Haber/ Özge GÜNERKEN

Hayvan hakları savunucularının İzmir’de deve güreşlerinin yasaklanması konusundaki mücadelesi sürüyor. Uzun yıllardır bu konuda sürdürülen farkındalık çalışmaları, eylemler ve açıklamalar sonunda bu konuda mesafe kaydedildiğini belirten Hayvan Hakları Federasyonu - HAYTAP İzmir Temsilcisi Esin Önder, yine de halen deve güreşi organizasyonları düzenleyen belediyeler bulunmasının kabul edilemez olduğunu belirtti.

Son olarak geçen Kasım ayında Bayındır ilçesinde gerçekleştirilen 10. Furunlu Mahallesi Deve Güreşi Şenliği’nde yine “geleneksel” adı altında hayvanlara acı çektirildiğini anlatan Önder, Valiliğe bu konuda bir şikayet dilekçesi ile başvurduklarını da bildirdi.

Develerin bacağı kırılıyor

Kent genelinde deve güreşlerinin tamamen yasaklanmasını talep ettiklerini belirten Önder, İzmir Valisi Erol Ayyıldız dikkatine kaleme aldığı dilekçede şu ifadelere yer verdi:

“Çağdaşlaşma yarışına girmiş ülkemizde geleneksel denilerek yaptırılan deve ve boğa güreşleri çığ gibi artarak yaptırılmaktadır. Bazı simge ve gelenekler, zaman içinde değiştirilmelidir. Toplumlar ancak bu şekilde uygarlaşabilirler. Kültürel faaliyetlerin, şenliklerin, festivallerin yapılması elbette önemlidir; ama bunlar hayvanlarla olmamalıdır. Her güreş ve dövüşte olduğu gibi deve güreşlerinde de (deveciler katılmasa da) şiddet ve bahis vardır. Güreşlerde bacağı kırılan veya yaralananların sucuk olduğu bilinmektedir. Şiddet olmadan yaralanma veya bacak kırılma olur mu?”

Önder, dilekçesinde deve güreşlerinin sakıncaları ile ilgili alınan emsal kararlara da yer verdi:

“Kültür Bakanlığı sitesinde ‘kültür ve halk sporu’ olarak yer alan bu tür dövüşlerin ibareleri ısrarlı yazışmalarımızdan sonra 8.4.2014 tarihinde kaldırılmıştır. Diyanet İşleri Bakanlığı’nın 21.2.2014 tarihli yazısında ise ‘güreş ve dövüş tertip etmek dinimizce caiz değildir, hayvanları birbiri ile kızgınlaştırmak yasaktır’ denilmektedir.”

Arabistan’da bile yok

HAYTAP Temsilcisi Esin Önder, develerin en çok olduğu Arabistan yarımadasında bile develerin güreştirmek yerine güzellik yarışması organizasyonlarında yarıştırıldıklarını hatırlattı.

İzmir’de son olarak Bayraklı Belediyesi’nin aldığı örnek kararı da aktaran Önder, “Bayraklı Belediye Başkanımız Serdal Sandal, deve güreşleri için harcanacak bütçenin eğitime aktarılması için yörüklerle görüşüp, senelerdir ilçede yapılan deve güreşlerini kaldırdı. Aynı yolu takip etmek isteyen ancak oy kaybı endişesi ve devecilerin baskısıyla yaptırmak zorunda kalan çok sayıda belediye başkanı bulunmaktadır” dedi. Vali Ayyıldız’a çağrıda bulunan Esin Önder, “Hayvan hakkı savunucuları olarak daha önce boğa güreşlerini İzmir'de yasakladığınız gibi, deve güreşlerinin de yapılmaması, güreş yerine deve güzellik müsabakaları, sergi gibi etkinlikler yapılması konusunda talimat vermenizi talep etmekteyiz” dedi.

Yasa ne diyor

5199 sayılı yasa Hayvanları Koruma Yasası’nın 1. Maddesi: Bu kanunun amacı, hayvanların acı, ıstırap, eziyet çekmesine karşı en iyi şekilde korunmaları, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamaktır.

10. Madde: Bir hayvan acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde gösteri, film çekme ve benzeri işler için kullanılamaz.

11. Madde: Hayvanları başka bir canlı hayvan ile dövüştürmek yasaktır. Folklorik amaca yönelik şiddet içermeyen geleneksel gösteriler, bakanlığın uygun görüşü alınarak, il hayvanları koruma kurulu iznine bağlıdır.