Anayasa Komisyonu’ndan geçen AKP’nin anayasa önerisi için, dün Meclis'e geldi. 5 oturum sonunda teklifin maddeleri üzerinde görüşülmesine yönelik yapılan oylamada 480 oy kullanıldı. Oylama sonucunda kabul oyu 338, ret oyu 134 oldu.

Anayasa Komisyonu’ndan geçen AKP’nin anayasa önerisi Meclis'e geldi. 316 AKP milletvekilinin imzasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunulan ve partili cumhurbaşkanlığı sistemini öngören anayasa değişikliği teklifinin maddelerinin görüşmelerinin başlaması için oylamaya yapıldı. Bazı milletvekillerinin kullandıkları oyu göstermesi sebebiyle tartışmalı geçen oylamadan 338 'evet' oyu çıktı. Görüşmelere bugün saat 15.00'te devam edilmek üzere ara verildi.

Teklifin maddelerine geçilmesine ilişkin ilk oylamaya 480 milletvekili katıldı. 338 oyla 330 sınırının üstünde kabul çıkarken, 134 ret, 2 çekimser, 5 boş ve 1 geçersiz oy kullanıldı.

Başkanvekili oy kullanamadığından bir AKP'li vekil de mazeretli olduğundan AKP'nin 314 sandalyesine ek olarak diğer partilerden 24 oy destek aldığı görüldü. Bu oyların MHP'den geldiği kabul edilirse, 39 kişilik MHP grubunun 15 fire verdiği sonucu çıkıyor. MHP grubundan 5 milletvekili teklife evet oyu vermeyeceklerini önceden açıklamışlardı.

Oylamanın hemen ardından Başbakan Yıldırım, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin yanına giderek sonuçları değerlendirdi. HDP grubu, tutuklu 11 milletvekilinin "oy kullanma hakları gaspedildiği" gerekçesiyle tepki olarak oylamaya girmedi.

GİZLİLİK ARBEDESİ

İlk oylamada AKP milletvekillerinin büyük bölümü kabine girmeden oylarını kullandılar. Oylamanın başında buna tepki gösteren CHP'liler ile AKP'liler arasında gerilim ve zaman zaman arbede yaşandı. Bazı CHP'liler, renkli pulları kabine girmeden zarfa yerleştiren AKP'liler cep telefonlarıyla görüntülemek için kabinlerin önünde biriktiler. Bu sırada itişmeler yaşanınca Başkanvekili Aydın bir süre ad okutmaya ara verdi. Bazı AKP'liler pulları açıktan zarfa yerleştirirken bazıları da yanlarındaki arkadaşlarına gösterdiler. Bunları kayda alan CHP'liler ile AKP'liler arasında oluşan gerilime parti yöneticileri müdahale ettiler.

AKP adına Turan ilk konuşmayı yaptı

AKP adına Meclis Grup Başkanvekili Bülent Turan ilk konuşmayı gerçekleştirdi:

Şimdiye kadar birçok anayasa değişikliği görüşmesi yapıldı, yeni bir OHAL varmış gibi usül tartışması gibi söylemler doğru değil. İç tüzüğe bakacağız, karar vereceğiz. Biz 18 maddelik teklife karşıyız, oyunlarla Meclis'i ele geçirmek istiyoruz diyorsanız biz soğukkanlılıkla gayret edeceğiz. Söz vermek vaya vermemek başkanın takdirindedir. Başkan anayasa değişikliği görüşüleceği için bunu uygun görmediğini söyledi. Bu takdir hakkı Başkan'ın, saygı duymak zorundayız. Başkan'ın lehinde olduğumuzu söylemek istiyoruz.

CHP'li Deniz Baykal konuştu:

Günlük siyaset için değil Türkiye’ye sahip çıkmak için geldim. Bu sana mı düşer derseniz, hepimize düşer, evet bana da düşer. Buraya, seçilerek gelmiş siz milletvekilleri gibi ben de bütün siyasi ömrümü geçirmiş bir kişi olarak milletime karşı bu noktada konuşmak zorunda olduğumu düşünüyorum. Ayrıca TBMM’nin İstiklal madalyası ile onurlandırılmış bir İstiklal gazisinin oğlu olarak, babamın helalliğini kazanmak için burada konuşmak zorunda olduğumu düşünüyorum. Belki böyle bir şans bir daha nasip olmayacaktır.

Bu proje acele, telaşla hazırlanmış hukuki ve siyasi olgunlaşmaktan uzak bir sipariş projedir. Milletin egemenliğini temel alan bir asırlık siyasi geleneğini tahrip edecek, milli siyasi kültürümüzü çökertecek egemenliğin yerine şahıs hegomonyasını inşa edecek bu tasarı önümüzde devam edecek. Bu tasarıyı ele almadan önce dikkatinizi çekmek istediğim üç nokta var.

CHP Grup Başkanveli Engin Altay konuştu:

Sayın Turan sen önce boş kağıda attığın imzaya bak, o teklif 15 Temmuz'da imza attığın parlemntoyu ortadan kaldırıyor, o imzana sahip çık önce.

