Haber/ Sinan KESKİN

Sayıştay'ın, Ege Üniversitesi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile ilgili hazırladığı denetim raporlarında usulsüz işlemlere ilişkin tespitler yer aldı. Sayıştay, üniversiteleri tespit ettiği usulsüzlükler konusunda uyardı.

Sayıştay'ın Ege Üniversite ile ilgili denetim raporunda Ege Üniversitesi Güçlendirme Vakfı ile Vakıf iştiraki şirkete yapılan kiralamalarda sorunlu hususlar bulundu. Rapora göre; kapalı teklif usulü kiralama yapılması gereken Tıp Fakültesi A-B Amfi Fotokopi ve Kantin, Hemşirelik Fakültesi Yeni Bina Kantini, Vakıf Merkez Binası ve Tenis Kafe kiralamalarının, pazarlık usulü ile yapıldığı ve ihaleyi, tek katılımcı olan Ege Üniversitesi Güçlendirme Vakfı iştiraki ÜNTAŞ'ın kazandığı tespit edildi. Raporda şu ifadeye yer verildi; “Sorumluluğun yerine getirilmesi adına kanunların, uygulanmaması (Açık veya kapalı teklif usulünün seçilmemesi) ya da hukuken kabul görmeyen bir şekilde yorumlanarak uygulanması kabul edilebilir bir durum değildir.”

Borcunu ödemedi

Öte yandan ÜNTAŞ'ın taşınmazların kirasını da uzun süredir ödemediği fakat buna rağmen herhangi bir işlem yapılmadığı da raporda yer aldı. Bu usulsüzlük rapora şöyle yansıdı; “Yapılan incelemede; 3 milyon 588 bin 466 TL borcunu, Vakıf ve iştiraki Şirketin zamanında ödemediği ve 2019 yılı sonu itibariyle bu durumun devam ettiği, anlaşılmıştır. Bahse konu Şirket ve Vakfa, mali yaptırımlar uygulanmadığı gibi daha önce ödenmeyen alacaklar için 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’na göre işletilen hukuki süreç, hiç işletilmemiş; alacakların ödenmemesine ilişkin bilgi ve belgeler, Hukuk Müşavirliğine havale dahi edilmemiştir. İdarenin, Kanun ve sözleşme hükümlerine aykırı davrandığı ve kamu menfaatlerine uygun hareket etmediği, değerlendirilmektedir.” Yine aynı şirkete, üniversiteye borçları bulunmasına rağmen ihale yasağı getirilmediği de raporda yer aldı. Raporda, “Şirkette, Vakfın yüzde 49 oranında ortaklığının bulunması ve Şirket ortaklarının ve yöneticilerinin çoğunluğunun, eski Üniversite öğretim üyeleri olması, Vakıf iştiraki Şirketin, Vakfın önemli bir gelir kaynağı olması ve bu nedenle, Şirket faaliyetlerinin devamının ve kısıtlanmamasının büyük önem arz etmesi, Mevzu bahis olayı, daha düşündürücü hale getirmektedir” denildi.

