Göktürklerden günümüze, baharın coşkusu ve umuduyla kutlanan Nevruz Bayramı, her yıl 21 Mart’ta dünyanın dört bir yanında milyonlarca insanın bir araya geldiği özel bir gün. Peki, Nevruz nedir? Nasıl kutlanır? İşte detaylar…
Nevruz’un Kökenleri ve Anlamı
Nevruz kelimesi, Farsça “nev” (yeni) ve “ruz” (gün) kelimelerinden türetilmiştir ve “yeni gün” anlamına gelir. Efsaneye göre, Zerdüşt peygamber tarafından ışığın karanlığa, iyiliğin kötülüğe karşı zaferinin bir sembolü olarak kutlanmıştır. Aynı zamanda baharın gelişiyle de bağlantılıdır ve geleneksel olarak gece ve gündüzün eşit uzunlukta olduğu ilkbahar ekinoksunda kutlanır. Nevruz kutlamaları zamanla İran sınırlarını aşarak Orta Asya, Orta Doğu ve Balkanlar’ın diğer bölgelerine de yayılmıştır. Bugün bayram, İran, Azerbaycan, Türkiye, Afganistan, Arnavutluk gibi ülkelerde ve eski Sovyetler Birliği’nin bazı bölgelerinde kutlanmaktadır. Son yıllarda Nevruz, Birleşmiş Milletler tarafından kültürel çeşitliliği, barışı ve anlayışı teşvik eden uluslararası bir bayram olarak da tanınmıştır.
Nevruz Nasıl Kutlanır? Gelenekler Nelerdir?
Nevruz, bir yenilenme ve yeni başlangıçlar zamanıdır ve bölgeden bölgeye değişen çeşitli gelenek ve ritüellerle kutlanır:
-
İran’da Haft Seen Sofrası: İran’da insanlar, sağlık, refah ve bilgelik gibi farklı erdemleri veya temaları temsil eden yedi sembolik öğeyle süslenmiş “Haft Seen” adı verilen özel bir masa etrafında toplanır. Bu eşyalar arasında elma, sarımsak, madeni para, kitap ve mum yer alabilir.
-
Azerbaycan’da Ateş Atlama Geleneği: Azerbaycan’da insanlar Nevruz’u ateş yakıp üzerinden atlayarak kutlarlar. Bu eskiyi geride bırakıp yeniyi karşılamayı sembolize eden bir uygulamadır.
-
Türkiye’de Yumurta Boyama ve Nevruz Pidesi: Türkiye’de insanlar genellikle yumurtaları boyar ve güneş ya da kuş şeklinde özel bir ekmek olan “Nevruz pidesi” yaparlar.
-
Arnavutluk’ta Sokak Dansları: Arnavutluk’ta insanlar geleneksel kıyafetler giyerek sokaklarda davul ve flüt eşliğinde dans ederler.
2024 Nevruz Ne Zaman?
2024 yılında Nevruz, ilkbahar ekinoksu ile aynı güne, 21 Mart’a denk gelecektir. Bu, kuzey yarımkürede baharın resmi başlangıcını işaret ettiği için astronomik takvimde önemli bir tarihtir. Dünyanın dört bir yanındaki insanlar daha sıcak havaların, daha uzun günlerin ve yeni yaşam vaadinin gelişini kutlamak için bir araya gelecekler.
