Haber/ Özge Günerken

STK’lar ve muhalefet partileri, komisyonda görüşülen değişikliklerin önemli bölümünün yasa teklifinde yer almayışına isyan etti. Ayrıca Ankara’da bir miting düzenlenerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a bu haliyle teklifi imzalamaması çağrısı yapıldı.

YENİ YASADA HANGİ MADDELER VAR?

Yeni düzenleme ile hayvanlar “mal” kapsamından çıkarılarak “can” olarak kabul edildi.

Kanunlar önünde sahipli-sahipsiz hayvan ayrımı kaldırıldı.

Hayvanlara karşı işlenen suçlar kabahatler kapsamından çıkarılıp Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamına alındı. Buna göre;

-Bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişiye 6 aydan 4 yıla kadar,

-Nesli yok olma tehlikesi altında olan hayvanı öldürene 1 yıldan 5 yıla kadar,

-Bir hayvan neslini yok eden kişiye 5 yıldan 10 yıla kadar,

-Hayvan dövüştürene 3 aydan 2 yıla kadar,

-Hayvana cinsel saldırıda bulunan ve tecavüz edene 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilebilecek.

Yasada, evcil hayvanlara dijital kimlik alınması zorunlu hale getirildi. Kedi ve köpeğine dijital kimlik almayana bin 200 TL, ev hayvanını terk edene 2 bin TL, bakım yükümlülüğüne uymayanlara bin TL, petshop’ta kedi köpek bulundurana 500 TL para cezası getirildi.

Petshoplarda kedi ve köpek satışı yasaklandı. Üretim çiftlikleri Tarım ve Orman Bakanlığı denetiminde faaliyete devam edecek; hayvanların satışı katalog üzerinden yapılacak.

Hayvanlara eziyet ya da işkence edenleri yargı makamına şikâyet etme yetkisi sadece tarım il/ilçe müdürlüklerine verildi.

Belediyeler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını, tedavilerini sağlayacak ve eğitim çalışmaları yapacak. Yerel yönetimler ayrıca ilgili karar organının uygun görmesi halinde hayvan hastanesi kurabilecek.

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 75 bini aşan belediyeler 31 Aralık 2022, diğer belediyeler ise 31 Aralık 2024'e kadar hayvan bakımevi kuracak. Nüfusu 25 binin altında olan belediyelerin ise hayvan bakımevi kurma zorunluluğu yok ancak sorumluluk alanındaki sahipsiz hayvanları en yakın belediyeye götürerek rehabilite ettirecekler.

Tehlikeli köpek türleri ile ilgili yasak devam ediyor. Ama mevcutta tehlikeli türlere sahip olanlar hayvanlarını kısırlaştırarak, kayıt belgesi alarak, ağızlıksız ve tasmasız dolaştırmayarak, parklar gibi halkın yoğun bulunduğu bölgelere girmeme şartıyla bakabilecek.

Hayvanlı sirkler, su sirkleri ve yunus parklarının açılması ve işletilmesi yasaklanacak.

AFERİN OĞLUM YASASI

CHP Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, AK Partili vekillerle de birlikte çalışarak ortaya çıkardıkları rapor ve 50 maddelik teklif ile yeni yasa arasında olumsuz yönde büyük farklar bulunduğunu belirtiyor.

Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Yönetim Kurulu Genel Başkanı Hukukçu Ahmet Kemal Şenpolat ise yeni yasanın ufak kazanımlara rağmen caydırıcılıktan uzak olduğunun altını çiziyor. Şenpolat, Tele-1’de katıldığı programda yasa ile ilgili görüşlerini şöyle anlatıyor:

“Karşımızda 'Aferin Oğlum Yasası' var. Şu anda külliyen reddetmiyoruz ama minik kazanımın üzerine bundan sonraki politikaları gerçekleştireceğiz. Çünkü genel kurulda artık kabul edildi ve bundan sonra geri dönüş olamayacağını biliyoruz. Rant konusuna girip, niyet okumak istemiyorum ama bu olasıdır. Belediyelere ciddi bütçeler ayrılacak ama o bütçelerin kontrolünde STK’ların olmaması 100 liralık bakımevini belki de 500 liraya çıkartacak. Daha önce de yaşadığımız bir şey bu. Benim ağırıma giden, zavallı hayvanlar üzerinden bile para kazanılması olasılığının doğması.

Bu ülke maalesef masum canlıları her zaman için tutsaklık altına alma geleneğinden geliyor. Şu ülkede aslan, kaplan, kedi, köpek kafes arkasında kalmasın, rahat nefes alsınlar derdindeyiz, bunun mücadelesini vermeye çalışıyoruz sonra karşımıza Hayvanları Koruma Kanunu diye bu Aferin Oğlum Yasası geliyor.”

ANKARA’DA MİTİNG

Yeni yasa tekfinin kabul edilmesinin ardından hayvan hakları dernekleri Ankara’da bir miting düzenledi. Mitinge baro avukatları, Hayvanları Koruma Kurtarma ve Yaşatma Derneği (HAYKURDER) , Hayvanseverler Derneği (HAYSEVDER), Sokak Hayvanlarını Koruma ve Yaşatma Derneği (SOHAYKO), Kafessiz Türkiye ve üniversite kulüplerinin yanı sıra Ankara, İzmir, İstanbul ve Türkiye’nin çeşitli illerinden hayvanseverler ve STK’lar katıldı.

Mitingde Meclis’te oybirliğiyle ile kabul edilen 50 maddelik raporun tüm hayvanseverleri tatmin ettiği hatırlatılarak, Meclis’e getirilen yasa teklifinin ise rapordaki birçok maddeyi yok saydığı vurgulandı.

STK’lar yasanın eksik ve yetersiz olduğunu belirterek, bu haliyle yeni yasayı kabul etmediklerini dile getirdi.

HAYVANSEVER NE İSTİYOR?

Hayvanlara karşı işlenen suçlar minimum 2 yıldan başlamalı. Hapis cezası para cezasına çevrilememeli.

Para cezaları, suçu işleyen kişi/kurumun gelirine göre planlanmalı. Bir köylü ile bir otel sahibi aynı cezayı ödememeli. Böylece herkesin gelirine göre eşit derecede yaptırım olabilmeli.

Tüm belediyeler nüfusu ne olursa olsun hayvan rehabilitasyon merkezi kurmalı. Rehabilitasyon merkezlerinin yapımında STK’lara da denetim görevi verilmeli.

Rehabilitasyon merkezleri, köpek ve kedilerin tutsak edildiği hapishaneler olmaktan çıkarılmalı.

“Tehlikeli ırk” kavramı kaldırılmalı. Köpekleri tehlikeli hale getirenin “insan” olduğu gerçeğinden yola çıkılarak sahiplenmenin esasları belirlenmeli.

Üretim çiftlikleri kapatılmalı (en azından belli bir süre için).

Mevcut yunus parkları ve hayvanat bahçeleri de kapatılmalı.

Avcılık yasaklanmalı.

Sosyal medya üzerinden hayvan satışı yapan yasadışı hesaplar denetlenerek cezalandırılmalı.

Her vatandaş, hayvanlara eziyet ya da işkence edenleri yargı makamına şikâyet edebilmeli.

Çiftlik hayvanları ile ilgili de düzenlemeler getirilmeli.