İzmirli birine sorsanız, İzmir’de nasıl bir tur yaparım diye, cevap muhtemelen şöyle olabilir; “İzmir’de görecek pek bir şey yok. Sen en iyisi misafirini Efes’e götür, olmadı bir Çeşme’ye götür, bir de Foça yaptınız mı, misafir mutlu, sen mutlu...”Oysa öyle mi?
Kesintisiz 8.500 yıl ayakta duran bir liman kentinden geriye bir şey kalmamış olabilir mi?
Tabii ki olamaz. Dile kolay 100 değil, 1.000 değil, 8.500 yıl.
O her gün televizyonları, gazeteleri işgal eden ABD nin toplam tarihi sadece, ama sadece 300 yıl. Gerisini siz düşünün.
Nasıl bir tarih mirası üzerinde oturduğumuzu belki kavrayamıyoruz ama bu bir gerçek. Kavrayamıyoruz diyorum, çünkü kavrasak bu değerli malzemeyi çok farklı kullanırdık İzmirli olarak. Bunun için müzelerimize, tarihi binalarımıza, kent içi turlarımıza baksak yeter.
Müze fakiri miyiz?
Bence evet. Hiç mi müzemiz yok?
Olmaz mı, var tabii. Ama bu kültür zenginliğinde 'devede kulak.'
Üç sütunu bir arada gören Avrupalı, hemen üstüne bir müze yapar.
Yetmez dünyanın her tarafından topladığı eserleri, öyle bir sergiler ki, ağzınız açık kalır.
Bir de onu yaşayan müze haline getirdi mi, insanlar müzelerden çıkmaz.
Bizde ise müzeler yalvarır durur: “Allah aşkına gelmeyin” diye.
Türkçe meali, yaşayan, sana tarihi yaşatan, içini kıpır kıpır oynatan çok az müzemiz var.
Peki İzmir’de müze anlamında ne var, ne yok?
İzmir ve ilçelerinde irili ufaklı yaklaşık elli müze var.
Hepsini anlatamayız ama ilginç olanlarına bir bakalım.
Arkeoloji Müzesi
Varyant adı ile bildiğimiz Birleşmiş Milletler caddesinin hemen başında, çok değerli eserlerin bulunduğu, ama insanı kendine çekmeyen bir müze. Eserlerin hapis edildiği değil, insanları çağıran bir müze olmalı. Değişik sergi ve sunumlarla çekici hale getirilmeli.
Etnografya Müzesi
Arkeoloji Müzesinin karşısında, daha önce Sağlık Müdürlüğü olarak kullanılan, eskilerin “Piçhane” olarak bildiği güzel tarihi yapı.
Tarih ve Sanat Müzesi
Kültürpark’ta bulunan ve üç binadan oluşan bu müze, diğer arkeoloji müzesine göre daha ergonomik ve daha sempatik. Sergileme, canlandırma da gelen her kültür düzeyinde insanın anlayabileceği gibi. Okullar ve turist grupları özellikle bu müzeyi tercih ediyorlar.
Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi
Yine Varyant’ta Arkeoloji Müzesi’nin üst tarafında, sizi çocukluğunuza götüren, küçük ama sempatik bir müze..
Atatürk Müzesi
1.Kordon’da, Gündoğdu Meydanının hemen karşısında, güzel ve eğitici bir müze. Bu nedenle otobüsler dolusu öğrenci grupları buraya akın ediyor.
Müziksev Müzik Müzesi
Alsancak Garı’nın karşısında, çok bilinmeyen bir müze. Oysa müzik enstrümanları ve onların çıkardıkları sesleri izleyebileceğiniz, değişik bir müze. Maalesef çok bilinmiyor.
TCDD Demiryolu Müzesi
Demiryolları ve trenler konusunda bir fikir sahibi olacağınız, çok müze gibi olmasa da ilginizi çekebilecek pek çok objeyi barındıran bir müze. Geliştirilmesi ve çok daha güzel sergilemeler yapılması gereken bir müze.