EÜ Hastanesi bölgesindeki açık alanlarda bulunan toplam 25 bin 190 metrekare alana sahip 5 otoparkın da kapalı veya açık teklif usulü yerine pazarlık usulüyle kiralandığı tespit edildi. Sayıştay'ın raporuna göre; yapılan incelemede; İzmir’in en çok rağbet gören hastanesi olan Ege Üniversitesi Hastanesi'nin, müşteri sorunu bulunmayan ve son derece rantabl olan otoparklarının kiralanmasının, kapalı veya açık teklif usulü yerine pazarlıkla yapıldığı, halka açık olan ve Hastaneye gelen herkes tarafından kullanılan otoparkların, bu yöntemle ihale edilmesine gerekçe olacak kullanış özelliği, idare yararı ya da ivedilikle ilgili herhangi bir tespitin veya hususun bulunmadığı, 2016 ve 2017 yıllarında ortalama 4 milyon 350 bin TL brüt gelir ve 2 milyon 356 bin 246 TL kâr elde edilen taşınmazların ihalesine, açık veya kapalı teklif yöntemi kullanılmak suretiyle birçok kişinin katılma imkânı mevcutken, dolayısıyla daha rekabetçi bir ortam sağlanabilecekken; sadece üç firmanın ihaleye davet edildiği, davet edilen firmalardan biri hariç (eski kiracı) hiçbirinin, faaliyet alanında otopark işletmeciliğinin yer almadığı ve böyle bir deneyime sahip olmadıkları, yıllık ortalama 4 milyon 350 bin TL brüt gelir ve 2 milyon 356 bin 246 TL kâr elde edilen taşınmazların, 06.06.2018 tarihinde yıllık 1 milyon 50 TL kira bedeliyle ihale edildiği, anlaşılmıştır. İdarenin, ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması ilkelerinin gereklerini ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde etme sorumluluğunu yerine getirmediği değerlendirilmektedir” ifadeleri kullanıldı.

Yine o dönem başkanlığını bir Rektör Yardımcısının yaptığı Ege Üniversitesi Güçlendirme Vakfı'nın, ÜNTAŞ'ın, 2016 yılında 2.266.564,15 TL, 2017 yılında 2.445.928,62 TL ve 2018 yılı ilk altı ayında 1.225.843,97 TL kâr elde ettiği otoparklar için 05.06.2018 tarihli ve 12 sıra no’lu yönetim kurulu kararıyla şirket temsilcisine 1.020.000 TL’ye kadar teklif artırma yetkisi vermiştir. Bu teklife ulaşıldığında da Şirket, ihaleden çekilmiştir. Şirket yönetiminde çoğunluk Vakıf'ta olmasa da; Vakıf yönetiminin, ortağı olduğu şirketin ihale için aldığı karardan bihaber olduğu düşünülemez. Dolayısıyla, Vakfın faaliyetleri için önem arz eden Şirket gelirlerini sekteye uğratan yönetim kurulu kararının neden alındığı, açıklanması gereken bir husustur.

Adrese teslim ilanlar

Zaman zaman basına da yansıyan, adrese teslim öğretim üyesi ilanları Sayıştay'ın raporuna da yansıdı. Sayıştay, Katip Çelebi Üniversitesi'nin açık bulunan öğretim üyesi kadrolarına, eşitlik ve liyakat ilkelerine aykırı atamalar yaptığını tespit etti. Alımı yapılacak öğretim üyeliği kadroları için ek kriterler getirilirken, 2547 sayılı Kanun’un 23 ve 26'ncı maddelerinde ifade edilen objektif ve denetlenebilirlik ilkelerine riayet edilmediği, ilanların büyük çoğunluğunda spesifik ve belli bir kişiyi çağrıştıran şartlar istendiği, bunun sonucunda da, alım yapılacak toplam 195 kadronun tamamı için sadece birer kişinin başvuru yapabildiği ve aynı kişilerin kadroya alındığını belirleyen Sayıştay raporda şu ifadelere yer verdi: “Mezkur Kanun maddesi uyarınca, rektörün eğitim-öğretim faaliyetleri açısından duyulan ihtiyaç ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak ilan kriterlerinin belirleme yetkisi bulunmaktadır. Ancak bu kriterlerin, rektörlük makamınca eşitlik ve liyakat ilkeleri doğrultusunda, spesifik olarak bir kişiyi çağrıştırmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Üniversite'nin çıkmış olduğu ilanlarda belirlediği ek koşulların kişiyi tanımlamaya yönelik olarak akademik rekabeti engelleyecek nitelikte olmasının, Anayasa'nın eşitlik ilkesine ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na aykırılık teşkil ettiği ve Üniversite'nin kanunlarla belirlenen amaçlarına ulaşması açısından risk oluşturduğu değerlendirilmektedir.”

