Su yoksulu bir ülke olarak nitelendirilen ülkemizde çeşitli jeolojik nedenlerle oluşmuş 120’den fazla doğal göl ve 710 baraj gölü bulunuyor. Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü’nün kapladığı alan 3.712 kilometrekareye ulaşırken, gölün en derin yeri 451 metre. En büyük yapay göl ise 817 kilometrekarelik genişliğe ulaşan Atatürk baraj gölü.Ülkemizdeki göller dört bölgede yoğunlaşıyor. Göller yöresinde Eğirdir, Burdur, Beyşehir ve Acıgöl, güney Marmara’da Sapanca, İznik, Uluabat ve Kuş gölleri, Van Gölü ve çevresi, Tuz Gölü ve çevresi… Doğal göller dışında ülkemizde 710 baraj gölü bulunuyor. Bunlar arasında Keban baraj gölü 675 kilometrekare, Karakaya baraj gölü (268 kilometrekare) ve Altınkaya baraj gölü (118 kilometrekare) büyüklükleriyle önemli. Dilerseniz göllerimizden bazılarını okurlarımıza tanıtalım:
YAZIN TUZLU BATAKLIK
Burdur Gölü: 23.700 hektarlık alanı kaplar. Suyu giderek azalıyor. Su miktarındaki düşüş su kuşları için büyük önem taşıyan sığ alanların kurumasına sebep oluyor.
Seyfe Gölü (Kırşehir): 10.700 hektarlık alanı kaplıyor. Yörenin çok az yağış alması, gölü besleyen derelerin yazın büyük ölçüde kuruması ve yüksek buharlaşmanın da etkisiyle yaz mevsiminde su seviyesi 60-70 santimetreye kadar düşüyor ve büyük kesimi tuzlu bataklığa dönüşüyor. Göl alanı, su düzeyine bağlı olarak 1500 hektar ile 7000 hektar arasında değişiyor. Maksimum su derinliği 165 santimetre.
Uluabat (Apolyont) Gölü (Bursa ): Alanı 5.700 hektarda ulaşıyor. Üçgen biçimli olan gölün doğu-batı yönünde uzunluğu 23-24 kilometre, genişliği ise 12 kilometre kadar. Göl alanı için bugüne kadar verilmiş en yüksek değer 24.000 hektar, en düşük değer 13.500 hektar. Gölün ortalama derinliği 2.5 metre. Büyük bir bölümü oldukça sığ ve bu kesimlerdeki derinlik 1-2 metre arasında değişiyor.
Eber Gölü (Afyon): Suları tatlı, sığ bir göl olan Eber Gölü’nde su derinliği yüksek su seviyesinde 3-4 m. civarında. Göl su seviyesi ve göl alanı mevsimlere ve yıllara göre büyük değişiklikler gösteriyor. Göl alanı 62 km2, su hacmi 42.8 milyon m3 olarak tespit edildi.
Eğirdir Gölü (Isparta): 48,150 hektarlık alanı kaplıyor. Göl derinliği yıllara ve mevsimlere göre değişmekle birlikte, ortalama derinlik 7 ile 12 metre arasında. En derin yeri Barla kasabası önlerinde 15 metreyi buluyor.
KURAKLIK ETKİLİYOR
Akşehir Gölü (Konya): Göldeki su seviyesi ve göl alanı, yıllara ve mevsimlere göre büyük değişiklikler gösteriyor. En yüksek su seviyesi ise Mayıs 1970'de tespit edildi, göl alanı 39 000 hektar ve su hacmi 2.1 milyar m3 olarak ölçüldü. Sığ bir göl, derinliği 2 ile 4 metre arasında değişiyor.
Salda Gölü (Burdur): Salda Gölü, ormanla kaplı tepeler, kayalık araziler ve küçük alüvyal ovalarla çevrili hafif tuzlu tektonik bir göl. 184 metreye varan derinliği ile Türkiye'nin en derin göllerinden biri.
