Türkiye’de en yüksek kupür olan 200 TL, piyasaya sürüldüğü günden bu yana enflasyon karşısında büyük değer kaybetti. Son 10 yılda 200 TL’nin alım gücü neredeyse 10 kat geriledi.
Ekonomi çevrelerinin yaptığı hesaplamalara göre:
-
10 yıl önce 200 TL ile yapılan bir market alışverişi bugün yaklaşık 2000 TL’ye çıkıyor.
-
Gıda, enerji ve ulaşım başta olmak üzere temel ihtiyaç kalemlerinde fiyatlar katlandı.
-
Vatandaşların satın alma gücü her geçen gün daha da zayıflıyor.
Bu tablo, büyük kupürlü banknotların kaçınılmaz hale geldiği yorumlarını beraberinde getiriyor.
Yeni banknot ihtiyacı neden konuşuluyor?
Uzmanlar, 500 ve 1000 TL’lik banknotların gündeme gelmesinin temel nedenlerini şöyle sıralıyor:
-
Nakit işlemlerde daha pratik kullanım sağlamak
-
Küçük kupürlerin işlevini kaybetmesi
-
Döviz kurlarındaki dalgalanmaların Türk lirasını zayıflatması
-
Yüksek enflasyonun alım gücünü aşındırması
Ekonomistlere göre, günlük hayatın giderek pahalılaşmasıyla vatandaşın cebindeki para taşımak zorlaşıyor. Büyük kupürlü banknotlar ise bu yükü hafifletebilir.
Merkez Bankası’ndan net açıklama yok
Tartışmalar büyürken gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)’ye çevrildi. Ancak Banka, henüz 500 ve 1000 TL’lik banknotlara dair resmi bir karar açıklamadı.
TCMB Başkanı Fatih Karahan, daha önce yaptığı açıklamalarda, “Tedavüldeki kupür kompozisyonunu takip ediyoruz. İhtiyaç halinde gerekli adımlar atılır” diyerek kapıyı aralık bırakmıştı. Yine de, şu an için somut bir takvim veya karar bulunmuyor.
Ekonomistlerden enflasyon uyarısı
Ekonomi uzmanları, yüksek kupürlü banknotların enflasyonu tetikleyebileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Eğer fiyat artışları kontrol altına alınmazsa, piyasaya sürülecek yeni banknotların fiyatların daha da hızla yükselmesine yol açabileceği belirtiliyor.
Çözüm önerileri arasında şunlar öne çıkıyor:
-
Para ve faiz politikalarının yeniden gözden geçirilmesi
-
Üretimin artırılarak fiyat istikrarının sağlanması
-
Tasarruf ve yatırım politikalarıyla ekonomik güvenin tesis edilmesi
Vatandaşın yorumu
Sokaktaki vatandaş ise konuyu farklı açılardan değerlendiriyor:
-
“200 TL artık bir şey almıyor. Market alışverişine gidince birkaç banknot harcamak zorunda kalıyoruz.”
-
“500 TL çıkarsa fiyatlar daha da yükselir mi, endişeliyim.”
-
“Maaşlar yetmiyor, her şey ateş pahası. Daha büyük banknot en azından elimizi biraz rahatlatır.”