Haber / Umut KARAKOYUN
Gazimir’deki kurşun fabrikasının temizlenmesine yönelik hazırlanan proje tamamlandı. Turanlar Atık Yönetimi Geri Dönüşüm Çevre Özel Sağlık Hizmetleri ve Enerji Nak.Tic.A.Ş
tarafından yapılması planlanan çalışmalar ise henüz başlamadı. Çalışmalar başlamadı ancak projenin tartışması da yankıları da sürüyor. Geçtiğimiz yıl 14 Ocak’ta yapılan İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantı tutanağını isteyen Ege Çevre ve Kültür Platformu’na (EGEÇEP), ilginç bir yanıt verilmişti.
ŞEFFAFLIĞA AYKIRI
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Müdürlüğü, özel hayatın gizliliğini ihlal edeceği gerekçesiyle, tutanağın verilmesine karşı çıktı. Olumsuz yanıt alan çevreciler, bunun üzerine, Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’na başvurdu. Ancak burası da talebi reddetti. Uyuşmazlığı mahkemeye taşıyan EGEÇEP, platformun avukatı Arif Ali Cangı aracılığıyla Ankara 11. İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhine açılan davada, dosyayı inceleyen mahkeme, emsal bir karara imza attı. Ankara 11. İdare Mahkemesi, İDK toplantısı tutanağının gönderilmemesini, şeffaflık ilkesine aykırı buldu.
ÇEVRECİLER KAZANDI
Mahkeme, Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu kararının iptali ve yürütmesinin durdurulmasını istedi. Mahkeme, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu'nun 'Amaç' başlıklı 1. Maddesine atıfta bulundu. Bu Kanunun amacının; demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin bilgi edinme hakkını
kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemek olduğu belirtilerek, şeffaf olunması istendi. Mahkeme, kararında ayrıca 'ÇED gereklidir' kararı alınan projelerde ÇED raporunun alınmasının amacının projenin gerçekleştirileceği alana ve çevresine, üzerinde bulunan sakinler ile diğer canlılara olan etkilerinin tüm yönleriyle objektif bir değerlendirmeye tabi tutulmasını sağlamak olduğu, şeffaflık ilkesinin ÇED raporu alınması sürecinin tüm aşamalarında uygulanması gerekliliği göz önünde bulundurularak 1. İDK toplantı tutanağının 4982 sayılı Kanunu'nda sayılan
istisnalar arasında değerlendirilemeyeceğine hükmetti.
Gizlenemeyecek
EGEÇEP’in avukatı Arif Ali Cangı, kararın iki açıdan önemli olduğunu söyledi. Cangı; “ÇED süreçlerinin her aşamasının şeffaf biçimde yürütülmesi gerektiği, yargı kararı ile belgelendirilmiş oldu. Bundan böyle İDK toplantıları da dahil bütün süreçlerin açık yapılması gerekecek. ÇED süreçlerinin denetimi açısından en önemli denetim aracı olan halkın katılımının etkin hale gelmesi sağlanabilecek. Bu karar ÇED süreçlerine halkın daha fazla katılımının önünü açacak nitelikte” dedi. Bu kararın ardından Gaziemir’deki nükleer atıkların bertarafı çalışmalarının halktan gizlenmeden, şeffaf biçimde yürütülmesi gerektiğini açıklayan Cangı, şunları söyledi: “Kararla birlikte artık ‘özel hayatın gizliliği’ gibi anlamsız bir gerekçeyle reddedilen İDK toplantısı tutanaklarına ulaşabileceğiz. Karar aynı zamanda projenin uygulanması aşamasının da şeffaf yürütülmesinin önünü açıyor.”