Kuş Gölü (Balıkesir): Dünyaca tanınan kuş alanlarından biri. Göl suları tatlı. Sığ bir göl. En derin yeri 4 metre civarında olup, ortalama derinliği 1-2 metredir. Kolaidal kil ihtiva ettiği için suyu devamlı bulanık. İlkbaharda göl suları yükseliyor ve sahilleri kaplıyor. Yaz aylarında ise geri çekiliyodr. Bu ritmik olay her yıl düzenli olarak tekrarlanıyor. Gölün normal su seviyesindeki alanı 16800 hektar civarında.
Bafa Gölü (Aydın): 6.708 hektarlık bir alanı kaplıyor. Göl, yağışlar, mevsimlik akarsular, kıyılardan çıkan pınarlar, dip kaynaklar ve Menderes nehri ile olan bağlantı kanalıyla besleniyor. Kuzeyde ortalama derinliği 2 metre civarında olan gölün, orta kesimleride derinlik 21 metreye ulaşıyor.
SAZ ADALARI VAR
Işıklı Gölü ( Denizli - Çivril): Göl alanı 7.300 hektar. Büyük Menderes Nehrini besleyen kaynakların üzerinde, Akdağ'ın güneyinde yer alan bir tatlısu gölü. Göl ortasında küçük saz adaları bulunuyor. Gölün batı ve doğu kıyılarında kavaklıklar yer alıyor.
Tuz Gölü (Niğde): Kapalı bir havzada yer alan göl, jeolojik olarak tektonik kökenli. Büyüklüğüne karşın ülkemizin en sığ göllerinden biri. Derinliği birçok yerde 0.5 metreyi bile bulmaz. Suyun bol olduğu ilkbahar aylarında göl alanı 164. 200 hektara ulaşıyor. Türkiye'nin en az yağış alan yeri olduğu için akarsu bakımından çok fakir. Aşırı buharlaşmanın da etkisiyle yazın gölün tamamına yakını kuruyor. Kuruyan bölgelerde 30 santimetreye ulaşan tuz tabakası oluşuyor. Sadece ülkemizin değil dünyanın da en tuzlu göllerinden biri. Tuz Gölü, flamingoların ülkemizdeki en önemli kuluçka alanı.
İznik Gölü (Bursa) 29.830 hektar genişliğinde. Marmara bölgesinin en büyük, Türkiye’nin ise beşinci büyük doğal gölü. İznik Gölü 1990 yılında Sit Alanı ilan edildi. 1963’te batısında sedde yapılınca gölün 416 hektarlık kısmı kurudu.
ANGIT YAŞAM ALANI
Acıgöl ( Denizli/Çardak): Alanı 21.000 hektar. Sığ, tektonik bir göl. Göl, dağlardan gelen yüzeysel akımlarla, kaynak sularıyla ve doğudan Başmakçı tarafından gelen Kocaçay’ın sularıyla besleniyor. Sulak alan ve çevresindeki dağlarda üreyen angıt, yıl boyunca çok sayıda görülüyor. 1993’te yaklaşık 150 yuvadan oluşan bir flamingo kolonisi belirlendi. Acıgöl, Tuz Gölü’nden sonra Türkiye’nin ikinci en tuzlu gölü.
Köyceğiz Gölü (Muğla). 8.000 hektarlık alanı kaplıyor. Göl, kanal, bataklık, sazlık, kumul, kıyı ve subasar sığla ormanı gibi değişik ekosistemlerden oluşan bir sulak alan. Hafif tuzlu bir göl. Dalyanın en önemli özelliği nesli tehlike altındaki adi deiz kaplumbağasının yumurtlama alanı olan kumsalı. Yine tehlike altında olan yumuşak kabuklu Nilkaplumbağası kumsalın göl tarafında yumurtluyor. Köyceğiz Gölü’nü denize bağlayan 12 kilometre uzunluğunda ve 1,52 metre derinliğindeki kanal üzerinde çok sayıda dalyan bulunuyor.
