Mecburen bu haftada da kripto paralardan bahsetmek zorunda kalacağız. Geçen hafta neredeyse yarım milyon kişi kripto yatırımı yaptıkları için birkaç dolandırıcının kurbanı oldu. Fakat bana göre bu noktaya gelinmesinin asıl sebebi ise dünya da 10 senedir hızla gelişen bir olgunun ülkemizde ısrarla göz ardı edilmesinden kaynaklandı. Kripto paralar ve arkalarındaki teknoloji hukuksal olarak insanlardaki önyargılar ile başıboş ve kontrolsüz bırakıldı. Hala bu teknolojinin ekonomi, bilişim ve hukuk alanında birçok değişikliği beraberinde getiren büyük bir atılım olduğunu anlamamak için ısrar ediliyor. Blockchain teknolojisinin aslında sadece yan ürünü olan kripto paralar üzerinden inanılmaz yüzeysel konuşmalar yapılıyor. Korkarım ki bu saçma sapan yorumlar yapan çok izlenen bir kısım bilgisiz yorumcu, gazeteci, youtuberlar yüzünden alınması gereken doğru kararlar da alınamayacak. Çünkü konu hakkında cahil kalmakta ısrar eden ve kendini zeki adleden boş konuşanlar topluluğu, bu teknolojiyi hala ponzi sahtekarlığı, dolandırıcılık, açgözlülük olarak niteleyip toplumu yanlış yönlendiriyorlar.

Her bahsi geçeceğim de yazacağım. Kripto para işin göz önünde bir kısmı da olsa altındaki fikir ve teknoloji dünya için büyük bir atılım. Dünyanın finans sistemi başta olmak üzere, veri saklama yöntemlerini, telif hakkı dünyasını, bilgi sistemlerini, hukuk ve kanunları yani neredeyse tüm yaşamsal sistemleri kökten değiştirmeye başladı. Ben işin teknoloji kısmını tekrar uzun uzun anlatmak istemiyorum. Herkesin merak ettiği kısma geçeceğim. Kripto paralar bir dolandırıcılık yöntemi veya bir ponzi sahtekarlığı mı? Doğru cevap neden kripto paralar ortaya çıktı veya nasıl ortaya çıktı sorusuna verdiğiniz cevapta saklı. Kripto paralar neden ve nasıl ortaya çıktı?

Satoshi Nakamoto, isimli şahıs ilk kripto para Bitcoin’in yaratıcısı olarak biliniyor. İlk blok zinciri veritabanını tasarladı. Aralık 2010'a kadar Bitcoin'i geliştirmeye devam etti. Kim olduğu hâlâ bilinmeyen bu kişinin, Amerika veya Avrupa’da yaşayan, Japon asıllı olmayan, şifreleme uzmanı ve bilgisayar bilimcilerinden olduğu düşünülüyor. Vel neden böyle bir şeyi ortaya çıkardığını açıkladığı ilk makale (Bitcoin whitpaper’ı) bize cevapları sunuyor. Ana fikir, dünyadaki yüksek enflasyona karşı koymak!

Şunu bilmelisiniz ki dünya da her sene daha da artan oranlarda başta ABD kaynaklı yüksek enflasyon sorunu var. ABD sürekli olarak kendi tüketim çılgınlığını karşılayabilmek için en az 50 senedir karşılıksız dolar basıyor. Yani asıl “sanal para” olarak nitelenmesi gereken ABD dolarıdır. Çünkü ABD’nin sürekli bastığı dolara karşılık gelecek ne bir üretim gücü ne de bankalarında başka değerli bir metali var! Dünyadaki en borçlu devlette şu an ABD.  Sürekli olarak borcunu bastığı karşılıksız dolar ile ödemeye çalışıyor. Ve dünya da ne kadar ABD doları dolaşımda onu dahi bilmiyoruz. Bu da hem ABD’ de hem diğer ülkeler de büyük bir yüksek enflasyona neden oluyor. Bitcoin bu soruna çözüm için ortaya çıktı. Kripto paralar “whitepaper”ları ile daha ortaya çıkarken ne kadar üretileceği önceden belirlenen yeni para birimleridir. Böylece insanlar yıllar geçtikçe yatırımları olan paralarının değerini kaybetmeyeceklerdi. Talep artsa da arz sabit hatta azalacağından başta Bitcoin olmak üzere kripto paralar sürekli değerlenecekti. Zaten öyle de oldu. Yani sahtekarlık kripto paralarda değil, bizzat ABD dolarında. Sorun öyle büyük ki ABD dahi kendi yarattığı yüksek enflasyondan ekonomisini yok edecek oranlarda etkilenmeye başladı. 2008 yılında yaşadığı emlak krizinin asıl sebebi dahi buydu. Aşırı değerli gösterilen karşılıksız para ve emlaklar.

Kripto para sistemleri, borsalar hatasız mı? Kesinlikle hayır! Hata dolu işler yapılıyor. Çünkü hala düzenlemeler yok veya belirsiz! Düzenlemenin olmadığı yerde sistemleri istismar edecek birileri olur. Devletlerin görevi de zaten sistemlere akılcı düzenlemeler getirmek değil midir? Fakat kripto paralar gereklilikten kaynaklanan bir keşif. Çünkü ülkemizde de maalesef çözemediğimiz bir yüksek enflasyon sorunu var. Bu durumda insanlar paralarının değerini bir şekilde korumak zorundalar. Kriptoya yatırım yapan insanlar da dahil olmak üzere halkımız, kripto para ortaya çıkmadan önce sadece dolar, altın ve euro ile paralarının değerini korumaya çalışıyorlardı değil mi? Altın da temel de dolar ile satılıyor. Bu durumda bu yatırım araçları aslında kime hizmet ediyor? ABD’ye ve Avrupa’ya değil mi? Bu yüzden devletimiz kripto paraları yasaklarsa, kullanımını zorlaştırırsa kimin ekmeğine yağ sürmüş olacak? O yüzden daha sakin düşünerek, doğru düzenlemeler yapılmasını sağlamaya çalışmak gerekiyor. Yasaklar, ağır vergiler değil, paranın ülkemizde kalmasını sağlayacak düzenleme gerekiyor. Sağlıklı günler dilerim…