ÖZEL/Murat ERVİN - Her geçen gün değer kaybeden Türk Lirası ve Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) göre yüzde 85'i geçen enflasyon sonucu orta kalite bir spor ayakkabı 450 TL, kaban ve mont ise 1000 liradan satılıyor. Asgari ücretin ancak kiraya yettiği ülkemizde, vatandaşlar yeni ürün alamayınca daha önce aldıkları ayakkabı ve giysileri tamir ettirip giymeye başladı. Gerek İzmir Ayakkabıcılar Esnaf Odası Başkanı Yalçın Ata gerekse İzmir Terziler ve Konfeksiyoncular Odası Başkanı Mustafa Güvenli tamircilere artan talep nedeniyle hızla yeni dükkanların açıldığını, işlere yetişemeyen ustaların en az 3-4 gün sonrasına randevu verebildiğini söyledi. 8 ay önce semtlere göre değişmekle birlikte 80 ayakkabı tamircisi olduğunun altını çizen Yalçın Ata, bu sayının 142'ye yükseldiğini vurgularken Terziler Odası Başkanı Güvenli de, Alsancak gibi üst gelir grubunun yaşadığı ilçelerde bile değeri on binlerce lirayı geçen giysilerin terzilere yama veya dikim için tamire götürüldüğünü kaydetti.

İŞİ BIRAKIP TAMİRCİ OLDULAR

Ayakkabı fiyatlarının 1 yılda 2 kattan fazla arttığını açıklayan İzmir Ayakkabıcılar Esnaf Odası Başkanı Yalçın Ata, ortalama 450 TL'den başlaması nedeniyle yırtılan, delinen eski ayakkabıların tekrar kıymete bindiğini vurguladı. Ata, “Ekonomik zorluklar nedeniyle insanlar artık yeni ayakkabı alamıyor. Onun yerine eskiyen, delinen ayakkabılarını tamircilere götürmeye başladı. Durum böyle olunca da ayakkabı mesleğinin sayacı, kesim veya kalfalık kısmında çalışan bir çok kişi ayrılarak ayakkabı tamircisi oldu” diye konuştu. Yaklaşık 8 ay önce Oda'ya kayıtlı 80 ayakkabı tamircisi varken bugün bu sayının 142'ye ulaştığına dikkat çeken Ata, bunlar haricinde bir o kadar da merdiven altı tabir edilen kaçak işletmelerde bu işlerin yapıldığına dikkat çekti.

10 İLA 100 TL ARASINDA

Ortalama tamir ücretleriyle ilgili de bilgi veren Ata, yırtık dikimi, ökçe değişimi, taban değişimi gibi işlemlerde kullanılan malzemeye göre fiyatların 10 ila 100 TL arasında değiştiğini kaydetti. Ata, “Başkasından aldığı fakat kendisine 1 numara küçük gelen ayakkabıyı bile tamirciye getirip genişletmek isteyenler oluyor. Tamirciler 2 gün boyunca makinede tutarak ayakkabıyı büyütüyor. Geçtiğimiz yıl örneğin 100 TL'ye toptancıdan çıkan bir ayakkabı bugün 200 TL'nin üzerinde” ifadelerini kullandı.

YABANCIYA 'ÇAY PARASI' GİBİ

İç piyasaya göre yüksek olan bu fiyatların yabancılara çok ucuz geldiğini sözlerine ekleyen Yalçın Ata şunları söyledi: “Yabancılar sanki çay parası öder gibi 5-6 euroya gelip bizden ayakkabı alabiliyorlar ama ne yazık ki kendi vatandaşımız alamıyor. Diğer yandan tamir için bile yurtdışından gelen kimyasalların fiyatları da oldukça arttı. Örneğin tutkalın tenekesi geçen yıl 280-300 TL aralığındayken bu yıl 1500 TL'ye ulaştı. Asgari ücrete de 2 kez zam geldi. Mazot ve akaryatı gelen zamları da eklediğinizde fiyatlar uçtu. Bu da fiyatarı yükseltiyor.”

ZENGİNLER DE TAMİR ETTİRİYOR

Mustafa Güvenli (İzmir Terziler ve Konfeksiyoncular Odası Başkanı): Ekonomik koşullar sadece orta ve alt gelir seviyesindeki vatandaşları değil, üst gelir grubuna dahil insanları da etkiledi. Yaklaşık 1 yıl öncesine kadar vatandaşların eskiyen giysileri atıp yerine yenilerini alırken, son aylarda yüksek enflasyon, Türk Lirası'ndaki değer kaybı ve ithalata dayalı bir büyüme modeliyle vatandaşlarım alım gücü son derece azaldı. Kazancıyla ihtiyaçlarını gidermekte zorlanan vatandaş giysilerinin yenisini almaktansa eskiyen, yırtılan markalı ve kaliteli giyeceklerini onarıma getiriyor. Eldeki giysileri daraltıp genişleterek veya dikip yamalayarak kullanmaya başladığı günleri yaşıyoruz. Artık bu tip istekler bizim için çok sıradan oldu. Eskisi gibi sadece kırsal bölgelerde değil Alsancak'ın merkezinde bile insanlar bu çözüme başvuruyor. Değeri on binlerce liranın çok üzerinde çok popüler markaya ait kaban ve montlar bile tadilat yapılmak üzere getiriliyor. Alım gücünün çok düştüğünü sadece arka sokaklar değil artık en ön sıradakiler bile çok rahat hissediyor.