Eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, Yenigün TV’de katıldığı programda İZBAN projesinin kuruluş sürecini ve bugünkü sorunlarını anlattı. Kocaoğlu, merhum Ahmet Piriştina döneminde alınan ilk izinlerin iktidar değişikliği sonrası rafa kalktığını, kendi başkanlığı döneminde ise “sıfırdan başlatarak” projeyi hayata geçirdiklerini belirtti. Ancak bu süreçte belediyenin zor bir pozisyona düştüğünü şu sözlerle dile getirdi:
“O projeyi yaparken İzmir Büyükşehir Belediyesi ‘aldandı’. Bilerek aldandı. Bunu bütün o zamanki bürokratlar bilir. Halka hizmet için bu projeyi hayata geçirmek gerekiyordu.”
Kocaoğlu, maliyetin yüzde 90’ının belediye tarafından karşılandığını, üstelik kira bedelleri nedeniyle ek mali yükler oluştuğunu ifade etti. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin projeye 450 milyon dolar harcadığını, bunun 350 milyon dolarının öz kaynaklardan sağlandığını; TCDD’nin ise 50 milyon dolar bile harcamadığını söyledi.
“Sinyalizasyon çok ilkel, kapasite yarıya düştü”
Kocaoğlu, açılış döneminde günlük 350–400 bin yolcu taşıyan İZBAN’ın bugün 190–200 bin yolcuya gerilediğini belirtti. Bu düşüşün en önemli nedenlerinden birinin modern sinyalizasyonun eksikliği olduğunu söyleyerek, “Sinyalizasyon çok ciddi para tutuyor, TCDD hâlâ yapmadı. Ellerinde telsizle çalışan, çok ilkel bir sistem var. Sinyalizasyon bittiğinde tren sayısı ikiye çıkar, kapasite 800 bin ile 1 milyon yolcuya ulaşır” dedi.
Kapasite artışının yalnızca İzmir’e değil, Türkiye ekonomisine enerji tasarrufu ve toplu taşıma maliyetleri açısından büyük katkı sağlayacağını vurgulayan Kocaoğlu, Selçuk–Bergama hattının turizm açısından da stratejik önem taşıdığını belirtti.
“90 dakika uygulamasıyla yolcu arttı”
Kendi döneminde başlatılan 90 dakika tek bilet sistemine değinen Kocaoğlu, başlangıçta bürokratların karşı çıktığını, gelirlerin düşeceğini düşündüklerini söyledi. “90 dakikada ESHOT bürokratları ‘batarız’ dedi. Ben ‘deniyoruz’ dedim. Yolcu sayısı yüzde 35–40 arttı, ciro yüzde 10–15 yükseldi” ifadelerini kullanan Kocaoğlu, bu sürenin İzmir’in ulaşım yapısına göre bilimsel verilerle belirlendiğini aktardı.
Ortaklık yapısında kendi döneminde belediyenin ağırlıklı söz sahibi olduğunu belirten Kocaoğlu, bugün ise TCDD’nin kontrolü elinde bulundurduğunu ve belediyelerin ortaklıklarda haklarını koruyacak iradeyi göstermesi gerektiğini söyledi.