Türkiye'nin iletişim altyapısında çağ atlayacağı ve dijitalleşme sürecini hızlandıracağı öngörülen 5G teknolojisi için önemli bir adım atıldı. Kamuoyunda "5G" olarak bilinen mobil elektronik haberleşme hizmet ve altyapılarına ilişkin yetkilendirme kapsamında ihaleye çıkılacak frekans paketlerinin asgari değerleri, Cumhurbaşkanı Kararı ile resmiyet kazandı. Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren bu karar, ülkenin telekomünikasyon sektöründe büyük bir dönüşümün sinyallerini veriyor.
Belirlenen karara göre, ihaleye çıkarılacak toplam 11 frekans paketinin asgari değeri, katma değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere 2 milyar 125 milyon dolar olarak öngörüldü. Bu devasa rakam, Türkiye'nin 5G teknolojisine verdiği önemi ve bu alandaki yatırım potansiyelini açıkça ortaya koyuyor. İhale sonucunda oluşacak nihai bedel ise, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından hazırlanacak şartnamede belirlenen usullerle, kazanan işletmeciler tarafından üç eşit taksitte ödenecek.
Frekans paketleri ve asgari değerleri: 700 mhz ve 3.5 ghz detayları
5G ihalesinde, farklı bant genişliklerinde ve özelliklerde frekans paketleri oluşturuldu. Bu paketler, operatörlerin farklı kullanım ihtiyaçlarına ve stratejilerine göre tasarlanmış durumda.
-
700 MHz bandı: Bu bantta, A1, A2 ve A3 olmak üzere üç ayrı paket oluşturuldu. Düşük frekanslı bu bant, özellikle geniş kapsama alanı sağlaması ve binaların içine daha iyi nüfuz etmesiyle biliniyor. Her bir paket için asgari frekans bedeli 425 milyon dolar olarak belirlendi.
-
3.5 GHz bandı: Daha yüksek bant genişliği sunan bu bantta ise B1'den B8'e kadar toplam 8 paket belirlendi. Bu frekanslar, yüksek hızlı veri transferi ve yoğun kapasite gerektiren 5G uygulamaları için kritik öneme sahip. Bu paketlerdeki asgari bedel, bant genişliğine göre 200 milyon dolar ile 50 milyon dolar arasında değişiyor.
Bu dağılım, operatörlere hem geniş kırsal alanları kapsayacak hem de şehir merkezlerinde yüksek hızlı 5G hizmeti sunacak esnek bir yapı sağlıyor.
Ödeme koşulları ve ek yükümlülükler: taksitler ve teminat mektupları
İhale sürecinin şeffaflığını ve finansal sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla, frekans bedellerinin ödenme koşulları da detaylandırıldı. İhale sonucunda oluşacak bedel, kazananlar tarafından üç eşit taksitte ödenecek. Bu, işletmecilerin tek seferde büyük bir nakit çıkışına maruz kalmamasını sağlayarak finansal planlamalarına yardımcı olacak.
Bununla birlikte, işletmecilere sadece ihale bedeliyle sınırlı olmayan ek yükümlülükler de getirildi. Mevcut yetkilendirmeleri 2029 yılı itibarıyla sona erecek olan işletmeciler, bu tarihten itibaren her yıl brüt satışlarının yüzde 5'ini (KDV hariç) BTK'ya ödemek kaydıyla, mevcut tahsisli frekans, numara ve altyapılarını yeni yetkilendirme kapsamına dahil edebilecekler. Bu durum, kamuya sürekli bir gelir akışı sağlarken, işletmecilerin de mevcut altyapılarını yeni 5G dönemine sorunsuz bir şekilde entegre etmelerine olanak tanıyor.
Ayrıca, işletmecilerin, yetkilendirme çerçevesinde vermesi gereken teminata ek olarak, 2029 yılı brüt satışlarının yüzde 5'inin yüzde 6'sının 14 ile çarpımından elde edilen tutarın karşılığı dolar kadar kesin teminat mektubunu, 2029 yılına ilişkin ödediği ücretle beraber Kuruma sunmaları gerekecek. Bu teminat mektubu, işletmecilerin taahhütlerini yerine getirme konusundaki finansal güvencesini oluşturacak.
Gecikme faizi ve fesih süreçleri: yaptırımlar devrede
Frekans bedeli taksitlerinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi durumunda uygulanacak yaptırımlar da kararda açıkça belirtildi. Ödeme yapılmayan miktar ve süre için yıllık yüzde 7,93'ün iki katı kadar gecikme faizi uygulanacak. Bu gecikme faiz oranı, işletmecilerin ödemelerini zamanında yapmaları konusunda caydırıcı bir etki yaratmayı hedefliyor.
Daha da önemlisi, ödemenin vade tarihinden en fazla 30 gün içinde belirlenen faiz oranı ile yapılmaması halinde, BTK tarafından ilgili yetkilendirmenin fesih sürecine ilişkin işlemler başlatılacak. Bu madde, ihaleyi kazanan işletmecilerin finansal yükümlülüklerini aksatmadan yerine getirmelerinin ne kadar kritik olduğunu gösteriyor. Yetkilendirmenin feshedilmesi, ilgili işletmeci için 5G hizmeti sunma hakkının kaybedilmesi anlamına gelecek ve sektördeki rekabet dengelerini ciddi şekilde etkileyebilecek bir yaptırım olarak öne çıkıyor.
Türkiye'nin dijital geleceği: 5G'nin getirecekleri
5G ihalesinin tamamlanması ve 5G teknolojisinin Türkiye'de yaygınlaşması, ülkenin dijital dönüşümünde önemli bir kilometre taşı olacak. 5G teknolojisi, sadece daha hızlı internet bağlantısı sunmakla kalmayacak, aynı zamanda nesnelerin interneti (IoT), yapay zeka, akıllı şehirler, otonom araçlar, uzaktan ameliyat gibi birçok yenilikçi uygulamanın da önünü açacak. Bu durum, sanayiden sağlığa, eğitimden ulaşıma kadar birçok sektörde verimliliği artıracak ve yeni iş modelleri yaratacak.
Türkiye'nin 5G'ye geçiş süreci, aynı zamanda yerli ve milli teknoloji üretimini teşvik etme potansiyeli de taşıyor. BTK'nın belirleyeceği şartnameler ve teşvik mekanizmalarıyla, yerli 5G ekipmanlarının geliştirilmesi ve üretilmesi, ülkenin teknolojik bağımsızlığını güçlendirecek ve ekonomiye katma değer sağlayacak. 5G ihalesi, sadece telekomünikasyon sektörünün değil, tüm ülkenin dijital geleceğini şekillendirecek stratejik bir adım olarak tarihe geçiyor.