Geçmişten geleceğe Aliağa’nın tüm kültür mirasını gelecek kuşaklara taşımak isteyen ve bu amaçla kent belleği araştırmaları başlatan Aliağa Belediyesi, çalışmalarını merkez dışındaki mahallelere de taşıdı. Aliağa Belediyesi tarafından 5 yıldan bu yana süren kent belleği ve arşivi çalışmaları kapsamında Aliağa merkezinde süren çalışmaların büyük bölümü tamamlanırken, bu kez çalışmaların Helvacı Mahallesi aşaması başlatıldı. Helvacı ve diğer mahalleler ile birlikte tüm Aliağa’nın geçmişine ışık tutacak fotoğraf, her türlü bilgi, belge, dokuman ve eşyanın sergileneceği “Aeolis Aliağa Kent Belleği ve Anı Evi" kurulması için çalışmalarını sürdüren Aliağa Belediyesi, çalışmalar kapsamında öncelikle vatandaşların eski fotoğraf ve hatıra eşyalarını toplayarak arşivliyor.


Aliağa Belediyesi araştırma ekipleri sahada


Aliağa Belediyesi tarafından başlatılan Helvacı tarih ve kültürünün araştırılması çalışmaları Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Halkbilimci Dilek İşler ve Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Öğretim Görevlisi Antropolog Dr. Onur Hayırlı tarafından sürdürülecek.


Helvacı ile ilgili kitaplar geliyor


Aliağa Belediyesi tarafından başlatılan araştırmalar kapsamında Halkbilimci Dilek İşler ve Antropolog Dr. Onur Hayırlı tarafından toplanan ve bilimsel olarak değerlendirilecek verilerle “Aliağa Kent Kitaplığı” yayın dizisinden Helvacı ile ilgili kitaplar yayınlanacak. “Helvacı Sözlü Kültür Mirası”, “Helvacı Mutfak Kültürü”, “Helvacı’da Giyim Kuşam ve Barınma Kültürü” ve “Helvacı’da Ritüeller ve Kutlamalar” adını taşıyacak kitaplar 2021 ve 2022 yıllarında yayınlanacak.

Dilek işler: “Kültürel birikimini kayıt altına alıp geleceğe taşıyacağız”

Helvacı Halkbilim çalışmasıyla ilgili bilgi veren Öğretim Görevlisi ve Halkbilimci Dilek İşler, “Öncelikle doğup büyüdüğüm yerde bir bilimsel çalışma yapmak benim için çok güzel. Çalışmalarımızla kısa sürede Helvacı ile ilgili zengin içerikli yayın dizisi oluşacak. Bu çalışma ile dokunabildiğimiz ve görebildiğimiz yani somut kültürel miras ile bilgi, deneyim, gelenek ve adetler olarak tanımlanabilecek somut olmayan kültürel mirasın derlenmesi, yazılı ve dijital olarak kayda geçirilmesi, sonuçta kültürel aktarımın sağlanması için projeler önerilmesini planlıyoruz” dedi.

Masaldan maniye, yemekten kıyafete kadar tüm zenginlikler işlenecek

Aliağa Belediyesinin kent arşivinin oluşturulması ve tarihi kültürel birikimin kayıt altına alınması için tüm imkânlarını seferber ettiğini belirten İşler, “Sözlü Kültür Mirası kitabımızda masal, tekerleme, atasözü ve deyimleri ve Helvacı ağzında kullanılan kelimeler, bilmeceler, maniler ve kişi lakaplarını araştırıp derleyeceğiz. Mutfak kültürü kitabımızda süt ürünleri, et ve ot yemekleri, tüm bunların hazırlanma biçimleri, kullanılan malzemeler, tarif ve tarihçesi derlenecek. Helvacı’da Giyim Kuşam kitabımızda kıyafet ve giyim kuşam ile ilgili zengin bilgileri derleyeceğiz. Helvacı’daki ev tipleri, ev içi ve dışındaki mimari yapı, adlandırmalar, ev eşyaları, kısacası iç ve dış mimari mirası tanımlayacağız. Çeşitli gelenek görenekleri ise Helvacı’da Ritüeller ve Kutlamalar kitabımızda işleyeceğiz. Asker uğurlaması, sözlenme, nişanlanma, evlenme, ölüm, diş buğdayı ya da kırk çıkması gibi sayısız geleneğimizi kayıt altına alacağız” diye konuştu.

Dr. Onur Hayırlı: “Büyük kültürel mirası geleceğe taşıyacağız

Öğretim Görevlisi Antropolog Dr. Onur Hayırlı ise, yapılacak olan Helvacı arşiv çalışmalarının mahallenin geçmişinden geleceğe köprü olacağını ve Helvacı’nın kimliğinin korunmasına büyük katkı sağlayacağını söyledi. Dr. Hayırlı, “Endüstrileşme, köyden kente göç, yaşamın hızlanması gibi nedenlerle geleneksel kültürün yeni kuşaklara aktarılamadığını görüyoruz. Aliağa Belediyesinin Helvacı gibi tarihsel ve kültürel zenginliği olan büyük bir mahallede böyle bir bilimsel çalışmaya başlaması çok önemlidir. Bu çalışmalarımızda bizim en büyük yardımcımız elbette Helvacı’da yaşayanlar olacaktır. Helvacı halkının ilgisi, desteği ve katkıları ile bu büyük kültürel mirası geleceğe taşıyacağız” sözlerine yer verdi.

Kent arşivi personeli görevde

Aliağa Belediyesi, Helvacı tarih ve kültür araştırmalarında mahalle sakinlerinden gelecek fotoğraf, bilgi ve belge bağışlarını kabul etmek için Helvacı Hizmet Merkezinde bir personel görevlendirdi.