Haber/ Murat ERVİN

Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı askeri harekata tepki gösteren Avrupa Birliği üyesi ülkeler, Rusya'ya ekonomik ambargo uygulayarak bazı Rus bankalarını uluslararası para transferlerinin yapıldığı swift sisteminden çıkardı. Rusya'nın ihracat ve ithalatında ödemeler konusunda önemli soruna neden olacak bu adıma karşın Rusya'nın öncelikle kendi parası olan Dijital Ruble'yi kullanıma sokabileceği, işbirliği yaptığı ülkelerle takas yöntemini kullanabileceği belirtildi.

12 KURULUŞTAN DESTEK

Bank of Russia da, 2022'nin ilk aylarında dijital ruble transferlerini başlatacağını dile getirmişti. Test sürecini tamamlayan ve resmi olarak yayına alınan Dijital Ruble'ye Bank of Russia'nın yanı sıra aralarında Sberbank, VTB ve Tinkoff Bank dahil olmak üzere 12 finansal kuruluşu da destek veriyor. Ülkedeki 12 banka CBDC platformu ile entegre olurken, bankalardan ikisi mobil bankacılık uygulamaları üzerinden müşteriler arasında dijital ruble transferi süreçlerini tamamladı.

'VADELİ OLURSA RİSKLİ'

Vadesiz işlemlerde kripto para kullanımı yaygınlaşabileceğini söyleyen Dış Ticaret Uzmanı Dr. Mutlu Yılmaz, “Özbekistan, Türkmenistan gibi kambiyo sınırlaması olan ülkelerde dijital para kullanılabilir. Fakat dijital paranın ticarette vadeli olması halinde sıkıntılar olabilir. Zira bir kaç ay sonrasına dayalı vadeli ödemelerde dolar ve eurodaki gibi fiyat tahmininde bulunmak zor olduğu için kripto parayla uzun vadeli ticaret risk içermekte. Çünkü kripto paralar, anlık olarak yükselip düşebiliyor. Bir ay sonra düşecek mi, düşerse ne kadar düşer bilmek çok zor” dedi.

'YURT İÇİNDE FİYAT DÜŞER'

Türkiye ile Rusya'nın kendi paralarıyla ticaret yapabildiğini hatırlatan Yılmaz, ürün takası yönteminin ise sorunlu olduğunu aktararak, “Çünkü alacağınız veya satacağınız ürünün değerini kin, nasıl belirleyecek? Bu yapacak bir piyasa düzenleyicisi olması gerek. Daha önce İran ile yaptığımız şekilde sadece devletler arasında bir takas yöntemi uygulanabilir fakat şirketler çok da uygulanabilir değil” diye konuştu. Rusya ile Ukrayna'ya yapılan yaş meyve ve sebze ihracatında ürünlerin çok çabuk bozulabildiğine dikkat çeken Yılmaz, “Hızlıca yeni bir pazar bulunamazsa yurtiçinde satılacak bu ürünler, meyve ve sebzeyi fiyatlarını ucuzlatacak ve bu ürünlerdeki enflasyon da hızlıca düşecektir” diye konuştu.

'ZORLANIRSA KRİPTOYA GEÇER'

Ekonomist Prof. Dr. Hüsnü Erkan ise Batı'nın para piyasalarını kontrol etmesi nedeniyle Doğu ülkelerinin alternatif arayışına girdiğini vurguladı. Kripto paranın da bu seçeneklerden biri olduğunu söyleyen Erkan şunları söyledi: “Fakat gerek yasal mevzuatlar gerekse teknik konular nedeniyle bu konu tam bir sonuca ulaşamadı. Rusya, daha fazla zorlanmaya başlarsa kripto parayı öne çıkaracaktır. Türkiye ise bu süreçte parasını tıpkı İran'da yaşandığı gibi başka ülkeler üzerinden veya altın olarak gerçekleştirebilir. Yani yol yollara başvurabilir. Fakat bu ticarette gecikmelere neden olacaktır.”

'TAKAS DA OLABİLİR'

Türkiye'nin geçmiş yıllarda da ticarette 'takas' yöntemini kullanan ülkelerle çalıştığını hatırlatan Prof. Dr. Erkan, “Takas da bir seçenek olarak Rusların önünde duruyor. Fakat biz Rusya'dan mal çok alırken daha az miktarda tarım ürünü satıyoruz. Bu açıdan birbirini karşılama oranı düşük kalır. Açıklanan ihracat rakamlarına göre dış ticaret açığımız yükseldi. Hükümet cari fazla verme hayali kurarken tersine cari açık büyümeye devam ediyor. Savaş nedeniyle de turistler Rusya ve Ukrayna'dan gelmezse bu cari açık daha da büyüyecektir. Ekonomide denge sağlanması için piyasaların serbest bırakılması şart. Ne yazık ki şu anda ülkemizde normal piyasa koşulları içinde işleyen bir sistem yok” dedi.

RUSYA’DA YAYGIN

Rus hükümeti tarafından hazırlanan rapora göre Rus vatandaşları tarafından açılan 12 milyondan fazla kripto para cüzdanı olduğu ve ülkedeki kripto para hacminin ise 23 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. ABD’nin katı yaptırımlarıyla karşı karşıya kalan İran'ın da yaptırımları atlatmak için kripto para madenciliğine yöneldiğinin belirtildiği raporda Kuzey Kore, Venezuela gibi ülkelerin de kripto teknolojisini yoğun bir şekilde kullandığı vurgulandı.