İzmir, geleceğin şehirlerine yön veren teknoloji ve inovasyon rüzgarının en güçlü estiği merkezlerden biri olma iddiasını, bugüne kadarki en somut adımla ortaya koydu. İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Ticaret Odası (İZTO) ve Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı (EGEV) ortaklığında, İzQ İnovasyon ve Girişimcilik Merkezi'nin ana sponsorluğunda düzenlenen İzmirMeets Teknoloji ve İnovasyon Zirvesi, Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi'nde kapılarını açtı. Ancak bu zirve, sadece teknoloji devlerinin sunum yaptığı bir etkinlik olmanın çok ötesine geçerek, İzmir'in geleceğine yön verecek tarihi bir açıklamanın sahnesi oldu. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, konuşmasında kentin inovasyon ekosistemini kökünden değiştirecek ve Türkiye'ye model olacak dev bir müjdeyi kamuoyuyla paylaştı.
Tugay'dan ezber bozan hamle: Milyarlarca liralık başkanlık inovasyon fonu
Zirvenin en çok beklenen konuşmasını yapmak üzere sahneye çıkan Başkan Cemil Tugay, konuşmasının sonunda İzmir için yeni bir çağın kapısını aralayan o büyük sürprizi açıkladı. "İnsanlar arkadan kocaman bir görüntü, afili bir mimari proje bekliyor olabilir. İnanın o binaları yapmak kolay. Biz burada bir kültür geliştirmekten bahsediyoruz" diyerek söze başlayan Tugay, somut ve kalıcı bir adımdan bahsederek şu ifadeleri kullandı: "Başkanlık İnovasyon Fonu kurduk. Bu fona herhangi bir sınırlama koymadık. Milyarlarca liralık harcama ayırmaya hazırız. Bu, şehrin hizmetinde olan bir inovasyon fonudur."
Bu fonun sadece bir bütçeden ibaret olmayacağını belirten Tugay, fonun ilk büyük hamlesini de duyurdu. "İklim değişikliğiyle mücadele ve altyapı yaptırımlarını desteklemek için kullanılacak bir 'Yerel İnovasyon Yarışması'nı başlatacağız. Bu, öylesine yapılmış bir yarışma olmayacak. Toplumu harekete geçirmenin bir yolu olacak" diyen Tugay, bu fon ve yarışma ile İzmir'in, sorunlarına yenilikçi ve yerel çözümler üreten bir şehir haline geleceğini vurguladı. Bu açıklama, İzmir'in sadece tüketen değil, aynı zamanda teknoloji ve inovasyon üreten bir merkez olma kararlılığının en güçlü ilanı olarak tarihe geçti.
‘Asıl sorun kamuda’
Başkan Tugay, konuşmasının önemli bir bölümünü, Türkiye'deki inovasyon ve gelişim süreçlerinin önündeki en büyük engel olarak gördüğü kamu yönetimi anlayışına yönelik özeleştiriye ayırdı. İnovasyon dendiğinde herkesin aklına özel sektörün geldiğini, kamunun ise "o kadar katı, o kadar frijit bir yapıda olduğunu ki kendilerini çağa uydurmalarının çok zor" olduğunu belirten Tugay, sert bir eleştiri getirdi. "Sistem tamamen popülizm üzerine kurulu. Demokrasinin üzerine bir popülizm hastalığı bulaşmış durumda. Seçimler, doğrular ve yanlışlar üzerinden değil, popülizm üzerinden yürüyor. Toplumları görmez, anlamaz hale getiren bir iletişim ortamındayız" diyerek, asıl dönüşümün kamuda başlaması gerektiğinin altını çizdi. Geleneksel ve hiyerarşik kamu modelinin, artık şehirlerin karmaşık yapısını çözemediğini OECD raporlarına atıfta bulunarak belirten Tugay, "Kamu sektörü 21. yüzyıla 20. yüzyılın araçlarıyla yönetilemez. İzmir olarak, geleceğe hazırlanmak değil, kamu yönetimi tarafından geleceği yazmak istiyoruz" dedi.
