Elektrik piyasası tüketici hizmetlerindeki haklarımız (4)

Emin Tamer GÖREN / TükoDer İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi

Elektrik tarife bedellerini içeren EPDK kararının iptali ve öncelikle yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davaya ilişkin olarak TBB tarafından yapılan açıklamada, elektriğin ticari bir mal değil kamusal ve toplumsal bir hizmet olduğu, bu sebeple de yaşam ve tüketici hakkı olarak kamu yararına uygun şekilde tüketiciye sunulması, Elektrik Piyasası Kanunu'nun 1'inci maddesi ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 1'inci maddesine göre; elektriğin tüketicilere ve topluma yeterli, kaliteli, sürekli, çevreye uyumlu şekilde ve düşük maliyetli verilmesi gerekmektedir denildi. 6502 sayılı TKHK’nun yürürlüğe girdiği 2014 yılından bu zamana kadar geçen 8 yıllık sürede, kanunun ruhuna uygun olarak tüketici lehine kayda değer hangi uygulama yapıldı ki bundan sonra da yapılmasını umut edelim. AB üyesi ülkelerde tüketici örgütlerinin çoğunluğu tarafından onay verilmeyen hiçbir karar siyasetçiler tarafından uygulamaya konulmamaktadır diyerek ELEKTRİK PİYASASI TÜKETİCİ HİZMETLERİ hakkında TÜKETİCİ HAKLARI’nı soru-cevap formatında anlatmaya devam edelim.

KESİLEN ELEKTRİK NE ZAMAN BAĞLANIR?

Elektriği kesilmiş olan kullanım yerine ilişkin ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi üzerine tedarikçiyi ilgilendiren hallerde tedarikçi tarafından aynı gün içerisinde dağıtım şirketine bildirimde bulunulur. Bildirimin yapıldığı andan itibaren veya dağıtım şirketine ilişkin yükümlülüğün yerine getirildiği andan itibaren dağıtım şirketi;

- İmar yerleşim alanında 24 saat içerisinde,

- İmar yerleşim alanı dışında 48 saat içerisinde, elektrik enerjisini bağlar.

Yapılacak bağlama işleminden sonra tüketiciye yazılı olarak bağlama bildirimi bırakılır. Bağlama bildiriminde, bağlama tarihi ile saatine ve son endeks değerine yer verilmesi zorunludur. Ayrıca, bulunması halinde kısa mesaj ile de bildirim yapılır.

Elektrik enerjisinin bağlanması için, tüketici tarafından ödenecek kesme-bağlama bedeli, kesme-bağlamanın dağıtım şirketi tarafından tedarik şirketine bildirimini takip eden bir sonraki döneme ait ödeme bildirimine yansıtılır.

Bu kapsamda;

- Fiilen elektriği kesilmeyen kullanım yerinde, tüketiciden kesme-bağlama bedeli talep edilmez.

- Görevli tedarik şirketinin dağıtım şirketine elektriğin kesilmesi bildiriminde bulunmasından sonra, tüketicinin yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen bu durumun söz konusu görevli tedarik şirketi tarafından ilgili dağıtım şirketine bildirilmemesi ve dağıtım şirketinin yükümlülüklerinin yerine getirildiğini kesme-bağlama işleminin uygulanması için varmış olduğu kullanım yerinde öğrenmesi halinde, söz konusu kesme-bağlama bedeli oranında bir bedelin, ilgili görevli tedarik şirketi tarafından ilgili dağıtım şirketine ödenmesi zorunludur. Ödenen bu bedel tüketicinin ödeme bildirimine yansıtılamaz.

Tüketici, kullanım yerine ait sayaç ve/veya ölçüm sistemlerine müdahale etmemek, dağıtım şirketinin sayaç ve/veya ölçüm sistemlerine erişimini engellememekle mükelleftir.

SAYAÇ KONTROLÜ YAPTIRILABİLİR Mİ?

İlgili tüzel kişi veya tüketici tarafından sayacın kontrolü talep edilebilir. Sayacın doğru tüketim kaydettiğinin tespiti halinde sayaç kontrol bedeli talep sahibi tarafından karşılanır. Tüketicinin sayaç kontrol talebinden itibaren 10 iş günü içerisinde ilgili dağıtım şirketi tarafından sayaç sökülerek değiştirilir. 

Değiştirilmesi gereken tüketici mülkiyetindeki sayaç, dağıtım şirketi tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenen standartları taşıyan ve dağıtım şirketi mülkiyetinde olan bir sayaç ile değiştirilir.

Arızalanan, hasar gören veya ilgili mevzuat çerçevesinde değiştirilmesi gereken sayaç yerine dağıtım şirketi tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenen standartları taşıyan ve dağıtım şirketinin mülkiyetinde olan bir sayaç takılır.

Birinci paragrafta belirtilen bedeller dışında, yapılacak sayaç değişimi ve diğer işlemler ile ilgili olarak, tüketiciden herhangi bir ad altında bedel talep edilemez ve tüm maliyetler ilgili dağıtım şirketi tarafından karşılanır.

