İzmir’de kuraklık tehlikesi her geçen gün büyüyor. Kenti besleyen Tahtalı Barajı’ndaki su seviyesi tarihinin en düşük oranına gerileyerek yüzde 1,54 seviyesine düştü.
Yaklaşık 300 milyon metreküplük aktif hacme sahip barajda şu anda yalnızca 4 milyon metreküp su kaldı.
Barajlardaki suyun azalmasıyla birlikte İzmir’in içme suyu ihtiyacının önemli bir kısmı yer altı su kaynaklarındankarşılanıyor. Ancak bu durum, uzun vadede rezerv niteliğindeki akiferlerin de tükenmesi anlamına geliyor.
“Rezerv suyunu da harcadık”
Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, İzmir’in Türkiye genelindeki en kırılgan şehirlerden biri olduğuna dikkat çekti:
“Bursa’da suyun yüzde 10’u, Ankara ve İstanbul’da yüzde 1’i yer altından sağlanıyor. Onların rezervleri duruyor ama biz rezerv suyumuzu da harcadık. Baraj doluyken bile İzmir’in suyun yüzde 55’i yer altından çekiliyordu. Şimdi kuyular 300 metrenin altına indi, çekilen su 2-3 bin yıl önce yağan yağmurlardan kalma.”
“İzmir fakirin de fakiri”
Prof. Dr. Yaşar, İzmir’in kişi başına düşen yıllık su miktarı açısından Türkiye ortalamasının da gerisinde olduğunu vurguladı:
“Türkiye’de kişi başına yıllık su potansiyeli bin 340 metreküp. Bin metreküp ‘su fakirliği’ sınırı olarak kabul ediliyor. İzmir’de bu rakam 600 metreküpe kadar düşmüş durumda. Yani İzmir, fakirin de fakiri bir kent haline geldi.”
Yaşar, Gördes Barajı’nın “ölü hacminden” su çekilmesini de büyük bir hata olarak değerlendirdi ve “Psikolojik olarak barajı boşaltmıyoruz ama bu sürdürülebilir değil” dedi.
“Gri suyu tarıma kazandıralım”
İzmir’in su sıkıntısının çözüm yollarına da değinen Prof. Yaşar, Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nden denize bırakılan günde 600 bin metreküp gri suyun tarımda kullanılabileceğini belirtti:
“Bu su Menemen ve Gediz ovalarına yönlendirilmeli. Arıtmak zor olabilir ama zorundayız. Tarımda kullanılacak suyu yer altından çekmek yerine gri suyla desteklemeliyiz.”
“Kesintiler 12 saate çıkarılmalı”
Yaşar, İzmir’de uygulanan gece su kesintilerinin 100 bin metreküp tasarruf sağladığını ancak bunun yeterli olmadığını ifade etti:
“Kesintiler 12 saate çıkarılmalı. Bu bir siyasi mesele değil, yaşam mücadelesi.
Haftada birkaç gün kesinti yapılabilir. Kullanma suyunu azaltmak mümkün ama tarımda suyu zamanında vermezsek kıtlık başlar.”
“Su bittiğinde İzmir biter”
Yaşar, yer altı sularının sınırsız bir kaynak olmadığını hatırlatarak acil su yönetimi önlemlerinin devreye alınması gerektiğini vurguladı:
“Barajlar 2-3 yılda dolar ama yer altı suları 20-30 yılda yenilenir. İzmir’in suyunun yüzde 70’i yer altından geliyor. Bu nedenle akiferleri mutlaka korumamız gerekiyor.
Su bittiğinde İzmir biter.”