Türkiye’de faiz oranlarındaki değişim vatandaşın harcama alışkanlıklarını kökten değiştirdi.
Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) yayımladığı son verilere göre, özellikle 2021 Eylül - 2023 Haziran arasındaki düşük faiz döneminde, kredi ve banka kartı sayılarında tarihi artışlar yaşandı.
Kart kullanımındaki bu yükselişin temel nedenlerinden biri, enflasyon baskısı altında vatandaşın nakit akışını yönetme ihtiyacı oldu.
BKM verileri, kartlı harcamalarda rekor seviyelere ulaşıldığını ortaya koyarken, özellikle nakit avans ve kredi kartından çekilen nakit miktarlarında ciddi sıçramalar dikkat çekti.
Kredi kartından nakit çekimlerde rekor artış
Cumhuriyet’in haberine göre, 2016’dan bu yana incelenen yıllık veriler, 2022 ve 2023 yıllarında çift haneli artış oranlarını gösteriyor.
Bu dönemde, kredi kartlarından yapılan nakit çekim işlemleri her yıl rekor düzeyde yükselirken, 2025’in ilk dokuz ayında da bu eğilimin devam ettiği görüldü.
Uzmanlara göre, yüksek enflasyon ve artan yaşam maliyetleri, vatandaşın maaş gününü beklemeden nakit ihtiyaçlarını kredi kartı üzerinden karşılamasına neden oldu.
Kredi kartı nakit çekimlerinin tutar bazında son üç yılda yüzde 180’i aşan artış göstermesi, bu eğilimin kalıcı hale geldiğine işaret ediyor.
Banka kartları da nakit çekimlerde yükselişte
Sadece kredi kartları değil, banka kartlarıyla yapılan nakit çekim işlemleri de aynı dönemde benzer bir ivme kazandı.
BKM’nin açıkladığı rakamlara göre, banka kartlarından yapılan çekim işlemleri 2016’ya göre yaklaşık dört katına çıktı.
Ancak bu artış, doğrudan gelir artışıyla değil, artan nakit ihtiyacının zorunlu hale gelmesiyle açıklanıyor.
Ekonomistler, “Vatandaş kredi kartını artık alışveriş aracı değil, geçici bir gelir kapısı olarak görüyor” değerlendirmesinde bulundu.
Ön ödemeli kartlarda düşüş, kredi kartlarında tırmanış
2025’in ilk dokuz aylık döneminde ön ödemeli kart kullanımında uzun süredir ilk kez düşüş yaşandı.
Buna karşın, banka ve kredi kartı sayılarında artış devam ediyor.
Bu tablo, vatandaşın harcamalarını kısa vadeli finansmanla yönetmeye başladığını, kredi kartının artık zorunlu ekonomik araç haline geldiğini gösteriyor.
Yurtiçi harcamalar hızla arttı
Veriler, kredi kartıyla yapılan yurtiçi harcamaların işlem başına tutarının yurt dışını geçtiğini ortaya koydu.
2016’dan 2025’e kadar olan dönemde yurtiçi alışveriş oranları sürekli yükselirken, Türk halkının kart kullanımında ülke içi tüketime ağırlık verdiği belirlendi.
Ekonomik belirsizlikler ve kur farklarının artmasıyla birlikte yurtdışı harcamalar gerilerken, vatandaş günlük ihtiyaçlarını ve faturalarını kredi kartı üzerinden karşılama eğilimini benimsedi.