Yıllardır grafik tasarım ve fotoğraf düzenleme denince akla gelen ilk isim şüphesiz Adobe Photoshop oldu. Ancak dolar kurundaki artış ve Adobe’nin katı abonelik modelleri, kullanıcıları alternatif arayışına itti. Tam da bu noktada devreye giren açık kaynak (open source) dünyası, "kaliteli tasarım pahalı olmak zorunda değil" felsefesiyle kullanıcılara nefes aldırıyor. Bu yazılımlar, sadece amatörler için değil, katmanlı çalışma sistemine ihtiyaç duyan profesyoneller için de ciddi bir rakip haline gelmiş durumda.
Açık kaynak felsefesi, yazılımın kodlarının herkes tarafından geliştirilebilir ve denetlenebilir olması anlamına geliyor. Bu sayede dünya genelindeki binlerce gönüllü geliştirici, bu programları sürekli güncelleyerek güvenlik açıklarını kapatıyor ve yeni özellikler ekliyor. Üstelik bu programların çoğu, Windows, macOS ve Linux gibi farklı işletim sistemlerinde sorunsuz çalışarak kullanıcıya tam bir özgürlük vadediyor.
Photoshop’un en dişli rakibi: GIMP
"Açık kaynaklı Photoshop" denildiğinde akla gelen ilk isim tartışmasız GIMP (GNU Image Manipulation Program). Yıllardır Photoshop’un en güçlü ücretsiz alternatif olarak bilinen GIMP, sunduğu gelişmiş araç setiyle profesyonel stüdyoların bile radarına girmeyi başardı. Katman maskeleri, filtreler, renk düzeltme araçları ve eklenti desteği sayesinde, binlerce liralık yazılımların yaptığı işi tek kuruş ödemeden yapmanıza olanak tanıyor.
Pek çok kullanıcı "GIMP gerçekten ücretsiz mi?" sorusunu soruyor; cevap kocaman bir evet. Hiçbir gizli ücret, filigran veya özellik kısıtlaması bulunmuyor. Arayüzü Photoshop’tan biraz farklı olsa da, internette bulunan sayısız eklenti ile görünümünü Photoshop’a benzetmek ve alışma sürecini hızlandırmak mümkün. Özellikle fotoğraf manipülasyonu ve grafik tasarım için GIMP, cebini düşünen yaratıcıların ilk durağı olmaya devam ediyor.
Dijital ressamların favorisi: Krita
Eğer odak noktanız fotoğraf düzenlemekten ziyade dijital boyama ve illüstrasyon ise, Krita sizin için biçilmiş kaftan. Özellikle konsept sanatçıları, çizgi roman çizerleri ve doku sanatçıları tarafından tercih edilen Krita, fırça motorunun gelişmişliği ve stabilizasyon özellikleriyle öne çıkıyor. Photoshop’un boyama araçlarına kıyasla çok daha kullanıcı dostu bir deneyim sunan program, tablet entegrasyonu konusunda da rakiplerine taş çıkartıyor.
Renk tekerleği, katman yönetimi ve HDR boyama desteği gibi özellikler, Krita’yı sıradan bir çizim programı olmaktan çıkarıp profesyonel bir sanat stüdyosuna dönüştürüyor. Üstelik tamamen ücretsiz olması, sanat eğitimine yeni başlayan öğrenciler için paha biçilemez bir fırsat sunuyor.
Fotoğrafçılar için karanlık oda deneyimi: Darktable ve RawTherapee
Fotoğrafçılar için Photoshop’tan ziyade Lightroom’un alternatifi olan Darktable ve RawTherapee, RAW formatındaki fotoğrafları işlemek için mükemmel çözümler sunuyor. "Sanal ışık masası" ve "karanlık oda" modlarıyla çalışan Darktable, fotoğraflarınızın ışık, renk ve ton ayarlarını bozmadan (non-destructive) düzenlemenize imkan tanıyor.
Özellikle profesyonel fotoğrafçıların ihtiyaç duyduğu detaylı renk yönetimi, lens düzeltmeleri ve gürültü azaltma (denoise) gibi teknik özellikler, bu açık kaynaklı yazılımlarda fazlasıyla mevcut. Binlerce fotoğrafı kataloglamak ve toplu işlem yapmak isteyenler için bu araçlar, yüksek lisans ücretleri ödemeden profesyonel bir iş akışı kurmanın anahtarını sunuyor.
Kurulumsuz pratik çözüm: Photopea
Bilgisayarınıza herhangi bir program yüklemek istemiyor veya acil bir düzenleme yapmanız gerekiyorsa, tarayıcı tabanlı Photopea imdadınıza yetişiyor. Photoshop’un arayüzüne şaşırtıcı derecede benzeyen bu web uygulaması, PSD dosyalarını sorunsuz bir şekilde açıp düzenleyebiliyor. Katmanlar, maskeler ve akıllı nesneler gibi ileri düzey özellikleri desteklemesi, onu "kurulumsuz Photoshop" olarak anılmasını sağlıyor. İnternet bağlantısı olan herhangi bir cihazda çalışabilmesi, hareket halindeki tasarımcılar için büyük bir avantaj.