İnönü Evi Müzesi
İkiçeşmelik semtinde, Kemeraltı’nın üst tarafında, hemen hemen hiç bilinmeyen, İsmet İnönü’nün yaşadığı evin düzenlenmesi ile oluşturulmuş bir müze. Gezi programlarına alınıp, mutlaka gezilmesi gerekir.
EÜ Kitap ve Kağıt Sanatları Müzesi
Bornova’da eski bir Levanten köşkünde, dünyanın sayılı, Türkiye’nin tek Kitap müzesi. Kitap ve Kağıt sanatı adına sizi içine çeken çok güzel bir müze. Bu önemli değerin pas geçilmemesi gerekir.
EÜ Etnografya Müzesi
Yine Bornova’da, Kağıt Müzesi yakınında, eski Sirkehane binasında kurulmuş şahane bir müze. Yöresel giysilerden, örf ve adetlere kadar gezenleri oyalayarken, pek çok şey de öğreten bir müze.
ARKAS Deniz Müzesi
Bornova’nın ve İzmir’in çok önemli bir değeri. Tarihi gemi maketlerinden, eski çok değerli deniz konulu tarihi yağlıboya tabloları bünyesinde barındıran bir özel müze. Burada denik ve gemicilik hakkında çok şey öğreten bir müze.
Radyo ve Demokrasi Müzesi
Konak Belediyesi’ne ait bu müzede tam bir nostalji yaşıyorsunuz. En eski radyolardan günümüze yüzlerce radyo sizi çocukluğunuza taşıyacak. Atatürk ve bazı ünlülerin orijinal seslerinden duyacağınız söylevler de cabası.
Köstem Zeytinyağı Teknolojileri Müzesi
Urla Zeytinler’de Dr. Levent Köstem tarafından büyük özveri ile kurulan bu müze, antik çağdan günümüze tüm zeytinyağı üretme tekniklerini gözler önüne seriyor. Bölgemizin önemli değeri Zeytin konusunda dünyanın en büyük müzesi olma özelliğini taşıyan bu müzeyi mutlaka gezin.
Basın Müzesi
İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC) ve Ege Üniversitesi (EÜ) işbirliğiyle kente kazandırılan İzmir Basın Müzesi, 19. yüzyılın ikinci yarısında Rum Ortodoks Cemaati tarafından inşa edilen Ayavukla Kilisesi’nin içinde bulunuyor. İzmir Basın Müzesi'nde ilk çıkan gazetelerin nüshaları, geçmişte kullanılan fotoğraf makineleri, daktilo, teleks ve baskı makineleri sergilenmektedir. Basın tarihi açısından önem taşıyan olay ve isimlere ilişkin anıların sergilendiği müzede Uğur Mumcu'nun ilk bilgisayarı ile Abdi İpekçi'nin daktilosu da yer almaktadır. Öldürülen gazetecilere ithaf olunan bir oda ve bu odada öldürülen gazetecilerin eşyaları da sergilenmekte.
Kadın Müzesi, Karikatür Müzesi, İnciraltı Gemi Müzesi, Karşıyaka’da Hamza Rüstem Fotoğraf Müzesi, Bilim Müzesi, Tire Etnoğrafya Müzesi, Buca Mübadele ve Göç Müzesi, Urla Zeytinyağı İşliği, Bergama Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Ödemiş Birgi Çakırağa Konağı ve daha birçoğu…
Güzel ve önemli mi?
Evet. Yeter mi?
Tabii ki yetmez.
Nerede bir SAĞLIK Müzesi?
Beş mutfağa ev sahipliği yapan bu kentte bir MUTFAK Müzesi var mı?
Peki bir SANAYİ Müzesi?
Yahudi toplumunun 2 bin 700 yıldır yaşadığı bir bölgede bir YAHUDİ Müzesi olmasın mı?
Su kültürü ile içli dışlı olduğumuz kentimizde bir HAMAM ve Su Kültürü Müzemiz de olmalı.
Yani dersimize çalışmaya devam.
Usanmadan, yılmadan, bıkmadan…
