İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi Hapishane Komisyonu, 2021 yılını kapsayan; İzmir 1 ve 2 No’lu F Tipi (Kırıklar), Buca Kapalı/Açık Cezaevi, İzmir Kadın Kapalı (Şakran), İzmir 1, 2, 3, ve 4 Nolu T Tipi (Şakran), Balıkesir/Kepsut L Tipi Hapishanesi, Manisa T Tipi, Menemen R Tipi cezaevlerinde 2021 ilk 4 ayında yaşanan hak ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu açıkladı.
İzmir Şube binasında yapılan açıklamada İHD İzmir Şubesi Başkanı Zafer İncin, rapora göre en az 102 hak ihlali yaşandığını belirtti. Cezaevlerinde her gün onlarca ihlallerin yaşandığını ve yeni tutuklamalarla da giderek arttığını söyleyen İncin, “Cezaevlerinde baskıcı ve insanlık onuruyla bağdaşmayan yöntemler benimseniyor. Tutuklular her gün onlarca hak ihlaliyle karşı karşıya kalıyor. Yasal düzenlemeler ise tutukluların infaz koşullarını ağırlaştırıyor ve yaşanan hak ihlalleri pandemiyle birlikte cezaevinde daha da arttı” dedi.
Uluslararası sözleşmelerin ihlal edildiğini belirten İncin, “Hapishanelerde giderek artan tecrit uygulamalarının kaldırılması ile işkence ve kötü muamele yasağına aykırı eylemlerin önlenerek sorumlular hakkında etkili soruşturma yöntemlerine başvurulması gerekmektedir. Hapishaneler adeta ikinci bir cezalandırma aracı olarak kullanılmaktadır. Bu husus açıkça yerel mevzuat ve uluslararası sözleşmelerin ihlali niteliğindedir” diye konuştu.
TEDAVİ HAKKI ENGELLENİYOR
4 ayda toplamda en az 102 hak ihlalinin kaydedildiğini söyleyen İncin, yaşanan hak ihlallerini ise şu şekilde sıraladı:
“-Hapishanelerde bulaşıcı hastalıkların olduğu ve buna ilişkin yeterli tedbir ve önlemlerin alınmadığı,
-İşkence ve kötü muamele uygulamalarının olduğu,
-Gardiyanlar tarafından mahpuslara darp ve şiddet uygulandığı, koğuşların kalabalık olduğu,
-Tedavi haklarının engellendiği,
-Ayrımcılık yasağına aykırı davranışlarla karşılaştıkları,
-Dilekçelere cevap verilmediği, kitap, dergi ve gazete ile ilgili sınırlı sayı ve yayın yasağı uygulandığı,
-Mahpusların birbirleriyle ve aileleriyle sağlıklı ilişki kuramadıkları,
-Atölye, spor ve kültürel çalışmaların engellendiği, ortak alanların ve havalandırmanın az kullandırıldığı veya kullandırılmadığı,
-Tecrit uygulamalarının arttığı,
-İlaçların, diyet yemeklerin düzenli olarak verilmediği,
-Yatacak yerlerin bulunmadığı, mahpusların dönüşümlü yataklarda yattığı veya yerde yattığı,
-Hijyenik ortamın sağlanmadığı,
-Aramaların keyfi olması, arama sırasında eşyaların talan edildiği, eşyalara el konulduğu,
-Yasaklı olmayan kitap, dergi, gazetelerin verilmediği,
-İletişim haklarının keyfi kullandırıldığı veya hiç kullandırılmadığı,
-Hastaneye sevklerin gerçekleştirilmediği, revire çıkartılmadıkları,
-Yemek ve sıcak su gibi temel ihtiyaçların yetersiz karşılandığı veya hiç karşılanmadığı ve bunun ceza uygulaması şeklinde gerçekleştirildiği, yemeklerin sağlıksız olduğu, diyabetik ve hasta mahpuslara uygun yemek verilmediği,
-İHD ve diğer kurumlara gönderilen mektuplara el konulması, gönderilmemesi,
-Açık görüşe çıkarılmama, aile ziyaretlerinin sınırlandırıldığı, gelen kişilere çıplak arama dayatıldığı, keyfi tutumlar sergilenerek aile görüşmelerinin kesildiği,
-Kış aylarında ısınma sorunu yaşadıkları,
-Kadın mahpusların kişisel hijyen malzemelerine ulaşmakta (ped vb) zorluk çektikleri,
-Covid-19 tedbirleri kapsamında temizlik ve dezenfekte işlemlerinin yapılmadığı, mahpuslara yeterli eldiven, maske, kolonya, temizlik malzemesi ve dezenfektan verilmediği, temizlik malzemelerinin az miktarda verildiği veya hiç verilmediği,
-İçme suyunu kendilerinin temin ettiği ve paraları olmadığı takdirde ulaşamadıkları,
-Kantin fiyatlarının çok yüksek olduğu,
-Keyfi hücre cezaları ve disiplin cezaları verildiği,
-Koğuşların dar ve küçük (yetersiz yaşam alanı) olduğu,
-Açlık grevine giren mahpuslara disiplin cezası verildiği, saf B1 vitamini ve D3 vitamini verilmediği, iaşenin kısıtlı verildiği, düzenli olarak nabız, kan, tansiyon ölçümlerinin yapılmadığı tespit edilmiştir.”
Yetkililere seslenen İncin, “Yetkililere hapishanelerdeki mahpusların da insan onuruna yakışır bir şekilde yaşama hakları olduğunu hatırlatıyoruz. Bu kadar hak ihlalinin olduğu bir ortamda insanca yaşamanın mümkün olamayacağından dolayı hapishanelerin koşullarının hemen düzeltilmesini ve hak ihlallerinin ortadan kaldırılmasını talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.
