Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Murat Bakan, Başbakan Binali Yıldırım tarafından yanıtlanması istemiyle verdiği soru önergesi: "Kentlerde yapılması planlanan projelerin 2018 yılına ait yatırım programı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Onuncu Kalkınma Planında, 2018-2020 Orta Vadeli Programında ve 2018 Yılı Programında öngörülen hedefler doğrultusunda hazırlanan ‘2018 Yılı Yatırım Programı’ kapsamında Anadolu’nun birçok noktası için - özellikle ulaşım projelerine - dev bütçeler ayıran Hükümet, Türkiye’nin üçüncü büyük ili olan İzmir’i bu yıl da görmezden gelmiştir.
İzmir’in merkezi bütçeden aldığı yatırım payı her sene gitgide düşerken; bu yıl da İzmir’e ayrılan bütçe yerel yönetim tarafından kente harcanan bütçenin altında kalmıştır.
2018 yılı kamu yatırımında en yüksek bütçe toplam 499 proje ve 28 milyar 921 milyon 703 bin TL ile Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı’na aittir.
Yatırım bütçesinde Ankara ve İstanbul metro hatları ile Türkiye’nin dört bir yanını kapsayan köprü, otoyol ve diğer raylı sistem yatırımları ön plana çıkarken; Bakanlık, İzmir’e yönelik 12 ayrı ulaşım projesi arasında yer alan ve gelecek aylarda ihaleye çıkması beklenen 4,5 kilometrelik Halkapınar - Otogar Metro hattı için 21 milyon 500 bin TL ayırmıştır. İlk kez on yıl önce duyurusu yapılan projenin 2019’da tamamlanması öngörülen raylı sistem hattının toplam maliyeti ise 383 milyon TL olarak belirlenmiştir.
Ancak merkezi bütçe kapsamında İstanbul’un 5, Ankara’nın 6 raylı sistem projesine yer veren hükümet, sadece Ankara’daki Sincan Metrosu’na 217 milyon TL, İstanbul’da Haydarpaşa ve Halkalı raylı sistem hatlarının yapımına 1 milyar 690 milyon TL ayırmıştır.
Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı’nın İzmir’e ayırdığı bütçeler şu şekildedir: İZBAN’da yapılması planlanan 50 kilometrelik Aliağa-Bergama hat ilavesi için 20 milyon TL, 30 kilometrelik Ödemiş - Kiraz demiryolu projesi için 1 milyon TL, 70 kilometrelik Torbalı-Tire demiryolu hattı için 50 milyon TL, 12 kilometrelik Aliağa’daki Nemrut Körfez Bağlantısı için 8 milyon 358 bin TL, Bergama - Soma arasına yapılacak demiryolu hattının etüt ve proje giderlerine bin TL, bitiş tarihi 2021 olan 22 kilometrelik Tire - Belevi Yolu’nun, yol yapım giderlerine 20 milyon TL. Ayrıca yapımına 2005 yılında başlanan ancak henüz tamamlanamayan Kemalpaşa Lojistik Köyü ve demiryolu hattı projesi için bu yıl 27 milyon 500 bin lira daha harcaması beklenmektedir.
TCDD ile İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından ortak yürütülen ve 2021’de bitirilmesi planlanan ‘Yüzülebilir Körfez’ projesi ile beraber Alsancak Limanı’nın genişletilmesi ve yeni yolcu iskeleleri açılması için 2 milyon TL; Doğanbey - Payamlı Balıkçı Barınağı’nın proje hazırlıklarına bin TL, Yeni Foça Yat Limanı’nın inşasına ise 3 milyon 300 TL, İZBAN’da yük taşımacılığı için yapılacak alternatif hat Torbalı-Kemalpaşa-Alsancak demiryolu güzergahı için 1 milyon TL bütçe ayrılmıştır.
Kısacası bu yıl, İzmir’in ihtiyaçlarını giderecek olan büyük ulaşım projelerine merkezi bütçeden yaklaşık 160 milyon TL harcanması hedeflenmektedir.
Öte yandan 2018 yatırım planlarında İzmir kültür, sanat, eğitim, sağlık gibi alanlarda da diğer illere göre oldukça geride kalmıştır.
Sağlık Bakanlığı tarafından hastanelerde yapılacak rutin bakım ve onarım faaliyetlerinin haricinde Menemen’de ve Karşıyaka’da yıkılan eski devlet hastanesi yerine sağlık tesisleri inşa etmesi planlanmaktadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın inşaatı süren Karşıyaka Tiyatro Sahnesi ve 1993 yılında temeli atılan Bornova Kültür Merkezi’nin tamamlanması haricinde bu yıl İzmir için hiçbir projesi bulunmamaktadır. Ancak Adalet Bakanlığı tarafından ise 5 milyon TL bedelle yeni cezaevi yapılacaktır.
2011 yılında ’35 İzmir 35 Proje’ adını verip İzmir’e ve İzmirlilere yapmayı vadettiğiniz 17 ayrı yat limanı, Kuzey Ege Limanı, Olimpik Stadyum, Alaçatı Havalimanı, Çiğli Vecihi Hürkuş Havalimanı gibi çılgın projeler bütçede yer almadığı gibi adı da kalmamıştır.
Ki Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, 23 Kasım 2016 tarihinde Alaçatı Havalimanı’nın bütün çalışmalarını bitirdiklerini belirterek, “3 ile 4 ay içerisinde yani önümüzdeki yıl Mart-Nisan ayında avam projesini bitirerek, yap-işlet-devret modeliyle ihalesini gerçekleştireceğiz” demiştir.
Diğer yanda İzmir Büyükşehir Belediyesi 2018 yılına ait yatırım planlarında Narlıdere Metrosu ve tramvay hatlarının yapımı, yeni otobüs, metro vagonları, vapur ve feribot alımları, iskele yapımları gibi yeni ulaşım projelerine yaklaşık 1 milyar 100 milyon TL kaynak ayırmıştır. Bu bağlamda;
1 – Onuncu Kalkınma Planında, 2018-2020 Orta Vadeli Programında ve 2018 Yılı Programında öngörülen hedefler doğrultusunda hazırlanan ‘2018 Yılı Yatırım Programı’ çerçevesinde Türkiye’nin üçüncü büyük ili olan İzmir’e ayrılan bütçenin bu kadar az ve yetersiz olmasının sebebi nedir?
2 – 2011 yılında ’35 İzmir 35 Proje’ adını verip İzmir’e ve İzmirlilere yapmayı vadettiğiniz ancak değil bütçede yer alması adını bile anmadığınız çılgın projeleri ne zaman hayata geçireceksiniz? Yapmayı vadettiğiniz 35 proje şu an hangi aşamadadır?
3 – Hükümetin yapmayı vadettiği projelerin yap – işlet – devret usulüyle yapılmasının sebebi nedir?
4 – Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu 13.03.2017 tarihinde yaptığı bir açıklamada “İzmir, İzmir olalı böyle hizmet görmedi. Bakınız toplamda 43 milyar TL’lik yatırımı AK Parti olarak yapmışız” demiştir. Bütçede pay ayrılmayan fakat yap – işlet – devret usulüyle hayata geçirilen projelerin bedeli ile kurumların personel giderleri cari harcamaları sosyal sigorta giderleri gibi sabit harcamalar da ‘İzmir için yaptığımız yatırımlar’ şeklinde ifade ettiğiniz bu tutara dahil edilmekte midir?"
