Pandemi birçok sektörü felce uğratmış olsa da bazı sektörlere de fazlasıyla yaradı. Beraberce bu sektörleri sıralarsak listenin başına fikir birliği içinde internet üzerinden alışveriş sektörünü koyarız. Bu salgın ile internet üzerinden gezen tavuk yumurtasından, televizyona hatta satılık daireye kadar internetten almadığımız herhangi bir mal ve mülk kalmadı. Fakat hiçbir sektörün hazır olmadığı gibi internet alışveriş siteleri ve bağlı olarak kargo firmaları bu duruma hazır değildi. Böyle bir salgın herkesi hazırlıksız yakaladığı gibi maalesef fırsatçılara, iyi niyetli olmayan kişilere büyük hileler için imkanlar açtı. Bu dönemde internet sitelerinden alışveriş yapanların başlarına gelenlerden bazı örnekleri sıralamak istiyorum;
İlki; geciken gönderilere sunulan bahane; kargo firmalarının yoğunluğundan ötürü gönderiniz gecikti. Evet kargo firmaları çok yoğun. Ama gönderinizi iki hafta getirmeyecek kadar da değil! Bu salgında, alışveriş sitelerinden sipariş vermiş ama 2 haftadır ürünü alamadınız ve hala umutla bekliyor musunuz? Merak etmeyin sizin gibi binlerce kişi var. Ve hepsi sizin gibi alışveriş sitelerinin müşteri ilişkileri tarafından kargo firmalarının yoğunluğu yalanına inandırılmaya çalışılıyor.
Asıl sorunu ben anlatayım. Internet sitelerinin pek çoğu tedarikçiler ile çalışıyor. Tedarikçi sizin ürünü satın aldığınız fiyatı beğenmediğinde (!) -çünkü tedarikçi ürünün fiyatını değiştirmeyi unutmuş veya daha yüksek fiyattan başkasına satacağını fark etmiş- ürünü size göndermiyor. Ama ürünü kargoya verdik diye siteye mesaj gönderiyor. Ve hile burada, siteye kargo şirketlerinin yoğunluğu bahanesi ile “kargo numarası” bildirmeme hakları var. Bu sebeple paranızı da hemen iade alamıyorsunuz. Çünkü ürün kargo numarası girilmese de siteye göre kargoda gözüküyor. Alışveriş sitesi de bunu öne sürerek paranızı iade etmiyor. Teslim süresinin sonunda iade ederiz diyorlar. Bu arada o teslim süresi de siteye girilene göre bazen 10 gün bazen 1 ay olabiliyor.
Tedarikçi sizi üründen vazgeçmeniz için bu şekilde zorlamış oluyor. Ve bahanede hazır, “kargo firması ürünü” getirmedi. Siparişten haftalar sonra mecburen üründen vazgeçiyorsunuz. Ama bekleme süresinden bir hafta ve onlarca telefondan sonra paranız ancak iade ediliyor. Yani yaklaşık ortalama üç hafta sonra! Bir de taksitle alışveriş yaptıysanız o para taksit taksit kartınıza aktarılıyor. Bu arada paranızda sitenin banka hesaplarında kalıyor. Bu sebeple on binlerce kez olan bu probleme alışveriş sitelerinin de canına minnet olduğu için hiçbir çözüm bulunmuyor.
İkinci Sorun; siparişinizin hiçbir şekilde size ulaşmaması. Internet alışverişi hakkında ilk bilmeniz yasal durum şudur. Siteler ellerinde olmayan ürünü sa-ta-maz-lar. Fakat heyhat! Tüm siteler stokta olmayan ürün ilanları ile dolu. Özelikle son gümrük vergisi artışlarından sonra cep telefonlarında büyük bir tedarik sıkıntısı yaşanıyor. Ancak siteler bu ilanları kesinlikle yayından kaldırmıyorlar. Siz siparişi geçtikten günler sonra o da siz merak ederseniz ve müşteri ilişkilerini zorlarsanız size ürünün stokta olmadığını söylüyorlar. Yani siz olmayan bir ürüne para vermişsiniz! Para iade ediliyor ama o arada paranızın nasıl kullanıldığı hayal gücünüze kalsın. Burada iş yine kullanıcıya kalıyor. Bir tüyo verebilirim. Bir web sitesinden satın almak istediğiniz ürünün yorumlarına mutlaka bakın. Yorumlar bir iki gün önce girilmemişse o ürün almayın.
Üçüncü sorun; Gerçekten kargoya verilmiş ama bir türlü kargodan size ulaşmayan ürün. Bu salgında alışveriş konusunda kargo firmalarının da insafına kaldık. Eğer boyut olarak nispeten büyük bir ürünü kargodan sipariş ettiyseniz o kargo firmada çalışanların kas gücüne göre değerlendiriliyor.
Şimdi gelelim asıl soruna. Alışveriş internet sitelerinin denetimi yok. Sıfır denetim. Ve bu saydığım sorunlar için siteleri şikayet edebileceğiniz resmi hiçbir kurum da yok. Çünkü tüketici mahkemeleri ve hakem heyetleri eğer ürün size ayıplı gelirse ancak devreye girebiliyorlar. Ama burada sorun, ürünlerin teslim edilmemesi. Tüketici hakları başvuru telefonları ise sizi her zaman tüketici hakem heyetlerine yönlendiriyor. Ama ürün size daha ulaşmamış olduğu için yine bir hakkınız yok. Bizi internet alışveriş sitelerine karşı koruyacak dört başı mağrur bir yasal mevzuat ve altyapı hazırlanmadıkça da mağdur sayısı her geçen gün Covid-19 hasta sayısını da katlayarak geçecek. Benden uyarması.
