televizyonunda, “Soğuk bir karşılama oldu, el sıkışma olmadı” ifadeleri kullanıldı. Rus heyetinin görüşmeler için daha resmi olan takım elbiseleri seçtiği görülürken, Ukraynalı müzakereciler kamuflaj desenli kıyafetleriyle masada yerini aldı.

‘HİÇBİR ŞEY YİYİP İÇMEYİN’

Ukraynalı müzakerecilerin, zehirlenme haberlerinin ardından bugün Rusya ile yapılan barış görüşmelerinde yememeleri, içmemeleri ve hatta hiçbir şeye dokunmamaları konusunda uyarıldığı bildirildi.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba yaptığı açıklamada ‘Rusya ile müzakereye giden herkese hiçbir şey yiyip içmemelerini ve tercihen yüzeylere dokunmamalarını tavsiye ediyorum.’ dedi.

Reuters, kaynaklara dayandırdığı haberinde Rus oligark Roman Abramoviç’in de görüşmelerde bulunduğunu yazdı.

Konu hakkında bilgi üç kaynak tarafından verildi.

Kremlin, Abramovich’in önceleri barış görüşmelerinde yer aldığını ancak artık görüşmelerin müzakere ekipleri tarafından yürütüldüğünü açıklamıştı.

Daha önce de Batı ülkelerinin yaptırım uygulamaya başladığı ve geçen hafta içinde toplam değeri 1 milyar dolardan fazla olan gemileri Eclipse ve Solaris’i Türkiye karasularına getiren Chelsea’nin sahibi Roman Abramoviç’in iki ülke arasında yoğun bir diplomasi trafiğine dahil olduğu ortaya çıkmıştı. Abramoviç’in defalarda Moskova’ya gidip geldiği ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeler yaptığı açıklanmıştı.

KREMLİN’DEN ABRAMOVİÇ AÇIKLAMASI

Kremlin bugün Rus milyarder Roman Abramoviç ile ilgili açıklama yaptı. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Abramoviç’in resmi olarak müzakerelere katılmadığını söyledi. Peskov, “Rusya ve Ukrayna tarafıyla belli bağları kurma sürecine dahil oldu. Müzakere heyetinin resmi bir üyesi değil fakat bugünkü İstanbul’daki toplantıda bizim tarafımızda yer aldı” dedi.

Peskov, Abramoviç’in her iki tarafın da onayını aldığına dikkat çekti.

MÜZAKERELER SÜRERKEN UKRAYNA’DAN İLK AÇIKLAMA

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in siyasi danışmanı Mykhailo Podolyak, heyetlerin “müzakere sürecinin temel hükümlerini tartıştıklarını” söyledi.

Podolyak, Salı günü Türkiye’de Ukrayna ve Rusya arasındaki görüşmelerde güvenlik garantileri ve insani sorunları çözmek için ateşkes düzenlenmesinin tartışıldığını söyledi.

Podolyak, “Şu anda bazı önemli konularda yoğun istişareler devam ediyor, bunlardan en önemlisi Ukrayna için uluslararası güvenlik garantileri konusunda anlaşma, çünkü bu anlaşma ile Ukrayna’nın ihtiyaç duyduğu şekilde savaşı sona erdirebileceğiz” dedi.

‘BİRKAÇ SAAT İÇİNDE AÇIKLAMA YAPILMASINI UMUYORUZ’

Podolyak sözlerin “İkinci konu, biriken tüm insani sorunları çözmek için ateşkes” ifadeleriyle devam etti. Podolyak, son dönemde ‘savaşın tırmanmasından’ dolayı endişe duyduklarını dile getirirken, ayrıntı vermeden yaşananları, “savaş kurallarının ihlali” olarak nitelendirdi.

Rus müzakereci Vladimir Medinsky Salı günü Rus devlet televizyonuna verdiği demeçte, Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul’da yapılan görüşmelerin ardından birkaç saat içinde bir açıklama yapılmasını umduğunu söyledi.

İBRAHİM KALIN’IN TEKLİFİ GÜNDEMDEYDİ

Öte yandan, iki ülke arasında bugün gerçekleşen görüşmelerin detaylarıyla ilgili de kamuoyuna haberler yansımaya devam ediyor. Geçtiğimiz hafta İbrahim Kalın, Ukrayna'nın NATO'ya katılmayacağının garantisi, silahsızlanma ve Rus dilinin koruma statüsü de dahil olmak üzere kilit konularda “anlaşmaya yakın” olduğunu söylemişti. İki ülke arasındaki en büyük anlaşmazlığın ise Kırım ve Donbas bölgelerinin kaderi olduğu belirtiliyor.

Türk hükümetinin en etkili ve deneyimli dış politika isimlerinden biri olan 50 yaşındaki Kalın'ın Kırım ve Donbas'ın, İngiltere'nin Hong Kong üzerindeki kontrolüne benzer şekilde, Moskova'nın uzun vadeli bir kiralama kapsamında tutulması yönünde bir öneri sunduğu belirtildi.  Ukrayna, 2014'teki olaylardan önce Karadeniz'deki Sivastopol deniz üssünü Rusya'ya kiralamıştı.

Putin'in Kalın'ın teklifini değerlendirdiği ancak Ukrayna ve Rusya'nın askeri başarısızlıklarına duyduğu öfkenin yanı sıra Zelenskiy'e duyduğu kişisel öfkenin kararlarında etkili olabileceği konuşuluyor.