Haber / Murat ERVİN
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nden alınan bilgiye göre, depremin ardından bin 88 bağımsız bölümden oluşan 100 bina acil yıkıldı. Bayraklı'da 108, Bornova'da 51, Karşıyaka'da 24, Karaburun'da 60, Konak'ta 45, Çiğli'de 15, Buca'da 35, Gaziemir'de 6, Karabağlar ve Urla'da ise 18'er olmak üzere toplam 380 ağır hasarlı bina da işlemlerin tamamlanmasının ardından yıkıldı. Hasar tespitleri sonucu 3 bin 944 bağımsız bölümü bulunan 618 binanın ağır, 6 bin 617 bağımsız bölümlü 660 binanın ise orta hasarlı olduğu belirlendi. Toplam hasar 3.5 milyar lirayı bulurken DASK da dahil sigorta şirketleri bu zararın 1.8 milyar lirasını karşıladı. Sadece DASK kapsamında yapılan ödemeler ise 300 milyon lirayı buldu.
YIKIMA 112 MİLYON TL
Depremde zarar gören binaların yıkım ücretleri, alanın metrekaresi üzerinden hesaplanıyor. Ortalama 60 TL olarak belirlenen yıkım ücreti göz önüne alındığında 10 katlı ve toplam 2 bin 500 metrekarelik bir binanın yıkımı yaklaşık 150 bin lirayı buluyor. Ağır hasarlı 480 binanın sadece yıkımı ve hafriyatının taşınması 72 milyon lirayı geçiyor. Orta hasarlı 660 binanın en az yarısının yapıyı güçlendirmeyi tercih etmesi halinde bunların da yıkılması 50 milyon TL ediyor. Böylelikle sırf yıkım için 112 milyon lira harcanacak.
BİNA, EŞYA, KİRA 2.6 MİLYAR TL
Yıkılan alanlarda ortalama 95 metrekare olarak yapılacak veya orta hasarlı olup güçlendirilecek 10 bin 562 bağımsız bölüm için metrekaresine ortalama bin 450 lira ödenecek. Kaba taslak bir hesaplamayla 10 bin 562 gayrimenkul için 1.5 milyar lira ödenecek. Yaklaşık 2 yıl sürecek inşaat boyunca ev sahipleri de, aylık 2 bin TL'ye kira ödeyecekleri düşünülürse deprem nedeniyle her ay toplam 21 milyon 124 bin lira kira ödeyecek. Yeni binalara taşınana kadar ödenecek kira miktarı ise 507 milyonu bulacak. Kiraya geçilen evlerin boş olduğu ve yeni eşyaların yanı sıra giysilerin de alınması gerektiği göz önüne alınırsa 528 milyon lira da bu kalemlere harcanacak. Sırf bu hesaplamayla bile binaların yıkımı, kiralık eve taşınmaları ve yeni eşya almaları 2.6 milyarı geçiyor.
ARAÇLARA 50 MİLYON TL
Gayrimenkullerin yanı sıra araçlar da depremde zarar gördü. Yaklaşık 100 araç kullanılmaz hale gelirken 150 civarında araç da orta hasar gördü. Ekonomik açıdan zarar ise ortalama 20 milyon lirayı buldu. Türkiye'de ilk kez yaşanan tsunamiden de 250 tekne etkilendi. Toplam tekne hasarı ise 3 milyon Euro'yu (yaklaşık 30 milyon TL) buldu. Otomobil ve teknelerdeki toplam hasar ise 50 milyon lira oldu.
6 AYDA 10 MİLYON
Depremde yıkılan restoran, bakkal, market gibi 86 işletmenin yeni bina yapım sürecinde günlük ortalama 250 bin liralık ticaretten mahrum kalmaları sonucu 2 yılda 180 milyon liralık kayıp yaşaması da göz önüne alınmalı. Ayrıca bu işletmelerde çalışan yaklaşık 200 kişinin aylık 1300 liralık sigorta primlerinin 6 ay yatırılmaması da 1 milyon 560 bin liralık zarara neden oldu. Devlete verilecek diğer vergiler ve kira giderleriyle birlikte bu rakamın 6 ayda 10 milyon lirayı geçtiği tahmin ediliyor. Tüm bu bilgiler ışığında binalar, otomobil ve tekneler ile işletmelerin zararı 2 milyar 840 milyon lirayı bulurken kamu binalarının da bu zarara eklenmesiyle depremin maliyeti 3.5 milyara ulaşıyor.
