İlk olarak çalışanlarının sendikalı olmalarının önüne engel koyan Yemek Sepeti patronları, şimdi de ‘esnaf kurye’ modeli ile işçi maliyetlerinden kurtulmaya çalışıyor. Konuya ilişkin Yemek Sepeti İşçi Komitesi Sözcüsü Kaan Gündeş, Emeğin Sesi’ne konuştu. İşçilerin taleplerini sıralayan Gündeş, ‘esnaf kurye’ tuzağını anlattı. Yemek Sepeti işçilerinin sendikaya üye oldukları için iş kolunun değiştirildiğini, kuryelerin ve depo işçilerinin ofis-büro sektöründe gösterildiğini hatırlatan Gündeş, işkolu değişikliğine rağmen Tüm Taşıma İşçileri Sendikası’nın (TÜMTİS) yetkiyi aldığını ve işverenin yetki itirazı sonucu mahkemenin devam ettiğini bildirdi. Sendikanın gücünü kırmak için patronun işçileri ‘esnaf kurye’ modeline geçiş yapmaya zorladığını söyleyen Gündeş, “Esnaf kurye modeli, işçileri sefalete sürükleyecek. Bu modelle işçiler asgari ücretin dahi altında alacaklar” dedi.
İŞTEN ATILMAK İSTEMİYORUZ
Haklarını aradıkları için hiçbir kurye ve depo işçisinin işten çıkarılmasını istemediklerini belirten Gündeş, işçilerin taleplerini şu şekilde sıraladı:
“Net 5 bin 500 lira maaş ile prim ve yan haklarımızı istiyoruz. İş kolumuzun derhal taşımacılığa geçirilmesini ve sendikal yetkiye yapılan itirazın geri çekilmesini istiyoruz. Ayrıca haklarımızı aradığımız için işsiz kalma korkusu yaşamak istemiyoruz. Bununla ilgili yapılan baskının son bulmasını istiyoruz.”
İŞÇİ SAYILMIYORLAR
Yemek Sepeti’nde tamamen esnaf kurye modeline geçilmediğini, kademe kademe geçildiğini ve içerideki sendikalılığı ezmeye çalıştıklarını dile getiren Gündeş, diğer firmaların doğrudan esnaf kurye olarak işçiyle anlaştığını söyledi. Gündeş, “Kargo sektöründe faaliyet gösteren şirketler ve e-ticaret platformları taşımacılık maliyetlerini azaltmanın bir yolu olarak bunu seçiyorlar. Bu modelle birlikte ücretli çalışma sistemi ortadan kalkıyor. Ücretli çalışma sistemi ortadan kalkınca patronlar açısından emek maliyetleri azalıyor. Esnaf kurye modelinde patron işveren kimliğini üzerinden atıyor. Böylece iş ve sosyal güvenlik hukukunun getirdiği sorumluluklardan da kurtulmuş oluyor. Bu da kar oranlarını artırıyor. Bu modelle de işçiler İş Kanunu kapsamında sahip olduğu haklardan mahrum kalıyor. Yasal olarak işçi sayılmadıkları için bu haklardan mahrum kalıyorlar. Mesela esnaf kurye işçi sayılmadığı için mahrum kaldığı haklardan bazılar: Ücret, mesai ücreti, sigorta, sosyal güvenlik primi, işveren tarafından koruma ve gözetilme, yıllık izin, sendikalaşma, zorla çalışma yasağı vs. Şimdi esnaf kuryelerin hepsi bu çalışma haklarından mahrum. Esnaf kuryeler görünürde yüksek kazanç elde ederken, gerçek anlamda yüksek maddi kayıp yaşıyorlar. Araç giderleri, vergi ve sosyal güvenlik yükümlülükleri hepsini esnaf kuryeler karşılar. İş Hukuku tarafından işçilere tanınan tüm haklardan mahrum kalıyorlar. Çalışan kişi işçi değil esnaf olduğu için bu haklardan mahrum oluyor. Biz bundan dolayı bu modelin yasaklanmasını ve güvenceli iş talep ediyoruz. Bununla ilgili de mahkemeye başvurmayı düşünüyoruz” diye konuştu.
