Türkiye ile Suriye arasında 13 Ağustos’ta imzalanan Ortak Eğitim ve Danışmanlık Mutabakat Muhtırası, iki ülke arasında askeri alanda yeni bir başlık açtı. Milli Savunma Bakanlığı (MSB) kaynaklarına göre anlaşma, Suriye ordusuna eğitim, danışmanlık ve teknik destek verilmesini öngörüyor. Anlaşmanın ana omurgasını, komşu ülkenin savunma kapasitesinin yükseltilmesi, kurumların işleyişinin standardize edilmesi ve komuta–kontrol süreçlerinde ortak bir dilin yerleşmesi oluşturuyor. “Tek devlet, tek ordu” vurgusu, hem merkezi otoritenin güçlendirilmesini hem de parçalı yapılarla mücadeleyi merkeze alıyor.
Şam’ın talebi ve sahaya yansıyan ilk adımlar
MSB kanadı, sürecin Şam yönetiminin resmi talebi doğrultusunda şekillendiğini belirtiyor. Bu çerçevede ilk etapta eğitim paketleri, birlik içi disiplin, temel muharebe ve birlik sevk–idare modüllerini kapsıyor. Danışmanlık ayağı ise planlama, lojistik yönetimi ve birliklerin modern muharebe konseptlerine uyumu gibi alanlara yoğunlaşıyor. Teknik destek başlığında, mevcut envanterin bakım–onarım standartlarının yükseltilmesi ve saha şartlarına uygun malzeme yönetimi öne çıkıyor. Programın ilerleyişi, sahadan geri bildirimlerle ve periyodik değerlendirmelerle güncellenecek.
Milli Savunma Üniversitesi’nde ortak program
Sürecin akademik ve doktriner yükünü Milli Savunma Üniversitesi (MSÜ) taşıyor. Suriye Savunma Bakanlığı heyetinin MSÜ ziyaretiyle başlayan temaslarda, ders içerikleri ve uygulamalı eğitim planları birlikte ele alındı. Askeri tarih, harekât planlama, sınır güvenliği, terörle mücadele ve sivil–asker ilişkileri gibi alanlarda özgün ders setleri hazırlanıyor. Ortak derslerde, kuramsal anlatımların yanı sıra senaryo tabanlı tatbikatlarla karar alma süreçleri simüle ediliyor. Bu çerçevede, askeri eğitimin sadece kışla içinde değil, sahayı gerçekçi biçimde modelleyen uygulamalarla güçlendirilmesi hedefleniyor.
Sahadaki ihtiyaçlar için teknik heyet gidiyor
Edinilen bilgiye göre Milli Savunma Bakanlığı bünyesinden oluşturulan bir teknik heyet, Suriye tarafının ihtiyaçlarını yerinde tespit etmek üzere planlı ziyaretler gerçekleştirecek. Amaç, envanterin güncel durumunu görmek, bakım ve sürdürülebilirlik başlıklarını netleştirmek ve eğitimin uygulama alanlarını bütüncül bir yol haritasına bağlamak. Böylece teknik destek modülleri, masa başı varsayımlardan ziyade sahadaki gerçek gereksinimlere göre kalibre edilecek. Heyetin raporlarının, eğitim takviminin temposunu ve öncelik sırasını belirlemesi bekleniyor.
Tek devlet, tek ordu ilkesinin güvenlik boyutu
Ankara’nın “tek devlet, tek ordu” vurgusunun arkasında, bölgesel güvenliğe ilişkin çok katmanlı bir okuma var. Suriye coğrafyasında yıllardır süren parçalı silahlı yapılanmalar, sınır hattındaki riskleri çoğaltırken, Türkiye için sınır güvenliği ve düzensiz göç gibi başlıklarda doğrudan etkiler üretiyor. Merkezi otoritenin güçlenmesi; yasa dışı geçişlerin, kaçakçılık ağlarının ve terör odaklı tehditlerin zayıflatılması açısından kritik görülüyor. Bu nedenle, düzenli ordu kapasitesinin yükseltilmesi yalnızca bir askeri modernizasyon hamlesi değil, aynı zamanda bölgesel istikrarın sigortası olarak değerlendiriliyor.
Eğitim içeriklerinde modernizasyon ve kurumsallaşma
Verilecek askeri eğitim programlarının omurgasında, komuta–kontrol bütünlüğü, disiplin ve mesleki etik standartlar yer alıyor. Birliklerin muharebe sahasında koordinasyonu, kritik kararların hiyerarşik akış içinde alınması ve sivil–asker dengesinin korunması, eğitim paketlerinin ana temaları arasında. Danışmanlık tarafında, planlama döngülerinin standardizasyonu, personel ve lojistik yönetimi, bakım–onarım dokümanlarının tekilleştirilmesi, bilgi güvenliği ve muhabere altyapılarının modernizasyonu öne çıkıyor. Teknik destek kapsamında ise depolama, yedek parça yönetimi ve saha bakım yeteneklerinin yerelleştirilmesi planlanıyor.
Bölgesel denge ve diplomasiye açılan kapı
Anlaşmanın bir başka boyutu da diplomatik trafik. Suriye ile savunma alanındaki bu yeni hat, sahadaki sıcak başlıkların yanı sıra, siyasi çözüm süreçlerinde de diyalog kanallarını canlı tutmayı hedefliyor. MSB kaynakları, askeri iş birliğinin komşu ülkenin toprak bütünlüğüne ve kurumsal kapasitesine destek olarak kurgulandığını vurguluyor. Bu çerçevede, uluslararası hukuk ve mevcut yaptırım rejimlerinin sınırları da dikkate alınarak, şeffaf ve denetlenebilir bir işleyiş tesis edilmek isteniyor. Kurumsal temasların düzenli aralıklarla sürmesi, güvenin inşası için anahtar olarak görülüyor.