Enflasyon Artışı ve Emekli Zamları
Aralık ayı enflasyon rakamlarıyla birlikte, memur emeklileri toplu sözleşme gereği %15 zamın üzerine 2023 yılı temmuz-aralık döneminde oluşan enflasyon farkını da ekleyerek %49,25 zam alacaklar.
Aralık ayı enflasyon rakamlarının açıklanması, işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşlarında %37,57'lik bir artışa neden olacak. Ancak, bu dönemde emeklilere ilave zam konuşmalarının yapıldığı bir süreçte, beklenmedik bir sorun ortaya çıktı. Peki, nedir bu sorun? İşte detaylar...
Diğer taraftan, işçi ve Bağ-Kur emeklileri ise geçen yılın ikinci altı aylık döneminde meydana gelen TÜFE artışı oranında %37,57 zam alacaklar.
Ancak, ocak döneminde emekli grupları arasındaki zam farkının 11,7 puan olması, bu farkın giderilmesi talebini ortaya çıkardı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'a sunulan ve Kabine toplantısında değerlendirilmesi beklenen alternatif bir çalışma hazırladı.
Yeni Düzenleme ve Hazırlıklar
Yeni düzenleme için yapılan hazırlıklar, iki aşamadan oluşuyor. İlk aşamada, kök maaşı düşük olan ve 7 bin 500 liraya tamamlanan emekliler için nasıl bir adım atılacağı üzerinde duruluyor.
En düşük emekli maaşı, 10 bin liranın biraz üzerine çıkarılarak 10 bin 250 lira gibi bir rakama yükseltildiğinde, bu kapsamdaki emekli sayısının 4 milyon 900 bin kişiden 5 milyon 200 bine yükseleceği hesaplanıyor.
Alternatif Adımlar ve Plan
Hazırlanan plan, memur ve işçi-Bağ-Kur emeklileri arasındaki 11,7 puanlık zam farkının giderilmesi için çeşitli alternatif adımlar içeriyor.
Plan, ocak ayında iki grubun zam oranının eşitlenmesi halinde temmuz ayında işçi ve Bağ-Kur emeklileri lehine oluşabilecek 5,5 puanlık zam farkına dikkat çekiyor.
Merkez Bankası'nın Enflasyon Projeksiyonları
Merkez Bankası'nın 2024 enflasyon projeksiyonlarının gerçekleşmesi ve ocak-haziran döneminde enflasyonun yüzde 24 olması durumunda, işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin yüzde 24, memur emeklilerinin ise yüzde 18,6 oranında temmuz ayı zammı alacakları öngörülüyor.
Bu durumda, temmuz döneminde memur emeklileri aleyhine 5,4 puanlık bir fark ortaya çıkacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Nihai Kararı
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın alacağı nihai kararın, emekli maaşları için yeni bir düzenleme yapılmasına yönelik olması durumunda, memur emeklilerinin ocak ayındaki %49,25'lik zam oranının yanı sıra işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranının %44-45 olabileceği belirtiliyor.
Böylece temmuz ayındaki 5,4 puanlık farkın dikkate alınarak adım atılmış olacak.
Bütçe ve Maliyet Endişeleri
Başka bir formül, işçi ve Bağ-Kur emeklilerine 5 puan ek zam yaparak 7 bin 500 lira altındaki maaşları iyileştirmek olabilir. Ancak, bu formülün bütçe dengeleri ve enflasyon hedefine olumsuz etkisi olduğu, özellikle deprem hasarlarının giderilmesi ve EYT düzenlemesinin maliyetinin göz önüne alındığı vurgulanıyor.
Tüm bu formüllerle sağlanabilecek iyileştirmenin bütçe dengeleri ve %36 oranındaki 2024 enflasyon hedefine olan olumsuz etkisinin yanı sıra, deprem hasarlarının giderilmesi için yapılacak harcamalar ve EYT düzenlemesinin maliyeti gibi faktörlere de dikkat çekiliyor.
Yine, prim kayıpları da göz önüne alındığında maliyetin 500 milyar lirayı bulabileceği ifade ediliyor. Ekonomi yönetimi, sadece EYT maliyetinin bile bu boyutta olduğu bir tabloda, bütçe dengesi ve enflasyon hedefinin zorlanabileceğini belirterek, emekli zammında yeni bir düzenlemeye sıcak bakmıyor.
