Haber/ Arif ARI
Gediz havzasında yaşanan kuraklığın tarımsal sulamada oluşturduğu sorunlar Manisa yerel Etv'de konuşuldu. Mühendisleri Odası Manisa İl Temsilcisi Lütfi Vural ile Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Halis Uysal programda tarımda sulamayı konuştular. Programda Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Halis Uysal kurak şartlarda karşılaşılan sorunların en aza indirilmesi için yapılması gerekenleri anlattı.
Herkesin yanlış bildiği bir konuyla açıklamalarına başlayan Meteoroloji Mühendisleri Odası Manisa İl Temsilcisi Lütfi Vural, "Memleketimiz su zengini bir ülke değil. Yarı kurak bir yerde yaşıyoruz ve zaman geçtikçe suyumuz azalıyor. Yıllar itibari ile zaman zaman kuraklık yaşıyoruz ve biz de suyumuzu bilinçsizce tüketiyoruz. Suyumuzun büyük bir bölümünü %74 ünü tarımda kullanıyoruz. Gediz havzasındaki tarımsal sulamanın büyük bir kısmı 'salma sulama' şeklinde yapılıyor. Bu şekilde de suyun çoğu boşa gidiyor. Uzmanlar salma sulamada % 75 lik bölümün boşa harcandığını söylüyorlar. Suyun büyük bir kısmı buharlaşıyor ve bir kısmı da fazladan toprağa nüfus ediyor.”dedi.
Suyun durumuna göre ürün seçilmeli
Halis Uysal, şunları söyledi:
"Suyun durumuna göre ürün seçimine özen gösterilmesini sağlamaya çalışıyoruz. Son zamanlarda iklim değişikliği ile birlikte çoğu yöremizde su kısıtlı hale gelmiştir. Kooperatiflerimizin ellerindeki suya göre yetiştirecekleri ürünü planlamasını istiyoruz. Aksi halde çiftçilerimizin kimine su yetmiyor veya kimi yeterli verim alamıyor.
Sulamadaki en büyük gider enerji
Şu anki en önemli sorunumuz giderlerin fazlalığı, özellikle enerji giderleri. Enerji bedellerinden fazladan alınan fon, katkı payı, kesintiler, kayıp kaçak bedeli, reaktif enerji bedeli çok yüksek. Bu giderler faturaların % 49 nu oluşturuyor. Sulamada kullanılan enerji giderinde daha fazla indirim talep ediyoruz. Kooperatiflerin kendi kullandıkları enerjiyi üretebilmeleri için güneş enerjisi tesisleri kurabilmeleri gerekir. Bununla ilgili destekleme veya uzun vadeli makul kredilendirmeye ihtiyacımız var."
“Milli su konseyi kurulmalı”
Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS-KOOPBİR) Başkanı Halis Uysal , Türkiye’de su tasarrufu önlemlerinin alınması gerektiğine dikkat çekti. Aksi takdirde Türkiye’yikötllazımdır yapıldı ve önlemler alındı. Türkiye’de ise bu çalışmalar yetersiz” diye konuştu.
“Tarıma açık sulama devri sona ermeli”
Uysal, Türkiye’deki su rezervleri hakkında bilgiler de verip şunları ifade etti:
“1970 yılından beri Türkiye’nin su rezervi 112 milyon metreküp. Bunun 95 milyar metreküpü göletler, barajlardan. 17 metreküpü ise yer altı suyundan oluşuyor. Bu suyun yüzde 11 sanayide, yüzde 15 içme suyunda kullanıyoruz. Yüzde 74’ünü ise tarımda kullanıyoruz. O zaman ne yapılması gereken tarımı kontrol altına almak. Damla sulamaya geçmek ve her bölgenin su rezervlerini çıkarmak gerek. Bölgelerin kaç ton suyu, ne kadar arazisi varsa hepsi belirlenmeli. Ürüne göre değil suya göre ürün deseni çıkarılmalı. İspanya’da tıpkı büyükşehirlerde uygulanan akıllı su sayacı gibi arazi sahiplerine kart veriliyor. Arazinin yapısına göre fazla su vermiyorlar. Bizde ise bu kontrol yok. Adam kafasına göre tarlasını suluyor. Suyu açıkta hovardaca kullanıyoruz. Açıkta su kullanımının yüzde 60 kaçağı var ama damlama sulama da bu yok.”
