Haber / Mustafa UĞUZ
Türkiye'de yaklaşık 500 bin kişinin atık toplayarak yaşamını sürdürdüğünü belirten İzmir Seyyar Esnaf ve Sanatkarlar Meclisi Başkanı Evren Laçin, ayrıştırıcı, istifleyici, yükleyici gibi dolaylı istihdamla bu sayının 1.5 milyona yaklaştığını vurguladı. Meclis çatısı altında bulunan geri dönüşüm kooperatifleriyle sık sık bir araya geldiklerini kaydeden Laçin, “Ülke genelinde yılda 3.2 milyon ton atık, çöplerden toplanarak ekonomiye yıllık 10 milyar liraya yakın bir katkı sağlıyor. İzmir'de de 30 ilçemizin bin 294 mahallesini tek tek dolaşan, her biri günde ortalama 20 kilometre yürüyen 30 bine yakın toplayıcı, kentin günlük 300 ton atığını ekonomiye kazandırmak üzere çalışıyor” dedi.
ÇÖPTEN 1.1 MİLYAR TL
İzmir'in geri dönüştürülebilir ürünler konusunda ekonomiye tek başına yıllık 1 milyar 100 milyon liralık bir katkı sağladığının altını çizen Laçin, “Çöpe giden geri dönüşebilir atıkların toplanarak tekrar ekonomik çarklara kazandırılması bütün dünyanın gündeminde. Özellikle iklim krizinin derinleştiği bu günlerde birçok şirket ve devlet art arda 'Sıfır atık' politikası yayımlıyor. Türkiye’de toplan 3.2 milyon ton atığın 10 milyar lira gibi bir katkı sunması bu sektörü daha da önemli hale getiriyor. Toplayıcıların en önemli isteği ise kayıt altına alınmak” diye konuştu. Atıkların yüzde 80’nin sokaklardan toplandığına dikkat çeken Evren Laçin, yakılmak üzere çöpe gönderilen bu atıkların doğaya zarar vermesinin de böylece azaltıldığını aktardı.
KİŞİ BAŞI 100 KİLO
İzmir Geri Dönüşüm İşletme Kooperatifi'nin de (İZGEKOOP) geçtiğimiz günlerde resmi süreçleri tamamlayıp çalışmalarına başladığını kaydeden Evren Laçin şöyle konuştu: “2019 yılı sonlarında Roman mahallelerinde geri dönüşüm çalışanları ile Emirsultan Mahalle Muhtarı Hüseyin Heptepe başta olmak üzere Sedat Komaz ve diğer geri dönüşümün tecrübeli isimleri tarafından başlatılan kooperatifleşme süreci nihayet başarıya ulaştı. Söz konusu kooperatifimiz Konak'ın yaklaşık 5 mahallesinde faaliyet gösteriyor. Kooperatif üyesi 40 civarındaki toplayıcılar kişi başı ortalama 100 kilo kağıt ve plastik topluyor. Yine bu arkadaşlarımız günlük 50 ila 150 lira arasında para kazanıyor. Topladıkları ürünlerin ekonomiye kazandırılmasıyla ise toplamda 8 bin liraya yakın bir katma değer elde ediliyor. Geri dönüşüm sisteminin ayrıştıramadığı kıymetli atıklar bu üyeler tarafından elle toplanıp götürülüyor ve böylece israfın önüne geçiliyor. İZGEKOOP'un kurulmasıyla cesaret bulacak diğer örgütler de kooperatifleşme süreçlerini hızlandırdı. Sokak emekçileri bir yandan kendi meclislerinde bir araya gelirken geri dönüşüm çalışanları da bundan cesaret ve destek alarak sokaklarda örgütlenmelerini tamamlamaya başladı.”
ARTIK UTANMIYORUM
Abdullah S. (37 yaşında): Yaklaşık 10 yıldır İzmir'in sokaklarında, Basmane'den Yenişehir'e Kahramanlar'dan Karataş'a kadar çöp konteynerlerini tek tek gezip kağıt topluyorum. Eşim evlere temizliğe gittiği zamanlar en küçük çocuğumu yanıma alıp birlikte geziyoruz. Yorulduğu zaman orabaya oturtuyorum. İş bulamadığım ve evdeki 3 çocuğa bakmak için kağıt toplamaya başladım. İlk zamanlar utanıyordum, insanlar bana bakıyor mu diye etrafı gözleyip kimse yokken çöpleri karıştırıyordum fakat artık utanmıyorum çünkü utanılacak bir şey yapmıyorum. Tek istediğim çocuklarımın okuması ve iyi bir hayat sürmeleri.
GÜNDE 20 KİLOMETRE
İzmir Seyyar Esnaf ve Sanatkarlar Meclisi Başkanı Evren Laçin, ülke genelindeki kooperatiflerle yaptıkları görüşmeler sonucunda Türkiye’de 2020 yılında toplam 3.3 milyon ton atık kağıt toplandığını açıkladı. Bunun yaklaşık yüzde 80’inin sokakta çekçek tabir edilen araçlarla gezen toplayıcılar tarafından elde edildiğinin altını çizen Laçin, “2021'deki veriler ise henüz netleşmedi. Fakat ülke genelinde 3.5 milyon ton atık kağıt ve plastik toplandığını bunun da ekonomik değerinin 15 milyar lirayı bulduğunu tahmin ediyoruz” dedi. Laçin, bir atık toplayıcısının günde 17 ila 18 saat sokaklarda dolaştığını ve yaklaşık 20 kilometre yürüyerek 100 kiloya kadar atık topladığını sözlmerine ekledi.