Rota belli: Barcelona, Kopenhag, Seoul gibi öncü olmak
Başkan Tugay, İzmir için çizdikleri vizyonun hayalperest bir yaklaşım olmadığını, dünyanın önde gelen şehirlerinin başarı hikayelerinden ilham aldığını somut örneklerle açıkladı. Bu şehirlerin teknolojik başarılarının arkasında "cesur bir siyasi irade, güçlü kurumsal yenilenme çabası ve veriye dayalı yönetişim" olduğunu vurguladı. Konuşmasında;
-
Barselona'nın "Citisim" platformuyla tüm kent verisini ortak bir altyapıda toplayarak dijital hizmetlerde kamu egemenliğini sağlayan ilk şehirlerden biri olduğunu,
-
Amsterdam'ın "Smart City Lab" ile kentsel sorunlara deneysel çözümler üreten bir laboratuvara dönüştüğünü,
-
Kopenhag'ın kurduğu sensör ağları ve trafik optimizasyonuyla karbon emisyonunu yüzde 40 azaltıp, enerji verimliliğini yüzde 28 artırdığını,
-
Helsinki'nin dünyada "yapay zeka etiğini" belirleyen ilk şehir olarak yapay zekayı bir kamusal değer olarak tanımladığını,
-
Seul'un dünyanın en gelişmiş dijital katılım platformunu kurarak "kamu zekasına" dayalı bir yönetim modeli geliştirdiğini,
-
Singapur'un kentsel sistemlerin gerçek zamanlı simülasyonunu gösteren en gelişmiş "dijital ikiz" şehri olduğunu,
-
Tokyo'nun ise en gelişmiş afet inovasyon sistemini kullandığını belirtti. Tugay, "İzmir olarak bizim yapmamız gereken budur. Birilerini takip eden değil, kamu yönetiminde öncü olan bir şehir olma yolunda çalışıyoruz" diyerek hedefi net bir şekilde ortaya koydu.
Devrimin üç ayağı: Açık devlet, açık veri, açık kaynak
İzmir'i bir inovasyon laboratuvarına dönüştürecek bu büyük dönüşümün üç temel sacayağı olacağını belirten Başkan Tugay, yol haritasını şu şekilde özetledi: Açık Devlet, Açık Veri, Açık Kaynak. Bu gücü tekellerden alıp toplumun tamamına, halkın, üniversitelerin ve araştırmacıların önüne sereceklerini söyleyen Tugay, "Veri kapalıysa inovasyon kapalıdır. İzmir, en açık şehir olacak" dedi. Bu vizyonun bir diğer önemli parçası ise yapay zekayı bir şehir kültürü olarak oturtmak. "Arızayı olmadan gören, trafiği oluşmadan çözen, afete yaşanmadan hazırlanan, kaynağı tükenmeden optimize eden bir şehir oluşturacağız" diyen Tugay, bu hedefe ulaşmak için insan kaynağını da dönüştüreceklerini belirtti. "İzmir'de kamu personeli artık sadece uygulayıcı olmayacak. Veri analisti, sistem tasarımcısı, yapay zeka okuryazarı, kullanıcı deneyimi uzmanı yetiştireceğiz. Dışarıdan almayacağız, değiştirip yetiştireceğiz. Türkiye'de ilk defa 'Kamu İnovasyon Yetenek Programı'nı başlatıyoruz" diyerek kamu personeline saygınlık ve yeni beceriler kazandıracaklarının altını çizdi.
İş dünyası ve sivil toplumdan tam destek
Zirvenin açılışında konuşan diğer paydaşlar da İzmir'in bu ortak vizyonuna olan inançlarını dile getirdi. İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, İzmirMeets'in kentin geleceğe dönük kararlılığını ortaya koyan bir vizyon buluşması olduğunu belirterek, "Kentimizden aldığımız ilhamı dünyaya yayacak olmanın heyecanı içerisindeyiz. Etkinliğimizin özellikle öğrencilerimiz ve genç girişimcilerimiz için farklı bir pencere açacağına inanıyoruz" dedi. EGEV Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Küçükkurt ise, "İzmirMeets, İzmir'in teknolojide, inovasyonda ve girişimcilikte sahip olduğu potansiyeli dünyaya anlatan güçlü bir markadır. İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Ticaret Odası ve EGEV'in ortak vizyonu sayesinde bu şehir artık yalnızca üretimiyle değil, düşüncesiyle ve geleceğe yönelik iddiasıyla da sahnede" diyerek iş birliğinin önemine vurgu yaptı. Konuşmalar, İzmir'in tüm paydaşlarıyla birlikte "inovasyonun adresini İzmir yapma" konusunda tam bir fikir birliği içinde olduğunu gösterdi.