HABER MERKEZİ-Türkiye devrimci hareketinin önder isimlerinden Deniz Gezmiş kimdir? Deniz Gezmiş nerelidir? Deniz Gezmiş'in siyasi yaşamı nasıldı? Deniz Gezmiş neden idam edildi? Detaylar Haberimizde...
DENİZ GEZMİŞ KİMDİR?
Deniz Gezmiş (1947-1972), Türkiye'de 1960'larda ve 1970'lerin başında Türkiye'deki sol hareketin sembol isimlerinden biridir. Deniz Gezmiş, özellikle 1968'de dünya genelinde yaşanan öğrenci isyanlarına ve Vietnam Savaşı'na karşı duyulan öfkeyle hareket eden gençler arasında önemli bir figür haline geldi. Türkiye'deki siyasi şartlar da Gezmiş'in genç yaşına rağmen siyasi liderliğe yükselmesini sağladı. 1968'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde öğrenciyken, Türkiye İşçi Partisi'ne üye oldu ve hızla örgütün içinde yükseldi. Deniz Gezmiş, devrimci düşünceleri nedeniyle Türkiye'de defalarca tutuklandı. Deniz Gezmiş, Türkiye'nin sol hareketi ve gençlik hareketleri için önemli bir sembol haline geldi ve Türkiye'deki pek çok devrimci örgüt ve hareket, onun adını taşıyan dernekler ve kuruluşlar kurdu.
DENİZ GEZMİŞ NERELİDİR?
Deniz Gezmiş, 28 Şubat 1947 tarihinde Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğmuştur. Gezmiş'in dedeleri, Konya'dan göç ederek Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı Cimil (Başköy) köyüne yerleşmiştir. Babası, Ilıca (Aziziye)/Erzurum nüfusuna kayıtlı ilköğretim müfettişi Cemil Gezmiş; annesi ise Erzurum'un Tortum ilçesinden ilkokul öğretmeni Mukaddes Gezmiş'tir.
DENİZ GEZMİŞ’İN SİYASİ YAŞAMI
Deniz Gezmiş, İstanbul'da Haydarpaşa Lisesi'nde okudu. 1965 yılında Türkiye İşçi Partisi'ne üye oldu ve 7 Kasım 1966'da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne kaydoldu. 1966 yılında, Ankara'dan İstanbul'a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin Taksim Anıtı'na çelenk koymaları sırasında işçilerin desteklenmesi ve TÜRK-İŞ yöneticilerinin protesto edilmesi sırasında gözaltına alındı. 1968'de, 6. Filo protestolarına katıldı ve İstanbul Üniversitesi'nin işgaline liderlik etti. Aynı yıl, TMGT (Türkiye Millî Gençlik Teşkilatı), AÜTB, ODTÜÖB ve DÖB'ün başlattığı "Samsun'dan Ankara'ya Mustafa Kemal Yürüyüşü"nü düzenledi. Ardından, 28 Kasım 1968'de ABD Büyükelçisi Kommer'in gelişi sırasında Yeşilköy Havaalanı'nda düzenlenen protesto gösterileri nedeniyle tutuklandı ve 17 Aralık 1968'de serbest bırakıldı. Deniz Gezmiş, 1969 yılında, Filistin'de bulunan Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi'nin gerilla kampına silahlı eğitim almak ve FDHKC üyeleri ile aynı safta savaşmak için gitti. Ancak, 20 Aralık 1969'da yakalandı ve 18 Eylül 1970'e kadar tutuklu kaldı.
DENİZ GEZMİŞ NEDEN İDAM EDİLDİ?
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 16 Temmuz 1971'de başlayan THKO-1 Davası'nda TCK'nin 146. maddesini ihlâl ettiği gerekçesiyle 9 Ekim 1971'de askeri mahkeme tarafından ölüm cezasına çarptırıldılar. Bu cezalar, 6 Mayıs 1972 tarihinde Ankara Ulucanlar’da da idam edildiler. Bu idamlar, Türkiye'nin siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir.