Haber/ Engin YAVUZ

Tırazlı'da dün şiddetli rüzgarın etkisiyle kontrolden çıkan ve Beyler, Yeniköy ve Efemçukuru köylerinin arasında etkisini sürdüren orman yangınında helikopterler etkisiz kalırken, yangınlarla mücadelede Türk Hava Kurumu'nun uçaklarının neden kullanılmadığı sorusu tekrar gündeme geldi.

Orman Genel Müdürlüğü İzmir Yangın Harekat Merkezi'nden edinilen bilgilere göre dün Muğla'da Milas ve Bodrum'da, İzmir'de ise Bornova Sarnıç, Karabağlar Tırazlı, Urla Yağcılar ve Seferihisar Gümüldür'de aynı saatlerde orman yangınları başladı. Bu yangınlardan Milas, Tırazlı, Yağcılar ve Gümüldür'deki yangınlar zaman zaman hızı 90 kilometreye yaklaşan fırtına nedeniyle hızla büyüdü ve kontrolden çıktı.

Zarar çok büyük

Orman Genel Müdürlüğü yangın söndürme ekipleri ile İzmir Büyükşehir Belediyesi İtfaiyesi Tırazlı, Yağcılar ve Gümüldür'deki yangınlara hızla müdahale etti. 280 arazöz, 35 dozer ve bine yakın personel ile sürdürülen mücadelenin sonunda Yağcılar Demircili ve Seferihisar Gümüldür yangınları kontrol altına alınırken, gece geç saatlerde 500 hektarlık alanı etkilediği söylenen Tırazlı yangını sabah saatlerinde rüzgar nedeniyle kontrol edilemez hale geldi. Muğla'dan takviye olarak gönderilen helikopterlerle birlikte toplam 13 helikopter mücadalede yetersiz kaldı. Tırazlı, Beyler, Efemçukuru Yeniköy hattında Seferihisar'a doğru ilerleyen yangın sırasında yalnızca çam ormanları değil, meyve bahçeleri, zeytinlikler ve Efemçukuru'ndaki şaraplık üzüm bağları da büyük zarar gördü. Bu arada tilki, kirpi, yılan, tavşan, kaplumbağa gibi yangından güvenli alanlara kaçamayan birçok orman canlısı telef oldu. Orman Genel Müdürlüğü yetkilileri yangının dün öğle saatlerinde 600 hektarlık alanda etkisini sürdürdüğü bilgisini verdiler.

Menderes, Güzelbahçe ve Seferihisar'ı da kapsayan yaklaşık 17 bin hektarlık verimli ormanı tehdit eden yangında helikopterle mücadelenin başarısızlığı bu yıl Türk Hava Kurumu'ndan kiralanmayan yangın söndürme uçaklarını tekrar gündeme getirdi.

9 Eylül Gazetesi'nin araştırmasına göre şimdiye kadar yangınla mücadelede 24 helikopter ve THK uçaklarını kullanan Orman Genel Müdürlüğü, bu yıl düşük fiyat teklifine karşın THK yerine ihaleye katılan bir mimarlık ofisinden 34 helikopter kiraladı. Konunun gündeme gelmesinden sonra açıklama yapan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, yıllardan beri ülkemizde başarıyla hizmet veren yangın söndürme uçaklarının verimli olmadığını iddia etti. Son olarak Muğla Dalaman'da kontrolden çıkan orman yangınında THK'nın yardım teklifi yine Orman Genel Müdürlüğü tarafından reddedildi.

Verimsiz olduğu söylenen Canadair cl215 model yangın söndürme uçakları yalnızca Türkiye'de değil, İspanya, Fransa, Makedonya ve İtalya gibi birçok Avrupa ülkesinin yangın söndürme filolarında yer alıyor ve daha çok su taşıma kapasitesine sahip olduğu için tercih ediliyor.

Ateş kuşları hangarda

Görev verilmediği için hangara çekilen Türk Hava Kurumu Gökçen Havacılık Şirketi'nin yangın söndürme filosu Avrupa'nın en büyük filosu olarak biliniyor. Filoda 9 adet cl 215 Canadair yangın söndürme uçağı ile Dromader M-18 tipi 11 küçük uçak yer alıyor. Büyük uçakların su taşıma kapasitesi 4.5 ton. Küçük uçaklar ise bir seferde 1.5 ton su atabiliyor. Şu anda yangınla mücadelede kullanılan ve suyu bırakmak için alçalıp-kalkışı sırasında pervane etkisiyle yangını körükleyen helikopterlerin su taşıma kapasitesi ise 2.5 ton. Geçen yıla kadar iki Canadair uçağı Adnan Menderes Havalimanı'nda, 4 Dromader uçağı ise Selçuk havaalanında yangına 10 dakikada müdahale edebilecek şekilde hazır bekliyordu.

Helikopter yalanı

Bu arada AKP hükümetinin birçok orman bakanının söz vermesine rağmen Türkiye hala kendi helikopterleriyle yangın söndüremiyor. Bu yıl da helikopter alımı için bütçeye yalnızca 20 bin lira konuldu. Orman ve Su İşleri Bakanlığı ise 1988 yılından bu yana satın almak yerine kiralamayı tercih ettiği yangın helikopterleri için bu yıl da milyonlarca dolar kira bedeli odeyecek. İlk olarak dönemin Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe’nin yaşanan büyük orman yangınlarının ardından, “Artık kendi helikopter filomuz olacak” diyerek müjdesini verdiği, ardından Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun da 2006 yılında alınacağını açıkladığı 20 yangın helikopteri diğer büyük projeler gibi “Yalanlar” arşivine kaldırıldı.