Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa hazırlanan AVM Endeksi’nin Eylül 2025 sonuçları açıklandı.
Rapora göre, ciro endeksi geçen yılın aynı dönemine kıyasla %26,5 artarak 4264 puana yükseldi. Ancak yıllık enflasyon oranının %33,29 olduğu dikkate alındığında, bu artış reel anlamda bir daralma anlamına geliyor.
Bir önceki aya göre ise AVM metrekare verimliliği %2,8 oranında azaldı. Bu veriler, alışveriş merkezlerinde harcamaların nominal olarak yükselse de, vatandaşın reel alım gücünün gerilediğini gösteriyor.
Gıda harcamaları azaldı, teknolojiye talep arttı
Kategori bazlı incelemelerde, teknoloji ürünlerinde %10,8 oranında artış, yiyecek-içecek harcamalarında ise %7,7 düşüş kaydedildi.
Ekonomistler, tüketicinin önceliğini artık “zorunlu olmayan ama ertelenen teknoloji alışverişlerine” kaydırdığını, buna karşılık artan yaşam maliyetleri nedeniyle yeme-içme harcamalarını kıstığını belirtiyor.
Ekonomist Fatih Keresteci, verileri değerlendirirken şu ifadeleri kullandı:
“AVM ciro endeksi, Eylül 2025’te geçen yılın aynı dönemine göre nominal olarak %26,5 büyüdü. TÜFE ile arındırıldığında reel olarak yaklaşık %5 daralma var. Giyim kategorisi %33,4 ile pozitif büyüyen tek alan olurken, teknolojide %29, yiyecek-içecekte %27,7 artış görülüyor. Ancak reel karşılığı negatif.”
“Tüketici zorunlu harcamaya yöneldi”
Uzmanlara göre, tablo vatandaşın harcama davranışında kalıcı bir dönüşümün işareti.
Artan gıda fiyatları, kiralar ve kredi kartı faizleri nedeniyle tüketiciler, dışarıda yeme alışkanlıklarını azaltırken, temel ihtiyaç harcamalarını önceliklendirmeye başladı.
AVM yönetimleri ise harcamalardaki bu değişimi “sektörün yeni dengesi” olarak tanımlıyor.
Uzmanlar, yılın son çeyreğinde kampanyalarla geçici bir artış yaşansa da, 2025 genelinde reel ciro büyümesinin sınırlı kalacağı görüşünde birleşiyor.