AKP'nin kurulduğu 2000'den beri 2000-2012'nin son ayına kadar bütün vesikalarına bakın, programına bakın her vesilede parlamenter sisteme övgü vardır. Şimdi başınıza taş mı düştü de 10 sene sonra bu parlamentoyu yok etmek istiyorsunuz.

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay konuştu

Bu gündem dışı konuşma talebi 15 dakikadır, gün 24 saattir. Gündem dışı konuşma taleplerine saygı duyduğumu da belirtmek istiyorum. Evet, MHP'li vekiller olarak bu metne imza atmadık ancak bu değişiklik tekflifine ilişkin ilk teklifler sayın Genel Başkanımıza iletildikten sonra yapılan görüşmeler sonrası metin oluşturulmuştur. Ana muhalefet partisinin sorumluluğu yerine getirilmek yerine peşin peşin karşı çıkarak tutumunu baştan ilan etti.

CHP Grup Başkanveli Engin Altay konuştu:

Türkiye'de bu anayasayla ilgili ne yaparsanız yapın ortada 12 Eylül hukuku varken Türkiye'ye demokrasi zaten yerleşmez. Bu Meclis'teki 4 parti bombalar yağarken buraya sahip çıkıyor, şimdi bundan vazgeçtiğini söylüyorsa ahlaklı şekilde ortaya koysun.

 

HDP Grup Başkanveli Ahmet Yıldırım, Demirtaş'ın mektubunu okudu: Toplantı eksik katılımla yapılıyor. Eş Genel Başkanımız Demirtaş'ın gönderdiği dilekçeyi okuyorum:

Meclis'in 11 vekilinin hakkı, oy kullanma hakkı gasp edilmişken bu görüşme hukuka aykırı olacaktır. Benim ve diğer 10 tutuklu vekilin her oturumda gizli oy kullanma hakkı vardır. Başkanlık bizim oy kullanmamız için gerekli tedbirleri almalı. Aksi durum iç tüzüğe açıkça aykırı olacaktır.

CHP'li vekil Fatma Kaplan Hürriyet: Bu anayasa batış belgesidir, darbe anayasasıdır

CHP'den Ünal Demirtaş: Meclis önündeki basın açıklaması şiddetle engellendi. Diktatörlük Meclis'ten geçmeden yürürlüğe girdi.

 

CHP'den Özkan Yalım: Bir an önce bu görüşmelerin TRT'den aralıksız yayınlanması sağlanmalı, halktan kaçırmamalı.

AKP'den Fatma Benli: Yeni anayasa talebi ihtiyaç. Bu teklif demokrasi ve uzlaşmayla oluşmuştur. Darbelere karşı ortak hareket ettiğimiz gibi şimdi de hareket edeceğiz. 15 Temmuz'daki dayanışma bugün Meclis'te devam edecektir.

CHP'den Gülay Yedekçi: Bugün cumhuriyetin yıkılmaya çalışıldığı gündür.

HDP'den Filiz Kerestecioğlu: Dünyada benzeri görülmemiş bir tek adam teklifi görüşülüyor. AKP ve MHP'li vekilleri gelecekte tarihe nasıl geçeceklerini düşünerek bir kez daha teklifi okumaya çağırıyoruz.

AKP'li Mustafa Elitaş: Başkasının adına oy kullanmayı tasvip etmiyoruz, doğru bulmuyoruz. Arkadaşlarımızın sahtecilikle suçlanması doğru değildir. Burda bulunan milletvekilleri sanal milletvekilleri değildir.

CHP'li Levent Gök: Sayın Elitaş, siz uzun zamanladan beri bu Meclis'te görev yaptınız. Yasalarımıza göre suç sayılan fiillerin Meclis çatısı altında işlenmesi durumunda hepimizin karşı olması lazım. Anlaşılan siz bu işi yönlendirmişsiniz gibi bir tablo çıkıyor. Anayasa oylamalarında sahteciliğe ve gizli oyun ihlaline izin vermeyeceğimizi herkese ifade etmek istiyoruz.

CHP'li Bülent Tezcan: Dolar 3,72'ye çıkmış durumda. Yüzlerce vatandaşımızı terör saldırısıyla kaybettiğimiz günlerde TBMM'nin bunlara yönelmesi gerekirken, 'bütün yetkiler bir kişiye verilsinmi' bunu tartışıyoruz. Ne istediyseniz yaptınız. Şimdi bu değişikler Reina saldırısının önüne mi geçilecek? Bugün Türkiye'nin içinde bulunduğu sıkıntıların hiçbirisi devletin yetki kullanamamasından kaynaklanmıyor. Böyle olduğu sürece Türkiye yönetim krizlerinden çıkamaz.

HDP'den Meral Danış Beştaş

HDP Milletvekili Meral Danış Beştaş, TBMM'deki anayasa görüşmelerinde konuşuyor. Anayasa değişikliğinin TBMM'yi işlevsiz hale getireceğini vurgulayan Beştal anayasa değşikliğini "Varlığım Cumhurbaşkanı'na armağan olsun' anayasası" olarak tanımladı.