Haber/ Murat ERVİN
Vatandaş alacağı asgari ücrete sevinemeden kara kara kışı nasıl geçireceğini düşünmeye başladı. Yeni yıldan itibaren asgari ücretin 4 bin 253 TL olarak açıklanmasıyla birlikte, yasa gereği asgari ücretin 2 katı ücret ödenmesi gereken kömür madencilerinin maaşı da 8 bin 506 TL'den az olamayacak. Bu artışın maliyetlere yakın zamanda yansıtılması beklenirken kömür tedarikçisi firmalar, yerli kömürü bile toptancılara dolarla satmaya başladı. Piyasada kömürünün tonu ortalama 3 bin 500 TL civarındayken önümüzdeki günlerde 4 bin lirayı aşması bekleniyor. Diğer bir sorun ise yine döviz kurundaki artış nedeniyle vatandaşların en temel gıda ihtiyacı olan ekmeğe gelecek zam. Yılbaşından sonra fırıncılar zam talebinde bulunmaya hazırlanırken, zorluklarla geçinmeye çalışanlar için taze ekmek hayal; bayat ekmek ise en çok aranan oldu.
İzmir Odun ve Kömür Satıcıları Esnaf Odası Başkanı Mustafa Düzyol, madencilerin maaşlarına gelen artışın ister istemez maliyetlere yansıtılacağını söyledi. Bu artışın yılbaşından hemen sonra yapılabileceğini aktaran Düzyol, bunun yanı sıra yerli kömür madeni çıkaran firmaların bile dolarla satış yapmasının zamları katlayacağını belirtti. Yerli kömürün bile kurdaki artış nedeniyle piyasada geçtiğimiz haftalarda 3 bin 500 liraya satılmaya başlandığını belirten Düzyol, özel kömür madeni işletmelerinin çıkardığı yerli kömürü TL ile değil dolarla almaya başladıklarını vurguladı. Düzyol, “Artık fiyat sormaya bile korkuyoruz. Şimdi sorsak belki 4 bin lirayı bile geçmiştir. İzmir, diğer illere göre nispeten daha ılımlı havaya sahip olduğundan 1 tonluk kömürle kışı ucu ucuna çıkarabiliriz” dedi.
'DİNAMİKLER BELİRLEYİCİ'
Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürü Hasan Hüseyin Erdoğan ise gazetemize verdiği yanıtta, kömür fiyatlarına yılbaşlarında ve ihtiyaç olması halinde yıl içinde de fiyat düzenlemesi yaptıklarını aktardı. Erdoğan, “Kömür fiyatlarımızı maliyetlerimiz, uluslararası piyasalar ve ülkemizdeki dinamikleri dikkate alarak belirliyor ve ayarlıyoruz. Piyasada dengenin bozulmaması hususunu da göz önünde bulunduruyoruz” ifadelerini kullandı.
'TALEP BAYAT EKMEĞE'
Vatandaşların en temel gıda maddesi olan ekmekte ise yurt dışından ithal edilen buğday ve arpa gibi ürünler için dövizle ödeme yapılması nedeniyle yeni zamlar kapıda. İzmir Ticaret Odası (İZTO) Ekmek ve Unlu Mamuller Grubu Meclis Üyesi Hüseyin Sağır, geçtiğimiz ay İZTO Meclisi'nde alınan kararla ekmeği 2.5 TL'ye çıkarmalarına karşın bu fiyatın bile artan kur nedeniyle yetersiz kaldığını söyledi. Ekmekteki 2.5 TL'lik fiyata karşın vatandaşın 1 liraya satılan bayat ekmeğe daha çok rağbet ettiğini belirten Sağır, “Bir gün öncesinden elimizde kalan ekmekleri 1 TL'ye satıyoruz. Son dönemde bu ekmeğe ilgi oldukça arttı. Bazen kendim bile bir gün önceki ekmeği evime götürüyorum” dedi. Geçtiğimiz ay fiyatın 2.5 TL'ye çekilmemesi halinde onlarca fırının kapanıp yüzlerce insanın işsiz kalacağının altını çizen Sağır, maliyetlerin karşılanamaması nedeniyle önümüzdeki haftalarda yeni zam talebinde bulunabileceklerini aktardı.
FACİA SONRASI YASALAŞTI
Soma’da 301 madencinin yaşamını yitirdiği facianın ardından madenlerde yeraltında çalışan işçilere en az iki asgari ücret tutarında ücret verilmesi yasal zorunluluk haline gelmişti. Buna TTK’da yeraltında çalışan maden işçilerine brüt üzerinden 2 asgari ücret zammı ve toplu sözleşmeden gelen artı enflasyon farkı ödenmekte.