Yapılan işlemlerde kesme bağlama bedeli alınmaz.

Sayacın yerinden sökülmesi durumunda; sökülen sayacın yerine dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından, asgari sökülen sayacın fonksiyonlarını yerine getirecek nitelikte bir sayaç takılır. Sökülen ve takılan sayaçlarla ilgili sayaç değiştirme tutanağı düzenlenir. Bu madde kapsamında tüketicinin mülkiyetindeki sayacın değiştirilmesi halinde, eski sayaç dağıtım şirketince, işletme ve bakım hizmetleri karşılığında, az bedelle tüketiciden devralınır.

ENGELLİ ABONELER

Dağıtım şirketleri elektrikle çalışan diyaliz destek ünitesi, solunum cihazı ve benzeri mahiyette yaşam destek cihazlarına bağımlı olan ve destekleyici belgelere sahip tüketicilerin yazılı başvurusu halinde bu tüketicilerin yaşadığı kullanım yerlerine ait perakende satış sözleşmeleri ve ikili anlaşmaları kayıt altına alır.

Geçerli sağlık raporunu dağıtım şirketine ibraz eden söz konusu tüketicilerin usulüne uygun elektrik tüketimi nedeniyle oluşabilecek borçlarından dolayı elektrikleri kesilmez ve borcun ödenmesine ilişkin taksitlendirme talep edilmesi halinde taksitlendirme tedarikçiler tarafından yapılır. Taksitlendirme süresi azami dört aydır. Yeri gelmişken; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca, ağır kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı hastaların evlerine tüketim düzeyine göre aylık 200 TL’ye kadar elektrik yardımının, Kasım ayında başlatılacağı, il ve ilçelerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına yapılabileceği, yardımın başladığı ilk ay tek sefere mahsus olmak üzere hak sahibi hanelerin cihaza bağlanma tarihinden sonraki birikmiş elektrik borçlarının da ödeneceği hususunun açıklandığını hatırlatalım. 

İlgili dağıtım şirketi tüketicinin elektriğinin kesilmemesi için tüketicinin tedarikçisi olan şirkete, raporun kendisine ibraz tarihinden itibaren 3 iş günü içinde bilgi vermekle yükümlüdür.

Dağıtım şirketi tüketiciye sağlık raporunun süresinin sona ereceğine ilişkin bilgilendirmeyi sağlık raporunun süresinin sona erme tarihinden en az 20 gün önce yapar. Tüketici ibraz ettiği sağlık raporunun süresinin sona erme tarihinden itibaren 30 gün içinde, geçerli raporunu dağıtım şirketine bildirmekle yükümlüdür. Söz konusu sürenin dolmasına rağmen raporunu ibraz etmeyen tüketiciler ilgili dağıtım şirketince tüketicinin tedarikçisine tüketiciye tanınan 30 günlük süreyi takip eden 3 iş günü içerisinde bildirilir ve tüketicinin elektriği mevzuatın düzenlediği hallerde kesilebilir.

Planlı/plansız elektrik kesintileri söz konusu olması durumunda bu tüketiciler elektrik dağıtım şirketleri tarafından tüketicinin belirlediği iletişim aracıyla öncelikle bilgilendirilirler. Buradan yetkililere seslenmek istiyoruz. Elektriği kesilen ya da kesilecek olan engelli abone ihtiyaç duyacağı elektriği temin etme konusunda kaderi ile başbaşa bırakılamaz! Akü ya da jeneratör ihtiyacı mutlaka elektrik dağıtım şirketi tarafından karşılanmalıdır.

NERELERE BAŞVURABİLİRİM?

Dağıtım şirketleri ile görevli tedarik şirketleri tarafından, faaliyet konuları ile ilgili olarak arıza bildirimi, kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanım ihbarları, ödeme bildirimlerine ilişkin itirazlar, şikâyetler ve benzeri konularda yapılan başvuruların cevaplandırılması için, yeterli donanım ve personele sahip TÜKETİCİ HİZMETLERİ MERKEZLERİ kurulur.

Tüketici hizmetleri merkezlerinin bünyesinde, tüketicilere yönelik 24 saat kesintisiz hizmet verecek şekilde ÇAĞRI MERKEZİ kurulur.

Dağıtım şirketleri ile görevli tedarik şirketlerinin internet sitelerinde, kolayca görülebilecek ve erişilebilecek şekilde “İtiraz veya Şikâyet Başvurusu” erişimine yer verilmesi zorunludur.

Tüketici hizmetleri merkezi tarafından kaydedilen başvurular, 15 iş günü içerisinde sonuçlandırılarak öngörülen işlem, başvuru sahibinin talebine uygun olarak yazılı olarak ya da kalıcı veri saklayıcısıyla bildirilir.

Bir sonraki yazımızda karayolu ile seyahat eden yolcuların haklarını anlatacağız. Kamu yararına dernek statüsünde olan TükoDer daima yanınızda...