Atamalarda liyakat sorunu

Sayıştay, İKÇÜ'de, eşitlik, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde atama yapılması gereken şube müdürlüğü kadrolarına, bu ilkeler gözetilmeksizin ve mevzuatda belirlenen şartlar dikkate alınmaksızın atamalar gerçekleştirildiğine de raporunda yer verdi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi'nce, kurulmuş olduğu 2010 yılından bu tarafa hiç müdürlük sınavı açılmadığını, müdürlük kadrolarına şube müdürlüğünden daha üst görev olarak kabul edilen fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterliği görevlerinde bulunanların atandığını, bu şekilde şube müdürlüğüne atananların tamamının önce üst görev niteliğinde bulunan kadrolara atanarak akabinde de kısa süre sonra şube müdürlüğü kadrolarına atamalarının gerçekleştirildiğini belirten Sayıştay, “Ataması yapılan kişilerin büyük çoğunluğu, Yönetmelik'in 5 inci maddesinde ifade edilen ve şube müdürlüğü görevinden daha alt görev grubu içerisinde üç yıl süreyle çalışma şartını taşımamaktadırlar. Bu nedenle de, mevzuatın eşitlik ve liyakat esaslarına aykırı olan söz konusu atamalar, aynı zamanda mevzuata da açıkça aykırı olarak gerçekleştirilmiştir.Söz konusu uygulama, Üniversitenin Kanunlarla belirlenmiş amaçlarına ulaşması ve memurların eşitlik ve liyakat esasları dahilinde görevlerini yerine getirebilmeleri açısından riskler barındırmaktadır” ifadelerini kullandı.

Faturaları üniversite ödedi

Üniversitenin taşınır işlemlerine ilişkin olarak taşınır kayıtları ve depolarda yapılan incelemelerde Taşınır Mal Yönetmeliğine göre yapılması zorunlu bazı hususların yerine getirilmediği tespit edildi. Yapılan incelemelerde, en fazla üçer aylık dönemler halinde düzenli olarak gönderilmesi gereken tüketim malzemesi çıkışlarının muhasebe birimine düzenli iletilmediği görüldü. Taşınırların kayıt ve kontrollerini düzenleyen mevzuat hükümlerine uygun hareket edilmemesinin, Kurum taşınırlarının ekonomik kullanılması önünde bir risk oluşturacağı ifade edildi. Üniversite Bünyesinde Kurulu İktisadi İşletme tarafından işletilen spor salonlarına ait elektrik, su ve doğalgaz giderlerinin Üniversite bütçesinden karşılandığı tespit edildi. İktisadi işletme tarafından işletilen söz konusu yerlere ait elektrik, su ve doğalgaz bedellerinin Üniversite bütçesi tarafından ödenmesi neticesinde, bu bedeller kadar idare kaynaklarında azalma meydana geldiği belirtildi.

Kiralamalar ortak sorun

Sayıştay'ın İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile ilgil raporunda şu ifadeler yer aldı: “Kuruma ait 3 bin 923 metrekkare taşınmazın pazarlık usulü ile kiraya verildiği görülmüştür. Kiralama işlemlerinin, 2886 sayılı Kanun’un 51/g bendine göre ihale edilmesi mümkün olmayıp, tahmin edilen bedelin dikkate alınması kaydıyla kapalı veya açık ihale yöntemine göre sonuçlandırılması gerektiği değerlendirilmektedir. 2002/4889 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilen İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Teknoloji Geliştirme Bölgesinde faaliyette bulunan firmalara Yönetici Şirket tarafından kullandırılan, Kuruma ait binaların bu Şirkete bedelsiz olarak tahsis edildiği tespit edildi. Kurumun, Kuruma ait binaları irtifak bedeli almaksızın, bedelsiz olarak Yönetici Şirkete tahsis etmesi mümkün olmayıp bedelsiz olarak tahsis edilen yapıların kira alacaklarının tahsili için gerekli işlemlerin yürütülmesi gerektiği değerlendirilmektedir.”